Inventaris

Nieuwmolenstraat 8 (Herk-de-Stad)
U-vormige watermolen op de Herk, gedateerd 1725 door middel van een gevelsteen.

Aerebeekstraat, Kapellestraat, Oud-Klooster (Herne)
Als eerste kartuizerstichting in ons land, dat tijdens zijn grote bloei in de 15de eeuw een befaamd geestelijk centrum vormde, gefrequenteerd door eminente figuren, bezit het voormalig kartuizerklooster van Herne onmiskenbaar een belangrijke historische en cultuurhistorische waarde. De kloostersite ligt in een landelijke omgeving met akkers, weilanden en de Arebeek. De centrale oost-wes as die het klooster ontsloot is nog bewaard evenals vier welkomstbomen aan de hoofdingang.

Garennestraat (Herne)
De half verharde wegen ontsluiten de oude groeve van schilfersteen die op de rechteroever van de Markvallei ligt. In de taluds van de holle wegen dagzoomt hetzelfde gesteente. Op de steilste hellingen van de vallei zijn de wegen in het reliëf ingesneden. De holle wegen hebben een gevarieerde beplanting. De weg kruist de Mark met een voorde ten noorden waarvan een stalen voetgangersbruggetje ligt.

Hondsbergstraat 18, 18A (Herne)
Omvangrijke 19de-eeuwse hoeve met bakstenen gebouwen onder zadeldaken, gegroepeerd rondom de ruime geplaveide binnenplaats. Rondom liggen weilandpercelen met houtkanten en ten zuiden de beek met bomenrij en parallelle onverharde losweg.

Herselt (Herselt), Varendonk (Laakdal)
‘Hertberg’ is gelegen op de overgang tussen de vallei van de Grote Nete en de eerste hellingen van het Hageland en bestaat uit een uitgestrekt bosgebied gelegen op twee tertiaire ijzerzandsteenheuvels met aan de randen akkers en weilanden. Reeds in de 18de eeuw werd het gebied gekenmerkt door uitgestrekt bos, hier en daar onderbroken door kleine restanten heide en enkele vijvers. Het betreft hier geen ‘historisch stabiel’ bos gezien de mens gedurende de laatste 200 jaar door haar activiteiten het uitzicht van het bos wezenlijk veranderde.

Herselt (Herselt), Veerle (Laakdal), Averbode, Testelt, Zichem (Scherpenheuvel-Zichem), Tessenderlo (Tessenderlo)
De abdij van Averbode ligt op het grondgebied van drie provincies en op de overgang van het Hageland naar de Kempen. De omgeving wordt gekenmerkt door ijzerzandsteenheuvels, uitgestrekte bossen, heiderelicten en landduinen. De Norbertijnerabdij, gesticht in 1134, speelde een zeer belangrijke rol in de ontginning van de omgeving en begon al in de 18de eeuw met de omvorming van heide en loofbossen naar naaldbossen. De ommuurde abdijsite met haar gebouwen vormen een schilderachtig geheel in de bosrijke omgeving, die de laatste eeuwen weinig gewijzigd werd en wordt gekenmerkt door een straalvormig wegenpatroon dat de centrale abdij verbindt met omliggende dorpen, hoeven en kapellen. In Averbode heide werden de heide en tal van voormalige visvijvers hersteld.

Hillegem (Herzele), Balegem (Oosterzele), Sint-Lievens-Houtem (Sint-Lievens-Houtem), Elene, Oombergen (Zottegem)
Het gebied omvat de vallei van de Cotthembeek, stroomopwaarts van de dorpskern van Sint-Lievens-Houtem, het gehucht Cotthem en de open koutergebieden ten noorden en ten zuiden van deze vallei. Het is een onverstoord gebied met een sterk contrast tussen de gesloten beekvallei en de open kouters, die in Oombergen nog aansluiten op de historische dorpskern.

Sint-Antelinks, Sint-Lievens-Esse (Herzele), Aspelare (Ninove)
De valleien van de Ransbeek en Beverbeek worden gekenmerkt door historische graslandpercelen en talrijke taluds. Op de steile valleiflanken komen bossen met kwelzones voor zoals het Duivenbos dat volledig werd heraangeplant in de 19de eeuw. In de bronzone van de Ransbeek zijn nog veel oud bos-soorten aanwezig. Het gebied heeft haar historisch gesloten karakter met bomenrijen en houtkanten langs de perceelsranden bewaard. De hogere, vlakkere zones liggen onder akkerland. Hier komen heel wat historische hoeven voor zoals het Hof te Ransbeek en hoeve Tortelboom.

Bronstraat (Herzele)
Bedevaartsoord, gelegen in een vallei, in een boomrijke omgeving. Aan de voet van een bron, arduinen sokkel met bakstenen kapelletje, vermoedelijk een kapelletje uit de 18de eeuw vervangend.

Galgenbergstraat, Kolderstraat, Terrillaan (Heusden-Zolder)
De Galgenberg omvat een oud duinenlandschap met heiderelicten en is grotendeels begroeid met een eiken-berkenbos met aanplanten van naaldbomen.