Inventaris

Stationsstraat 32 (Essen)
Voormalige molenaarswoning Louis Aerden met ten noorden de romp van een stenen korenwindmolen, type bovenkruier (bergmolen) uit 1841 en ten westen bijgebouwen (maalderij en paardenstallen) rond een gekasseid erf.

Werf 13 (Essen)
Hoeve uit het eerste kwart van de 20ste eeuw met woonstalhuis en langsschuur.

Zandstraat 8 (Essen)
Boerderij met losse bestanddelen, met woonstalhuis, bakhuis, moestuin en boomgaard, schuur en stallingen.

Amerigo Vespuccistraat (Evergem)
Hoeve gelegen in boomgaard afgesloten door ijzeren hek aan dito pijlers. Typisch boerenhuis uit de tweede helft van de 19de eeuw van zes traveeën onder zadeldak.

Belzeelsestraat 38 (Evergem)
Hoeve met losstaande bestanddelen gelegen in erf afgesloten met roodgeschilderd ijzeren hek.

Belzeelsestraat 49 (Evergem)
Gerestaureerde buitenplaats in gedeeltelijk ommuurde tuin met ijskelder, volgens eigenaar voorheen oude woning van slechts één bouwlaag hoog, in de 20ste eeuw met een verdieping verhoogd, vroeger met flankerende aanhorigheden, waaronder kapel, gesloopt bij de laatste aanpassingswerken. Herenhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, met bepleisterde lijstgevel met dubbelhuisopstand afgelijnd met eenvoudig entablement.

Belzeelsestraat 66 (Evergem)
Hoeve met nieuw huis en ten noorden oud boerenhuis met links aanleunende stalvleugel en verderop ten noorden hooi- en wagenschuur, laatstgenoemde tot voor enkele jaren gedeeltelijk met houten bebording.

Bibliotheekstraat 12 (Evergem)
Rusthuis, gebouwd naar ontwerp van architect Edmond de Perre-Montigny van 1860. Bakstenen hoofdgebouw van elf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, horizontaal geleed door arduinen plint, cordons en hoofdgestel.

Burggravenlaan 12, 18 (Evergem)
Reeds vermeld in 1379 als landbouwnederzetting. In de jaren 1780 werd het kasteel heropgebouwd in zijn huidige vorm met behoud van de walgrachten rondom het park en rondom het kasteel. Kasteel, eertijds in een rechthoekige omwalling, gedempt in de jaren 1880, en een dienstgebouw aan de straatkant. Geschilderde lijstgevel van zeven traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak met twee dakkapellen. Voormalig wagenhuis van vijf traveeën onder zadeldak, uit de 19de eeuw.

Burggravenlaan 3 (Evergem)
Het oorspronkelijke kasteel in zijn dubbele omwalling wordt afgebeeld in A. Sanderus' Flandria Illustrata van 1641. Het huidige kasteeltje vertoont ondanks de 18de-eeuwse verbouwingen en de grondige restauratie van 1895 nog sterke gelijkenis met het oude kasteel zoals afgebeeld in het werk van Sanderus. Bak- en zandstenen gebouw met een voorbouw en een bijna parallel met de achterbouw van twee bouwlagen onder twee zadeldaken tussen zijtrapgevels. Voor het kasteel, twee tegenover elkaar staande dienstgebouwen onder zadeldak, uit de 18de eeuw. Het park evolueerde in de loop van de 19de eeuw naar een landschappelijke stijl waarin de gracht werd omgevormd tot vijver. De omwalling in het zuiden is niet meer volledig watervoerend, maar in reliëf nog waarneembaar