Inventaris

Essen (Essen), Kalmthout (Kalmthout)
In het gevarieerde gebied De Nol werd van de 14de tot de 18de eeuw turf gewonnen. Enkele grachten en beken zijn daar nog een overblijfsel van: ze waren vroeger in gebruik als turfvaart, om de turf af te voeren. Het ven van De Nol bleef na de ontginning van het veen als plas over. Het ven heeft een hoge natuurwaarde.

Essen (Essen)
Het Hemelrijk vindt zijn oorsprong in een 19de eeuws kasteeldomein. Het kasteel werd in 1970 gesloopt, maar verschillende andere gebouwen bleven wel bewaard. Recent werd er een landschappelijk arboretum uitgebouwd. Dreven, vijvers, akkerland, weiland, bos en het landelijk gebouwencomplex vormen samen een landschapspark. Bijzonder zijn de voormalige quarantainestallen, die vanaf 1896 opgericht werden om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten.

Beliestraat 66 (Essen)
Hoeve met losse U-vormige opstelling van gebouwen rond gekasseid erf met waterput.

Bergsebaan 14 (Essen)
Hoeve, opklimmend tot circa 1850. Losse opstelling met woonstalhuis, langsschuur, tuin, beukenhaag, boomgaard en omringende weilanden.

Bergsebaan 16 (Essen)
Vernieuwd woonstalhuis; aan zuidzijde bakstenen langsschuur met aanleunende stallingen onder geknikt zadeldak.

Bergsebaan 23 (Essen)
De Molen van Hoek is een stenen koren- en oliemolen van het type bovenkruier (bergmolen), opgericht tussen 1775 en 1827.

Bergsebaan 30 (Essen)
Boerderij nabij de Nederlandse grens bestaande uit woonstalhuis met langsschuur, dienstgebouw, recente stallingen en moestuin.

Bredestraat 8 (Essen)
Boerenarbeidershuisje van vier traveeën onder zadeldak; ten noorden aanleunend houten schuurtje onder lessenaarsdak.

Dreveneind 15, 29 (Essen)
Op nummer 15, boerderij gelegen aan het einde van een aarden weg. Bij begin van aarden weg, op nummer 29, hoeve met losstaande bestanddelen.

Dreveneind 2 (Essen)
Moderne gotische kerk naar ontwerp van architect Eduard Van Ballaer, gewijd in 1953. Aansluitend een kerkhof.