Inventaris

Hooghofstraat 4 (Heuvelland)
Onderwijzerswoning van de voormalige jongensschool, opgevat als een alleenstaand breedhuis midden tuin, aan straatzijde met haag en laag bakstenen muurtje tussen pilasters, onder ezelsrug. Verankerde gele baksteenbouw naar ontwerp van architect M. Hocepied uit het begin van de jaren 1920.

Sint Machutusweg 2A (Heuvelland)
Georiënteerd bedehuis met omringend kerkhof. De laatgotische hallenkerk uit de 15de eeuw met westtoren werd tijdens de Eerste Wereldoorlog verwoest; heropgebouwd naar ontwerp van M. Hocepied; gedateerd 1923, zie jaarsteen boven het westportaal. Grosso modo naar vooroorlogs uitzicht heropgebouwde hallenkerk met westtoren echter verlengd met één travee; architecturale uitwerking gekenmerkt door een teruggrijpen naar streekeigen elementen.

Kemmelstraat 109 (Heuvelland)
Wederopbouwhoeve grosso modo teruggaand op de regionale hoevebouw.

Kemmelstraat 95 (Heuvelland)
Herberg met rechts aanleunende voormalige maalderij. Gekasseid voorerfje met bakstenen stoep. Alleenstaand dubbelhuis van drie traveeën + maalderij van drie traveeën en één bouwlaag onder geknikt zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen); twee dakkapellen en een laadvenster. Ontwerp van architect C. De Buck (Gent) uit het begin van de jaren 1920.

Wulvergemstraat 42 (Heuvelland)
Voormalig schooltje met zusterhuis, gelegen ten noordoosten van de kerk. Dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak uit het begin van de jaren 1920. Rechts, aanleunende klaslokalen van vier traveeën en één bouwlaag onder zadeldak.

Wulvergemstraat (Heuvelland)
Naar het zuiden georiënteerd hoevetje van het langgestrekte type bestaande uit een staltravee links, woongedeelte van drie traveeën en een staltravee links onder overstekend zadeldak. Stijl- en regelwerk met bakstenen vullingen in achter- en linker zijgevel, uit het begin van de jaren 1920. Ten oosten, bakhuisje.

Armentierssteenweg 26 (Mesen)
Huidige wederopbouwhoeve in de typische bouwtrant van de hoeve-eigendommen van het Koninklijk Gesticht van Mesen gekenmerkt door geaccentueerde streekeigen bouwelementen; teruggaand op de regionale hoevebouw. Losse, lage bestanddelen gegroepeerd rondom een rechthoekig erf. Baksteenbouw; pannen zadeldaken onder meer met dakvensters en -kapellen; zijtuitgevels; houten kruiskozijnen....

Armentiersstraat 22 (Mesen)
Alleenstaande herberg in cottagestijl uit het begin van de jaren 1920, bij de tweesprong Armentiers- en Wulvergemstraat waar vóór de Eerste Wereldoorlog het neoclassicistische kasteeltje Deleu stond. Dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder wolfsdak.

Daalstraat 2-4, 2A (Mesen)
Brouwerswoning met rechts aanpalend poortgebouw in eclectische wederopbouwarchitectuur. Enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Gele baksteenbouw met gebruik van arduin voor plint en onderdorpels.

Kerkstraat (Mesen)
Oorspronkelijk de abdijkerk van de benedictinessen van Onze-Lieve-Vrouw met aanleunend pand en overige abdijgebouwen. De kerk werd vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bij de opruiming van het puin ontdekt men de nog deels bewaarde romaanse crypte. Men kiest voor een archeologische reconstructie. Na de voltooiing van de crypte, volgt de wederopbouw van de bovenkerk naar ontwerp van architect C. Patris. Hij inspireert zich op de oorspronkelijke romaanse constructie, wat leidt tot een neoromaanse kruiskerk waarvan slechts de kruisingstoren herinnert aan het vertrouwde vooroorlogse beeld. Inwijding in 1938.