Inventaris

Brusselsesteenweg 165 (Melle)
Het kasteeldomein Coppens is sinds 1937 het Hoger Rijksinstituut voor Tuinbouw. Het domein van 14 hectare aan de rechter Scheldeoever omvat het vroegere park met oude afgesneden Scheldemeander, nu vijver, het landhuis en de oranjerie van 1833 naar ontwerp van Louis Minard. Binnen deze oude rivierbocht werden bij toevallige en systematische opgravingen resten van een 13de-eeuws klooster aangetroffen.

Brusselsesteenweg 190-192 (Melle)
Vermoedelijk gaat deze site met walgracht in oorsprong terug op een oudere landbouwnederzetting. Op een kaart van 1572 vermeld als speelgoed. Bak- en natuurstenen kasteel in neotraditionele stijl met laatgotische stijlelementen, gebouwd naar ontwerp van architect J. de Waele en daterend van 1897. Omgevend park en toegangspoort met boogvormig aansluitende paardenstallen gesitueerd in de zuidoosthoek van het aanvankelijk omgrachte voorhof van het vroegere waterkasteel. Voormalige kasteelhoeve en heden hovenierswoning, gesitueerd buiten de vroegere kasteelomgrachting. Achtzijdige gloriëtte van 1764 in Lodewijk XV-stijl.

Brusselsesteenweg 428, Kalverhagestraat 1-3 (Melle)
Waterkasteel omringd door brede vierkante binnengrachten. Aan de achterzijde van het kasteel valt deze walgracht samen met de buitenste omgrachting. Toegangsbrug over de buitenwalgracht met ijzeren brugleuningen tussen overhoekse vierkante hardstenen pijlers met bolbekroning; ijzeren toegangshek tussen ronde ijzeren pijlers. Waarschijnlijk dateren brug en hek uit de eerste helft van de 19de eeuw. Haast vierkant bak- en zandstenen kasteel van twee bouwlagen, onder leien bedaking, in renaissance- en neorenaissancestijl, vermoedelijk opgericht midden 16de eeuw, licht aangepast in de 18de eeuw en gewijzigd en vergroot eind 19de eeuw. Twee gelijkaardige en symmetrisch opgestelde paviljoenen met koetshuis, paardenstal, personeelswoning en gloriëttes, vermoedelijk uit de eerste helft van de 18de eeuw.

Caritasstraat 43-45, Heidestraat 1 (Melle)
L-vormige buitenplaats vergroot tot een rechthoekig buitenhuis naar ontwerp van architect Louis Minard, 1842 met omgevend park. Dubbelhuis van acht traveeën en twee en een halve bouwlaag, onder schilddak. Kasteelhoeve met hoog rechthoekig gebouw van twee verdiepingen en zeven traveeën onder schilddak, vermoedelijk uit begin 19de eeuw. Koetshuis met paardenstallen van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag, onder schilddak, aanpassing van circa 1875 van een bestaand huis. Ommuurde moestuin met ijzeren toegangshek tussen vierkante bakstenen hekpijlers, beglaasde houten serre op een bakstenen voeting en ijskelder van circa 1860 onder heuvel achter de noordoostelijke kasteelgracht.

Caritasstraat 74-76 (Melle)
Het psychiatrisch ziekenhuis Caritas is een instelling voor vrouwelijke psychiatrische patiënten opgericht ter vervanging van het vroegere Sint-Jozefsgesticht voor krankzinnigen te Gent. Het complex is belangrijk omwille van zijn paviljoensysteem volgens de toen nieuwe opvattingen in verband met de psychiatrische ziekenhuisverpleging, namelijk naar het voorbeeld van eigentijdse Nederlandse en Duitse modelinstellingen gebouwd. Bouwwerken van 1905-1911 naar ontwerp van architect J. Haché.

Heusdenbaan 67 (Melle)
Park waarvan de omvang, afgezien van een strook villakavels aan de Heusdenbaan, nog grosso modo overeenstemt met de begrenzing die het buitengoed in de tweede helft van de 18de eeuw bezat. Van de voormalige gebouwen rest nog de als kapel omgebouwde oranjerie.

Kalverhagestraat 7-9 (Melle)
Eerste vermelding van het goed in 1429 maar in oorsprong als site met walgracht mogelijk nog ouder. Gemetste en gekasseide toegangsbrug en ijzeren toegangshek tussen vierkante hekpijlers met dekplaat en schamppaal. Bescheiden zomerverblijf in empirestijl, gebouwd eind eerste kwart van de 19de eeuw op de fundamenten van het vroeger speelgoed. Onderkelderd dubbelhuis van twee en een halve bouwlaag met plat dak en omgevend park. Landelijk bijgebouw, oorspronkelijke oranjerie, paardenstallen en koetshuis uit de eerste helft van de 19de eeuw, in de zuidwestelijke hoek van het park.

Varingstraat 23 (Melle)
Het kasteeldomein de Varens omvat het kasteel, grotendeels omgeven door een waterpartij, in een landschappelijk park met typische afhangende bijgebouwen. Het kasteel verkreeg zijn huidig uitzicht voornamelijk in 1901-1902 bij de vergroting ervan door de toenmalige eigenaar, baron de Saint-Génois des Mottes. Het koetshuis met paardenstallen en het speelhuis werden in diezelfde jaren gebouwd. IJskelder naast de toegangsweg vooraan in het park, gebouwd circa 1816.

Watermolenstraat 35-37 (Melle)
Geïsoleerde site aan de Gondebeek op circa 500 meter ten zuidoosten van de dorpskern, bereikbaar via een private populierendreef. Eén van de oudste nederzettingen van Gontrode, leengoed opklimmend tot de feodale tijd. Oud boerenhuis in 1904 vervangen door een groot boerenburgerhuis van twee bouwlagen en zes traveeën onder schilddak. Aansluitend molenhuis gebouwd boven de Gonde. Aanvankelijke molen met waterrad reeds bestaand in de 16de eeuw. Voormalig stampkot of olieslagerij, nadien zagerij. Rechthoekig bakstenen gebouw onder een hoog zadeldak, gedateerd 1762.

Kasteeldreef (Menen)
Diephuis met achterliggende deels ommuurde tuin met leilinden. Verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldak. Straatgevel gekenmerkt door puntgevel met sierlijk windbord.