Inventaris

Boterweg 4 (Zedelgem)
Achterin gelegen, dwars op de straat georiënteerde boerenarbeiderswoning met aan de straat gelegen schuur. Op de Ferrariskaart (1770-1778) staat hier al bebouwing met ongeveer dezelfde configuratie aangeduid. Woonhuis in witbeschilderde, verankerde baksteen met aanbouw onder lagere nok, boven een gepekte plint en zadeldaken (mechanische pannen). Schuur in bruinoranje, verankerde baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen) en tegen de oostgevel een houten kapelletje.

Brugse Heirweg 215 (Zedelgem)
Achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen rond een bekiezeld erf. Toegankelijk via een rechte, geasfalteerde oprit. Staat op de Ferrariskaart (1770-1778) en op een figuratieve kaart van 1823 met ongeveer dezelfde configuratie (zie huidig). Boerenhuis ten noorden van het erf met 19de-eeuws uitzicht maar eventueel met 18de-eeuwse kern. Ten zuiden van het erf een beplankte dwarsschuur onder zadeldak (golfplaten), bewaarde muuropeningen. Ten oosten en westen van het erf landgebouwen uit het interbellum.

Brugse Heirweg 29, 33 (Zedelgem)
Halfvrijstaande burgerwoningen met magazijnen in spiegelbeeld gebouwd. De magazijnen en het rechtse woonhuis (nummer 33) dateren van circa 1928. Een jaar later wordt het linker huis (nummer 29) er tegenaan gezet. Enkelhuis (nummer 29) van drie traveeën onder zadeldak (mechanische pannen) en boven een gecementeerde plint met imitatienatuursteen. Roodbakstenen gevel met gebruik van witte baksteen voor de doorlopende banden en strekken. Magazijn met betraliede segmentboogvormige vensters en boven de (dichtgemetselde) poort een rondboogvormige laaddeur onder trapgeveltje.

Brugsestraat 119 (Zedelgem)
Beeldbepalende ligging tegen de rand van de dorpskom en op de heuvelrug van Aartrijke. Op het primitief kadaster (circa 1830) staat hier al een hoeve getekend. Wellicht werd deze in de tweede helft van de 19de eeuw vervangen door huidige. Woonhuis (laatste kwart van de 19de eeuw; te dateren a.d.h.v. stijlkenmerken), schuur (1866) en stalling (1865) staan in U-vorm opgesteld rond een zeer ruim deels begraasd, deels geasfalteerd erf en deels aangelegd als tuin. Dubbelhuis van vijf traveeën in bruine, verankerde baksteen en met rijk uitgewerkte voorgevel. Middenrisaliet geflankeerd door verjongende steunberen met ingangstravee onder trapgevel; met moderne, contrastrijke aanbouw van 2003.

Brugsestraat 153 (Zedelgem)
Achterin gelegen voormalige en gerenoveerde hoeve met losse bestanddelen. De bebouwing gaat terug tot voor de opmaak van het primitief kadasterplan van circa 1830. Woonhuis, laag roodbakstenen (vernieuwd parement) huis onder zadeldak. Bijgebouw ten noordwesten van het woonhuis, wellicht oorspronkelijk een zomerkeuken. Rode baksteenbouw onder hoog, half schilddak en stal onder lessenaarsdak tegen de achtergevel.

Brugsestraat 29 (Zedelgem)
Op de plaats van de vroegere "Platsemeulen" of "Cleenen Meulen". Verankerde, bruine baksteenbouw onder gemansardeerde zadeldaken (zwarte, mechanische pannen). Verankerde, bruine baksteenbouw onder gemansardeerde zadeldaken (zwarte, mechanische pannen). Geelbakstenen parementen in streklagen boven een hoge, bruinbakstenen plint.

Brugsestraat 56-58 (Zedelgem)
Op de hoek met Elverdinge. Lage in spiegelbeeld gebouwde winkelhuizen onder mansardedak (leien, zwarte en rode mechanische pannen) met art-nouveau-inslag uit het begin van de 20ste eeuw. Verankerde, witbeschilderde baksteenbouw, bepleisterde voorgevel met imitatievoegen. Zware dakpartij met brede, vlak afgewerkte dakvensters geflankeerd door pilasters (linker met voluten) en dakkapellen.

Burg. Jos. Lievensstraat (Zedelgem)
De Plaetsemolen is een stenen bergmolen, gelegen in een nog vrij landelijke omgeving. Deze olie- en korenmolen verving in 1866 een vroegere staakmolen. De molensite op deze plaats werd reeds vermeld in de eerste helft van de 16de eeuw. De benaming Plaetse- of Dorpsmolen verwijst naar de ligging op nog geen halve kilometer van de kerk. In 1932 vielen de wieken definitief stil en werd een mechanische maalderij bij de molen gebouwd. De maalderij werd aangedreven door een monocilinder dieselmotor van het Zedelgemse bedrijf Claeys. Nabij de maalderij is een ronde waterput opgemetseld in baksteen.

Burg. Jos. Lievensstraat 33 (Zedelgem)
Deze molenaarshoeve hoort historisch bij de Plaetsemolen aan de overkant van de straat. De voornamelijk 19de-eeuwse hoevegebouwen met molenaarswoning zijn vrijstaand gegroepeerd rondom een begraasd erf. Molenaarswoning al afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije (1571). De Ferrariskaart (1771-1778) toont drie U-vormig en vrijstaand opgestelde gebouwen. Bij de opmaak van het primitief kadasterplan (rond 1830) bestond de bebouwing uit een woonhuis met landgebouwen en de windmolen op een berg met bijbehorende rosmolen. Uitbreiding huis in 1830 en 1882. De molenaarswoning ten noorden van het erf met een 18de-eeuwse kern met uitbreidingen uit de 19de eeuw. De verankerde, lage en witgeschilderde baksteenbouw onder een zadeldak. Ten zuiden van het erf is de monumentale dwarsschuur van 1884 opgetrokken (zie opschriften in rechter zijgevel). Het verankerde, donkerbakstenen gebouw onder een zadeldak

Diksmuidse Heirweg 1 (Zedelgem)
Deze hoeve speelde een belangrijke rol in de ontginningsgeschiedenis van het "Vloethemveld". In 1392 was er in deze omgeving al een landbouwuitbating, hoeve omstreeks 1430 vermeld. De oorspronkelijke omwalde hoeve brandde eveneens voor 1623 af. Eind 18de eeuw sprake van de hoeve "genaempt Noortweghe". Op de Ferrariskaart (1770-1778) staat de hoeve aangeduid met drie gebouwen ten zuidoosten van het erf, in de loop van de 19de eeuw vonden verbouwingen plaats. 19de-eeuws boerenhuis met lange zuidwestvleugel en geïncorporeerde stallingen eventueel met oudere kern. Woning met aangebouwde keuken en bakhuis in verankerde, witbeschilderde baksteen boven een gepekte plint, onder zadeldaken (Vlaamse pannen) en met recente muuropeningen. Monumentale schuur uit 1871 ten noorden van het erf in bruine, verankerde baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen). Een tweede schuur in de zuidhoek van het erf is opgetrokken in gele en rode verankerde baksteen onder zadeldak.