Inventaris

Markt 1 (Deinze)
Parochiekerk, gebouwd in de loop van de 14de eeuw in Scheldegotiek. Vlak bij de Leie, op de linker buitenbochtoever ingeplante geoosterde kerk met westgevel uitziend op de Markt. De plattegrond toont een basilicale aanleg met kruisingstoren op vierkante aanzet, schip eindigend op twee achtzijdige geveltorentjes en twee zijbeuken van vijf traveeën, niet-uitspringende transepten van één travee met rechte sluiting en koor van drie rechte travee en vijfzijdige sluiting. Uitwendig volledig opgetrokken uit Doornikse steen in groot regelmatig verband met verwerking van breuksteen in onregelmatig verband en sporadisch verwerking van Ledesteen.

Dorp (Denderleeuw)
Kruisbasiliek met driebeukig schip opgetrokken uit natuursteen en gelegen op een sterke verhoging ten oosten van de dorpskom aan de Denderoever. Heden ontruimd kerkhof met ommuring van baksteen en zandsteen met ijzeren balustrade. Oorspronkelijke kerkhoftoegang via twee arduinen pijlers versierd met doodskopreliëf.

Parochiestraat 118 (Denderleeuw)
Sterk verbouwde middelgrote kerk met laatgotische westtoren, met ommuurd parkje, het oorspronkelijk kerkhof vervangend.

Grote Markt 1 (Dendermonde)
Stadhuis met belfort en voormalige lakenhal. In 1999 door Unesco ingeschreven op de Lijst van het Werelderfgoed samen met de 30 best bewaarde belforten in België. De plattegrond ontvouwt een vrijstaand, vierkant complex met vier vleugels geschikt rondom een smalle rechthoekige binnenplaats; de westelijke vleugel bevat de oude lakenhal, het belfort en stadhuis, in kern daterend uit de 14de eeuw; de andere vleugels werden in 1924 opgetrokken ter vervanging van de 19de-eeuwse vleugels.

Grote Markt 32 (Dendermonde)
Eén van de oudste historische gebouwen, oorspronkelijk vlees- en lakenhal, schepenhuis, vierschaar, gevangenis. Hoekgebouw in 1460-1462 opgericht in gotische stijl op een onregelmatige vierhoekige plattegrond met op de zuidwestelijke hoek een achtzijdige traptoren. De marktgevel en de zijgevel werden door bouwmeester Jan Gueteghem bekleed met witte kalkzandsteen; voor de achtergevel gebruikte hij Mespelaarse baksteen.

Mespelarestraat (Dendermonde)
Parochiekerk, gelegen aan de noordzijde van het dorpspleintje. De éénbeukige kruiskerk gaat terug op een romaans zaalkerkje waarvan de oudste delen, beuk en koortje, zouden opklimmen tot het laatste kwart van de 12de eeuw. Als aanvankelijke parochiale begraafplaats, naar middeleeuwse traditie op een areaal rondom de kerk aangelegd, behield het kerkhof de ovale vorm die bij dorpskerken gebruikelijk was. Het kerkhof is begrensd door een lage bak- en natuurstenen muur.

Onze-Lieve-Vrouwkerkplein 1, 1B (Dendermonde)
Imposante gotische collegiale kerk ingeplant te midden van het huidige Onze Lieve Vrouwkerkplein ten noorden van de Kerkstraat, tot 1784 omgeven door het kerkhof. Nu is de kerk grotendeels omgeven door een lage haag en enkele bomen en struiken. Op de plaats van het kerkhof aan de zuid- en westkant is een parkje aangelegd. De complexe bouwgeschiedenis van de kerk sluit nauw aan bij de geschiedenis van de stad Dendermonde.

Sint-Ursmarusstraat (Dendermonde)
De kerk heeft een driebeukig grondplan met een klein koor, geflankeerd door kleine sacristieën, een monumentale westtoren met aan weerszijden annexen onder een lessenaarsdak die lager zijn dan de eigenlijke zijbeuken. Van de gotische kerk, die omstreeks 1500 gebouwd werd, rest nog slechts de onderbouw van de vierkante westtoren.

Vlassenbroek (Dendermonde)
Schilderachtig gelegen dorpskerkje aan de Scheldedijk met omringend kerkhof. Het kerkhof is omhaagd en is afgesloten door een ijzeren hek aan vierkante bakstenen pijlers met siervaasbekroning. De kerkhofbeplanting omvat onder meer vier taxussen op stam en een geschoren afsluitingshaag met topiary van taxus. Het kerkje klimt in kern vermoedelijk op tot de 11de of 12de eeuw. Uit die periode dateert het deel van het romaanse koor opgetrokken in breuksteen. De in Lediaanse zandsteen uitgevoerde kruisbeuken dateren vermoedelijk uit de 14de of 15de eeuw.

Kouterweg (Dentergem)
Vroeggotische parochiekerk met romaanse toren opklimmend tot de 14de eeuw. Georiënteerde tweebeukige kerk met noordbeuk voorzien van achthoekige vieringtoren. Beide beuken voorzien van een driezijdig afgesloten koor.