Inventaris

As, Niel-bij-As (As), Opoeteren (Maaseik), Opglabbeek (Oudsbergen)
De Bosbeekvallei is ingesneden in het Kempens plateau, plaatselijk tot 30m diep en is uitgesproken asymmetrisch. De Bosbeek kronkelt in vele meanders naar de Maas. In het alluvium rond de beek komen laagveengebieden voor. Het uitgesproken reliëf met bijhorende vochtgradiënt ligt aan de basis van een gediversifieerde begroeiing met oa. zegge, riet, graslanden, ruigtes, moerassen en broekbossen. In de hooi- en weilanden waren vele grachten aanwezig voor ontwatering en periodieke bevloeiing. In de vallei lagen diverse molens. Verder van de vallei verwijderd treft men in een meer open landschap weilanden aan en akkers op het plateau. Het gehucht De Houw heeft een langgerekte vorm en ligt in een zijdal van de Bosbeekvallei. In dit gehucht zijn nog vele bouwkundig waardevolle elementen aanwezig zoals hoeves, kapellen en kruisen.

Niel-bij-As (As), Lanklaar (Dilsen-Stokkem), Mechelen-aan-de-Maas, Opgrimbie, Vucht (Maasmechelen)
De aaneengesloten heide- en boscomplexen worden doorsneden door de steilrand van het Kempisch Plateau. In Ven Onder de Berg ligt een voor Europa uniek laaglandhoogveen. In de omgeving van de heide komen belangrijke concentraties van wintereikenrelictbosjes, struwelen, houtwallen en afzonderlijke stoven voor. De Mechelse Heide telt nog bunkers en loopgraven die teruggaan tot de inrichting als Duits militair oefenterrein in de Eerste Wereldoorlog. De 19de-eeuwse naaldhoutaanplantingen hebben een drevenpatroon dat de systematische aanleg in functie van de mijnbouw verraadt. Langs de Zuid-Willemsvaart ligt de voormalige mijnsite van Eisden, via het Kolenspoor verbonden met het station van As. Naast de vier terrils getuigen nog enkele gebouwen en mijninstallaties van de vroegere mijnsite.

André Dumontlaan 17 (As)
Gemeentemolen -graanwatermolen- op de Bosbeek, waarvan de oprichting teruggaat tot 1717.

Dorpsstraat 13 (As)
Langgestrekte hoeve met ordonnantie: woonhuis, stal, dwarsschuur. Gaaf bewaard voorbeeld van een eind 19de eeuw versteende hoeve in vakwerk.

Dorpsstraat 14 (As)
Voormalige langgestrekte hoeve, waarvan de ordonnantie door de aan gang zijnde restauratie werd gewijzigd. Zes traveeën onder zadeldak.

Dorpsstraat 26 (As)
Voormalige hoeve met losstaande bestanddelen aan weerszij van het verder ommuurde erf.

Dorpsstraat 27 (As)
Boerenburgerhuis van het dubbelhuistype, drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Gecementeerd bakstenen gebouw, gevel met uitzicht uit begin 20ste eeuw, doch oudere kern.

Dorpsstraat 28 (As)
Anderhalf huis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak.

Dorpsstraat 48 (As)
Oorspronkelijk rondom een binnenkoer gegroepeerd gebouwencomplex, thans in meerdere woningen opgesplitst. Sterk verbouwd en aangepast heeft het zijn oorspronkelijke kwaliteit geheel verloren.

Duinstraat 25-27 (As)
Voormalige langgestrekte hoeve met ordonnantie: dwarsschuur-stal-woonhuis. De dwarsschuur is thans als woonhuis ingericht. Eén bouwlaag en acht traveeën onder zadeldak.