Inventaris

St.-Martensstraat 5 (Brakel)
Pastorie met laag ommuurd voortuintje. Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder wolfsdak, gebouwd in 1839. Ruime achtertuin, afgesloten door bakstenen muur. In de as van de achterdeur opgericht achthoekig bakstenen tuinpaviljoentje met plat dak.

St.-Martensstraat 6 (Brakel)
Dorpskerk met georiënteerd koor afwijkend naar het noorden. Laatromaanse toren als oudste deel van de huidige kerk gewoonlijk gedateerd in de 13de eeuw. Gegevens over welomschreven bouwwerken zijn pas vanaf de 16de eeuw voorhanden. Wellicht onderging de kerk in de gotische periode herhaaldelijk wijzigingen. Niettegenstaande het schip veel jonger is dan de massieve westtoren sluiten hun massa's op zeer aanvaardbare wijze bij elkaar aan.

St.-Sebastiaansplein (Brakel)
Georiënteerde dorpskerk met omringend kerkhof ingeplant achter de noordoostelijke pleinhoek. Plannen om de bestaande kerk te vergroten leidden uiteindelijk in 1792-1794 tot de bouw van een nieuwe kerk echter met behoud van de westtoren van de voorgaande kerk. Van de laatgotische westtoren, is geen bouwhistoriek bekend; op stilistische gronden gewoonlijk begin 16de eeuw gedateerd.

St.-Ursmarsstraat (Brakel)
Georiënteerde dorpskerk ingeplant aan de zuidelijke straatzijde met omringend ommuurd kerkhof. Hoofdtoegang kerkhof tussen vierkante overhoekse hekpijlers. Huidige kerk wellicht voorafgegaan door een romaans of vroeggotisch eenbeukig kerkje, later vergroot tot eenbeukige kruiskerk. Van de voorgaande kerk bleef de 16de-eeuwse gotische westtoren behouden. Huidig classicistisch schip met koor en sacristie gebouwd in 1780-1783.

St.-Ursmarsstraat 20 (Brakel)
Melding reeds in 1622 van een omwalde oude pastorie met brouwerij. Huidige pastorie voornamelijk uit de 18de eeuw, gelegen ten noordwesten naast de kerk met symmetrisch in U-vorm aangelegde gebouwen. Kleine binnenplaats met ten westen van het woonhuis, ten zuiden en ten noorden lage bijgebouwen uit het derde kwart van de 19de eeuw en ertussen ten oosten, tuinmuur grenzend aan het kerkhof. Ruime ommuurde pastorietuin ten zuiden en westen.

Stationsstraat 54 (Brakel)
Bedrijf voor textielveredeling en twijnderij, opgericht in 1928 en aan straatzijde afgesloten door bakstenen muur met rondbogen en smeedwerk met art-decovormgeving. Achterin gelegen rechthoekig bakstenen gebouw van negen traveeën onder zaagdak. Links ronde fabrieksschoorsteen.

Steenweg 39 (Brakel)
Dorpskerk met georiënteerd koor afwijkend naar het noorden, ingeplant midden een cirkelvormig kerkhof met omringende manshoge bakstenen kerkhofmuur afgedekt door ezelsrug en met steunberen. Er zijn bijna geen bouwhistorische gegevens van de kerk voorhanden. Koor en transept klimmen nog op tot de gotische periode. Kerk deels aangepast en vernieuwd bij de vergroting tot driebeukige kerk met ingebouwde westtoren in het midden of derde kwart van de 18de eeuw.

Tamelbroekstraat 16 (Brakel)
Aanvankelijk blokvormig herenhuis; onderkelderd dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, gebouwd in 1845; eind 19de eeuw aangepast met aanbouw toren tegen voorgevel. Aanhorigheden met koetshuis en paardenstallen omvatten twee gebouwen aan weerszij van het kasteel onder schilddak. Bakstenen ommuring van omringend vroeger kasteelpark aan de straat tegenover het kasteel onderbroken door ijzeren hekwerk; fraai centraal openzwaaiend hek aan ijzeren hekpijlers.

Terwalle 24 (Brakel)
Kloosterhuis en achterliggend schoolgebouw, samen binnen ommuurde tuin, gebouwd in 1909-1910. Heden vrije basisschool. Bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen op souterrain, onder zadeldak met eclectisch getinte lijstgevel. Achterin gelegen langgerekt schoolgebouw van één bouwlaag onder zadeldak.

Trimpont 14 (Brakel)
In kern 19de-eeuwse hoevesite met losse bestanddelen, van de straat afgescheiden door een houtkant en bakstenen muur. Boerenwoning in oorsprong teruggaand op twee aanpalende boerenarbeiderswoningen. Achteraan op het erf, vlakbij een oude notelaar, staat een langgestrekt bakhuis van het samengestelde type, deels uit vakwerkbouw opgetrokken, vermoedelijk daterend uit de 19de eeuw.