Inventaris

Brusselsesteenweg 428, Kalverhagestraat 1-3 (Melle)
Waterkasteel omringd door brede vierkante binnengrachten. Aan de achterzijde van het kasteel valt deze walgracht samen met de buitenste omgrachting. Toegangsbrug over de buitenwalgracht met ijzeren brugleuningen tussen overhoekse vierkante hardstenen pijlers met bolbekroning; ijzeren toegangshek tussen ronde ijzeren pijlers. Waarschijnlijk dateren brug en hek uit de eerste helft van de 19de eeuw. Haast vierkant bak- en zandstenen kasteel van twee bouwlagen, onder leien bedaking, in renaissance- en neorenaissancestijl, vermoedelijk opgericht midden 16de eeuw, licht aangepast in de 18de eeuw en gewijzigd en vergroot eind 19de eeuw. Twee gelijkaardige en symmetrisch opgestelde paviljoenen met koetshuis, paardenstal, personeelswoning en gloriëttes, vermoedelijk uit de eerste helft van de 18de eeuw.

Brusselsesteenweg 459 (Melle)
Een deel van het vroeger kloosterpand bleef bewaard in de zuidvleugel van het complex. Waarschijnlijk daterend uit eind 16de-begin 17de eeuw werd dit gebouw verlengd en aangepast in het derde kwart van de 19de eeuw. Voor 1840 al was ten noorden van de overgebleven kloostergebouwen een L-vormig schoolgebouw toegevoegd dat mogelijk opklom tot eind 18de eeuw en een classicistische bouwtrant vertoonde. Van de in tweede helft van de 19de eeuw toegevoegde schoolgebouwen zijn de bouwwerken die in 1850 aanvingen naar ontwerp van architect L. Pavot de voornaamste. Nog een belangrijke uitbreiding van de school met nieuwe lokalen vond plaats circa 1874. De sschoolboerderij, bakkerij en andere dienstgebouwen dateren van het laatste kwart van de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. De achtzijdige gloriëtte in rococostijl dateert waarschijnlijk uit het derde kwart van de 18de eeuw.

Caritasstraat 74-76 (Melle)
Het psychiatrisch ziekenhuis Caritas is een instelling voor vrouwelijke psychiatrische patiënten opgericht ter vervanging van het vroegere Sint-Jozefsgesticht voor krankzinnigen te Gent. Het complex is belangrijk omwille van zijn paviljoensysteem volgens de toen nieuwe opvattingen in verband met de psychiatrische ziekenhuisverpleging, namelijk naar het voorbeeld van eigentijdse Nederlandse en Duitse modelinstellingen gebouwd. Bouwwerken van 1905-1911 naar ontwerp van architect J. Haché.

Jesuitenwegel 16 (Melle)
Oorspronkelijk bakstenen villa van één verdieping met toren tegen de voorgevel, gebouwd circa 1900 met eclectische en art-nouveau-inslag. Tot serre verbouwd rechthoekig tuinpaviljoen.

Varingstraat 23 (Melle)
Het kasteeldomein de Varens omvat het kasteel, grotendeels omgeven door een waterpartij, in een landschappelijk park met typische afhangende bijgebouwen. Het kasteel verkreeg zijn huidig uitzicht voornamelijk in 1901-1902 bij de vergroting ervan door de toenmalige eigenaar, baron de Saint-Génois des Mottes. Het koetshuis met paardenstallen en het speelhuis werden in diezelfde jaren gebouwd. IJskelder naast de toegangsweg vooraan in het park, gebouwd circa 1816.

Langensteenweg 19 (Merchtem)
Burgerhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder afgewolfd zadeldak, het pand gaat volgens kadastergegevens terug tot 1868, achtertuin met tuinpaviljoen op zeszijdig grondplan.

Poverstraat 5 (Merchtem)
'Huis van plaisantie' uit 1710, verbouwd in verschillende fasen tot landhuis, omgeven door landgoed van circa 50 hectare; beperkte aanleg in landschappelijke stijl rond een artificiële rivier vanaf circa 1850, recentelijk omgevormd en uitgebreid tot circa 12 hectare.

Hundelgemsesteenweg 1A (Merelbeke)
Bloemistenhuis achter een voortuin met een decoratieve, golvende ijzeren afsluiting. Rechthoekig herenhuis van het dubbelhuistype met twee en een halve bouwlaag en zes traveeën, onder schilddak in kern deels uit derde en vierde kwart 19de eeuw. Tegen de rechter zijgevel aangebouwde vierkante toren uit het vierde kwart 19de eeuw. Aan de straat: achtzijdige houten gloriëtte uit vierde kwart 19de eeuw.

Oude Gaversesteenweg 86 (Merelbeke)
Huidig kasteel van drie bouwlagen ontstaan door diverse aanpassingen en uitbreiding van een mogelijk aanvankelijk rechthoekig gebouw, waarschijnlijk uit het midden van de 18de eeuw, waaraan de eenvoudige ontpleisterde bakstenen noordgevel van vijf traveeën mogelijk nog een herinnering bewaart. Bestaand rechthoekig kasteel in 1884-85 naar ontwerp van baron A. Verhaegen aanzienlijk vergroot door toevoeging ten zuidoosten van een dominant hoog bakstenen gebouw in de typische neogotische stijl van de Gentse Sint-Lucasschool. Vervallen tuinpaviljoen ingeplant op een heuveltje in de oostelijke hoek van het park.

Schelderodeplein 8-9, 8A (Merelbeke)
Het deels ommuurde kasteeldomein, met aanhorigheden in park met vijver, bevindt zich tussen de Gaversesteenweg en de Scheldemeersen, ten noordwesten van de kerk. Het kasteel uit 1865 is ontworpen door en voor oudheidkundige Florimond Van de Poele, in samenwerking met baron Jean Bethune. Het merkwaardige bakstenen kasteel met zijn sprookjesachtig voorkomen is in neogotische stijl opgericht naar patroon van de 15de-eeuwse Brugse gotiek. Het park werd aangelegd in landschapsstijl en dit volgens de mode en stijlkenmerken typerend voor de tweede helft van de 19de eeuw.