Inventaris

Wampenberg 26 (Arendonk)
Eerstesteenlegging en oprichting in 1920 naar ontwerp van architect E. Dobbeleers, uitbreidingen circa 1956 en 1962; sedert 1975 opslagplaats.

Wampenberg 4 (Arendonk)
Sigarenfabriek Dante van 1938-1939 naar ontwerp van G. Steenackers, opgetrokken vlakbij de Wamp; na de Tweede Wereldoorlog overgenomen door de nieuwe firma Alto.

Watering 20 (Arendonk)
Circa 1851-1852 opgerichte modelhoeve met rondom het erf gegroepeerde, onderling door poorten verbonden vleugels, met name een boerenhuis met stallingen, een grote schuur en wagenhuis en een varkensstal.

Watering 23 (Arendonk)
Neogotisch zaalkerkje met eenbeukig schip van twee traveeën en ingebouwd lager koor van één rechte travee, driezijdige sluiting en sacristie, alles onder doorlopend zadeldak, ingewijd op 3/5/1852.

As, Genk (Limburg)
De steenkoolterrils van Waterschei vormen samen met de mijngebouwen een belangrijke getuige van de industriële steenkoolontginning in de provincie Limburg, in Waterschei uitgevoerd tussen 1924 en 1987. De stenen, afkomstig van de ondergrondse werken voor het delven van galerijen en steengangen, en de afvalproducten van de kolenwasserij werden op deze locatie gestort. Ook vliegasse afkomstig van de electriciteitscentrale kwam op de steenstorten terecht. Op de site bevonden zich drie steenstorten en één noodstort. De terrils vormen een beeldbepalend element in de omgeving. De Terrils zijn vanuit geologisch oogpunt belangrijk omwille van hun rijkdom aan fossielen. De variaties aan ondergrond en gradiënten zorgen voor specifieke vegetaties.

As (As), Genk (Genk), Opglabbeek (Oudsbergen)
Tot begin 20ste eeuw was Waterschei een straatvormig gehucht ten noordoosten van Genk. In 1901 werd in het aangrenzende As de eerste steenkool van de Kempen aangeboord en in 1907 werd dan begonnen met de oprichting van de steenkolenmijn te Waterschei. Het landschap van heide, duinen en bossen op het Kempens Plateau werd er in de loop van de eeuw grondig gewijzigd. Niettemin vormt het grensgebied van beide gemeenten een aantrekkelijke omgeving met vele relicten van het industrieel-archeologisch mijnverleden en ook talrijke andere facetten van de cultuur- en natuurhistorie.

As, Niel-bij-As (As), Opoeteren (Maaseik), Opglabbeek (Oudsbergen)
De Bosbeekvallei is ingesneden in het Kempens plateau, plaatselijk tot 30m diep en is uitgesproken asymmetrisch. De Bosbeek kronkelt in vele meanders naar de Maas. In het alluvium rond de beek komen laagveengebieden voor. Het uitgesproken reliëf met bijhorende vochtgradiënt ligt aan de basis van een gediversifieerde begroeiing met oa. zegge, riet, graslanden, ruigtes, moerassen en broekbossen. In de hooi- en weilanden waren vele grachten aanwezig voor ontwatering en periodieke bevloeiing. In de vallei lagen diverse molens. Verder van de vallei verwijderd treft men in een meer open landschap weilanden aan en akkers op het plateau. Het gehucht De Houw heeft een langgerekte vorm en ligt in een zijdal van de Bosbeekvallei. In dit gehucht zijn nog vele bouwkundig waardevolle elementen aanwezig zoals hoeves, kapellen en kruisen.

Niel-bij-As (As), Lanklaar (Dilsen-Stokkem), Mechelen-aan-de-Maas, Opgrimbie, Vucht (Maasmechelen)
De aaneengesloten heide- en boscomplexen worden doorsneden door de steilrand van het Kempisch Plateau. In Ven Onder de Berg ligt een voor Europa uniek laaglandhoogveen. In de omgeving van de heide komen belangrijke concentraties van wintereikenrelictbosjes, struwelen, houtwallen en afzonderlijke stoven voor. De Mechelse Heide telt nog bunkers en loopgraven die teruggaan tot de inrichting als Duits militair oefenterrein in de Eerste Wereldoorlog. De 19de-eeuwse naaldhoutaanplantingen hebben een drevenpatroon dat de systematische aanleg in functie van de mijnbouw verraadt. Langs de Zuid-Willemsvaart ligt de voormalige mijnsite van Eisden, via het Kolenspoor verbonden met het station van As. Naast de vier terrils getuigen nog enkele gebouwen en mijninstallaties van de vroegere mijnsite.

André Dumontlaan 17 (As)
Gemeentemolen -graanwatermolen- op de Bosbeek, waarvan de oprichting teruggaat tot 1717. Verboste zone tussen de Oude en Nieuwe Beek en enkele beeldbepalende bomen vlakbij de molen.

Dorpsstraat 13 (As)
Langgestrekte hoeve met ordonnantie: woonhuis, stal, dwarsschuur. Gaaf bewaard voorbeeld van een eind 19de eeuw versteende hoeve in vakwerk.