Inventaris

Kerkstraat 8-12, 10A, 12A (Boutersem)
Het historische Hof van Kerkom bestaat uit een landhuis met ten noorden aansluitend de bijhorende hoeve, omgeven door park in landschappelijke stijl van circa 6 hectare, aangelegd in 1830-1840; het hof werd een verbouwd in 1878 tot kasteel en uitgebreid na 1902; het park werd aanzienlijk uitgebreid en heraangelegd rond 1880; tij­dens de Eerste We­reld­oorl­og her­aangelegd naar ontwer­p van J. Galoppin.

Kwabeekstraat 4-6, Neervelpsestraat 1, 11 (Boutersem)
Kasteel in de kern opklimmend tot 1718, verschillende malen aangepast in de loop van de 19de eeuw en eclectisch verbouwd na 1922; kasteel met aanhorigheden omgeven door park van 16,5 hectare, in oorsprong hooghof-neerhof met watermolen en molenvijver; klassieke 18de-eeuwse dalbodemsite, heraangelegd in vroeg-landschappelijke stijl rond 1830-1835; heraanleg rond 1900 in laat-landschappelijke stijl; sinds 1980 gemeentelijk eigendom.

Roosbeeksestraat (Boutersem)
Merkwaardige kerk met schilderachtig volumespel, samengesteld uit een westertoren, drie beuken van drie traveeën op zuilen, een uitspringend transept, en een twee traveeën diep koor met polygonale sluiting, gerestaureerd naar plannen van Pierre Langerock uit 1899.

Brusselsestraat 102 (Brakel)
Neoclassicistisch gebouw rond 1873 opgetrokken; in 1888 aangekocht door F. Hoebeke, oprichter van Top Bronnen. Bottelarij opgestart in 1905 en vernieuwd in de jaren 1950. Kasteel vergroot in de eerste helft van de 20ste eeuw. Ruim dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen met oeils-de-boeuf in mansardedak. Toegang via fraai gietijzeren hek aan gecementeerde hekpijlers met siervazen.

Gentsestraat 7 (Brakel)
Semigesloten hoeve gelegen naast de verdiepte vroegere trambedding van de lijn Oudenaarde-Geraardsbergen, tracé in het landschap gemarkeerd door met populieren afgeboorde langgerekte terreininzinking. Hoevegebouwen uit de tweede helft van de 19de eeuw en voornamelijk uit de eerste helft van de 20ste eeuw, boerenwoning deels teruggaand op ouder huis; deels gekasseide binnenplaats met mestvaalt in de oosthoek en waterpomp aan gemetste pijler schuin tegenover de voordeur.

Haeyershoek 80 (Brakel)
Voormalige boerderij, met losse bestanddelen, en café zogenaamd "In den Haze" (zie gevelopschrift), in kern minstens opklimmend tot het tweede kwart van de 19de eeuw, thans uitzicht uit de eerste helft van de 20ste eeuw.

Hul 5 (Brakel)
Hoeve en café gemarkeerd door rij van zeven linden aan de straatkant, naast breed ijzeren toegangshek aan bakstenen hekpijlers met piramidale bekroning. Gewitte bakstenen hoevegebouwen met U-vormige aanleg geopend naar de straat. Achterin gelegen boerenwoning van zeven traveeën onder zadeldak (cementpannen, nok parallel aan de straat), wellicht opklimmend tot de 18de eeuw.

Kasteeldreef 2 (Brakel)
Kasteelpark met rechthoekige omgrachting en kleine vijver, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw; grachtenpatroon mogelijk deels teruggaand op een aangepaste oudere site met walgrachten. Kasteel van twee bouwlagen op hoog souterrain met gewelfde ruimten, vermoedelijk circa 1850 door de familie Vermeulen vrijwel herbouwd. Poortgebouw uit de 17de eeuw achter de gemetste bakstenen brug over de noordelijke kasteelgracht. Kapelletje van 1943, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Banneux. Dreef van opgaande linden, ten oosten van het kasteel ommuurde moestuin en enkele bos- en graslandpercelen.

Kasteelstraat 49 (Brakel)
De voormalige directeurswoning rechts van het klooster van de zusters van het Heilig Hart van Maria, werd gebouwd in 1864-1866 en is opgevat als een weinig achterin gelegen vrijstaand alleenstaand burgerhuis met dubbelhuisopstand met omringende tuin omsloten door een bakstenen tuinmuur. De centrale toegang met ijzeren toegangshek aan bakstenen hekpijlers en het gekasseide toegangspad liggen in de as van de woning.

Kerkhofstraat (Brakel)
Zogenaamd nieuw kerkhof, in 1906-1909 aangelegd door aannemer J.B. De Tandt met rechthoekige plattegrond en grindpaden; wellicht geïnspireerd op ontwerp van ingenieur De Bruycke van 1895. Volledig ommuurd kerkhof met gesmeed ijzeren toegangspoort aan gewitte hekpijlers op versneden steunberen. Grindpaden leiden naar centraal gelegen neogotische Calvariekapel.