Inventaris

Eenbeekstraat 32, Zevensterrede 1-5 (Destelbergen)
In 1821-1823 bouw van een buitenplaats door F. Heynderycx, naar ontwerp van de Gentse architect J.B. Van de Cappelle. Licht aangepast en vergroot in 1892. Oorspronkelijk empire buitenplaats met monumentaal karakter, opgevat als een op het zuiden georiënteerde Griekse tempel van drie verdiepingen en drie traveeën met bepleisterde en witgeschilderde gevels. IJzeren toegangshek voor de brug aan vierkante, hardstenen hekpijlers bekroond met een siervaas. Kasteelpark in landschappelijke stijl met beeldbepalende serpentinevijver. Ten oosten van het kasteel, verbonden via een brug over de gracht, liggen de dienstgebouwen van het kasteel: twee personeelswoningen, koetshuis en stallen. Ten noorden hiervan de kasteelhoeve bestaande uit enkele losse gebouwen waaronder een woonhuis, stallen en wagenhuis.

Eenbeekstraat 44 (Destelbergen)
Kasteel Ter Meeren, gesitueerd in een park in landschappelijke stijl met serpentinevijver. Vanouds leidt een lange toegangsdreef vanuit het zuiden naar het vroeger omgrachte kasteel. Heden een vergrote, neoclassicistische buitenplaats uit het tweede kwart van de 19de eeuw. Hoofdvolume met rechthoekige plattegrond, vijf traveeën breed, drie traveeën diep en drie bouwlagen hoog onder een leien schilddak. In de jaren 1880 aangepast en voornamelijk vergroot. Ommuurde moestuin met lange, beglaasde ijzeren serre en koetshuis onder mansardedak.

Haenhoutstraat 149 (Destelbergen)
Bak- en natuurstenen landhuis met bijgebouwen in een fraai aangelegde tuin, gebouwd circa 1925 door industrieel F. Steenhaut uit Gent, naar eigen ontwerp. Achterin gelegen L-vormige woning met bouwkenmerken ontleend aan de Engelse landhuisarchitectuur. Typische aanhorigheden in de traditie van de vroegere buitenplaatsen: een neerhof met wagenhuis, stallen, personeelswoning en opvallende duiventoren; vijver en tuinpaviljoen op een eiland.

Kerkstraat 65 (Destelbergen)
Kasteeldomein met grachten en vijvers. Begin 19de eeuw werd de bestaande oude hofstede of kasteel met U-vormige aanleg vervangen door een kleinere buitenplaats met weinig uitgesproken H-vormige plattegrond; meermaals aangepast en vergroot. Op het domein: polygonaal bakstenen tuinpaviljoen, waarschijnlijk uit midden 19de eeuw, een tweede tuinpaviljoen met uitzicht op de straat, een ijskelder uit midden 19de eeuw, gelegen aan de vijver. Voorts nog drie 19de-eeuwse tuinbruggen met ijzeren leuningen en één houten hangbrug. In het verlengde van een Beukendreef bevond zich de oude moestuin, waarvan de moestuinmuur en de serre bewaard gebleven zijn.

Meersstraat 46-50 (Destelbergen)
Kasteel achter in een park gebouwd in 1876 door de Gentse universiteitsprofessor F.J. Soupart naar ontwerp van architect A. Pauli. Voordien waarschijnlijk een landhuis of maison de plaisance met aanhorigheden. Toegang tot het kasteelpark gemarkeerd door twee opvallende, overhoekse vierkante gemetste pijlers. Neoclassicistische villa met kasteelallures door de zware vierkante toren met hoge afgeknotte spits op de hoek van de voorgevel. Het kasteel wordt omgeven door een park in landschappelijke stijl met een kasteelvijver. Aan de zuidwestelijke hoek van het park, naast het koetshuis, bevinden zich de dienstgebouwen van het kasteel en een ommuurde moestuin.

Veerdreef 2-4 (Destelbergen)
Neoclassicistisch kasteel van negen traveeën en twee bouwlagen op onderbouw, onder schilddak, gesitueerd in een kasteelpark en resulterend uit een vergroting waarschijnlijk van midden 19de eeuw van het bestaande kasteel: bewaarde benedenverdieping met bouwkenmerken uit midden 18de eeuw. In het park aanhorigheden uit de 18de en 19de eeuw. Ommuurde rechthoekige moestuin en vroegere ijskelder en resten van de walgracht en van Kasteel ter Kerchove.

Walbosdreef 16 (Destelbergen)
Bouw van het kasteel in 1892 door de familie De Keyser ter vervanging van hun ouder, verdwenen kasteel dat waarschijnlijk in de eerste helft van de 19de eeuw gebouwd werd, gelijktijdig met de aanleg van de bewaarde serpentinevijver in het park. Opgefrist bak- en hardstenen kasteel in neo-Vlaamserenaissance-stijl. Twee bouwlagen hoog min of meer rechthoekig kasteel op souterrain.

Stationsstraat 25 (Diepenbeek)
Park in land­schap­pel­ijke stijl met pittoresk karakter (4 hectare), aangelegd tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw, bij het kas­teel met voor­malige boer­de­rij en schuur uit de 17de en 18de eeuw, en een 15de-eeuwse maar in de 18de eeuw aangepaste woontoren.

Stationsstraat 7 (Diepenbeek)
Bakstenen complex gebouwen in eclectische stijl, circa 1900-1910.

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo-Ham)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.