Inventaris

Walbosdreef 16 (Destelbergen)
Bouw van het kasteel in 1892 door de familie De Keyser ter vervanging van hun ouder, verdwenen kasteel dat waarschijnlijk in de eerste helft van de 19de eeuw gebouwd werd, gelijktijdig met de aanleg van de bewaarde serpentinevijver in het park. Opgefrist bak- en hardstenen kasteel in neo-Vlaamserenaissance-stijl. Twee bouwlagen hoog min of meer rechthoekig kasteel op souterrain.

Diepenbeek (Diepenbeek), Hoeselt, Romershoven (Hoeselt), Vliermaalroot (Kortessem)
Het Jongenbos ligt ten noordoosten van het centrum van Vliermaalroot, in het noordelijke gedeelte van Vochtig-Haspengouw. Het reliëf is nagenoeg vlak. Het historishc stabiele bos fungeerde steeds als park- en jachtdomein van het gelijknamige Loonse leengoed. De bouwheer van het huidige kasteel zou zeventigduizend bomen hebben aangeplant als compensatie voor de kap van het toenmalige loofbos, nodig voor de bouw van het kasteel (oa. voor brandhout in de ovens van de steenbakkerij). De vijver achter het kasteel is het resultaat van de kleiwinning voor de bakstenen. Rond het bos heeft het landschap een agrarisch karakter.

Stationsstraat 25 (Diepenbeek)
Park in land­schap­pel­ijke stijl met pittoresk karakter (4 hectare), aangelegd tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw, bij het kas­teel met voor­malige boer­de­rij en schuur uit de 17de en 18de eeuw, en een 15de-eeuwse maar in de 18de eeuw aangepaste woontoren.

Stationsstraat 7 (Diepenbeek)
Bakstenen complex gebouwen in eclectische stijl, circa 1900-1910.

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.

Schaffen (Diest), Halen, Zelem (Halen), Lummen, Meldert (Lummen)
De benedenloop van de Zwarte Beek vloeit vanaf Meldert (Lummen) in zuidwestelijke richting, om voorbij Zelem (Halen) op te gaan in de vallei van de Demer. De beek kronkelt hier tussen steeds hogere getuigenheuvels. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Behalve de heuvelruggen komt ten zuiden van de vallei een aantal depressies voor: de Goren, Gorenbroek, Lange Beemden, Bakelbroek, de Leunen en het Rotbroek. Rond het straatdorp Zelem is het landschap aantrekkelijk en gevarieerd met gave vergezichten over de vallei en landschappelijk waardevolle elementen zoals holle wegen, bomenrijen en houtkanten.

Asdonkstraat 39-41 (Diest), Asdonkstraat (Tessenderlo)
De hoeve van Groot Asdonk, met huis van plaisantie, werd rond 1760 door Arnold Cox gebouwd op de 'Brabantse Hoek', een gebied van natte podzolbodems, heide en vennen, op de grens met Tessenderlo-Engsbergen. Cox was jurist en drossaard van Diest, en stamde uit een Maaslands geslacht, waaruit de rentmeesters van Aldenbiezen werden gerekruteerd. Het geheel is omgeven door 'Jardin anglais' of 'anglo-chinois' van 6 hectare ; vermoedelijk aangelegd rond 1810 op oude kleiwinning; verrukkelijk labyrint van eilandjes, landtongen, landengten, kanaaltjes, heuveltjes, uitbundig slingerende paden tussen bemoste walletjes, rododendronmassieven en enkele zeldzame soorten eik.

Begijnenstraat 66 (Diest)
Traditionele vleugels van de voormalige pastorie van het begijnhof, in het tweede kwart van de 18de-eeuw vlak buiten de ommuring van het begijnhof opgetrokken te midden van een ruimte tuin met de Demer als natuurlijke begrenzing. Relict van de landschappelijke tuin van circa 1890, met vijvertje met brugje, eilandje, bruine beuken in '12 Apostelen'formatie; dikste treurginkgo van België op het erf van de pastorie.

Bosmansstraat 15, 20-22 (Diest)
De hoeve die de historische kern uitmaakt van het huidige landgoed Remaks wordt voor het eerst vermeld in 1610. Het nieuwe 'kasteel' werd in 1909 gebouwd door Adolf Verstappen, ongeveer 100 m ten zuidwesten van de Remakshoeve. Het werd opgetrokken in neotraditionele bak- en zandsteenstijl. Omgeven door landschappelijk park van 3 hectare waarvan een derde bebost; twee kleine vijvers en kleine heuvel als eindpunt van een vista; enkele zeldzame bomen.

Jagersberg 20 (Diest)
Villa uit 1910 omgeven door landschappelijk park, oorspronkelijk 2,5 hectare; geslaagde heraanleg met watertuin en snoeivormen naar ontwerp van J. Wirtz, 1983-1984; rijke collectie zeldzame oude bomen en struiken, vooral soorten rododendron.