Inventaris

Wachtebeke (Lochristi)
Het gebied ligt in het noorden van Wachtebeke. Het gaat om een kleine polder die begrensd wordt door dijken. De Sint-Elooiskreek behoort tot het krekengebied van Overslag-Zuiddorpe dat zich in het overgangsgebied bevindt tussen een groter krekengebied dat zich verder uitstrekt naar het noorden en Zandig Vlaanderen ten zuiden hiervan. De Grote Dekzandrug Maldegem-Stekene, die net ten zuiden van het gebied ligt vormt een natuurlijke grens tussen deze gebieden. Kenmerkend zijn de kreekrestanten, waaronder de Sint-Elooiskreek en de dijken die, benadrukt door opgaande bomenrijen, opvallende lijnelementen in het landschap vormen en tevens het gebied afbakenen. Bovendien is er een duidelijk microreliëf aanwezig dat de overgang naar de zandstreek benadrukt.

Lommel (Lommel), Neerpelt (Pelt)
Het Hageven is gelegen aan de Dommel. Langs de Dommel komen er veenformaties voor, overwegend begroeid met rietvelden. Ten oosten van de Dommel komen overwegend kleinschalige vochtige weidepercelen voor. In oostelijke richting gaan deze geleidelijk over in een meer open akkerbouwgebied op plaggenbodems. De riet-, vijver- en vennenzone ten westen van de Dommel sluit zeer nauw aan bij het heidelandschap met landduinen en deflatiekommen met soms stagnerend water. Om de zandgronden te verbeteren werd rond 1850 een irrigatiesysteem aangelegd in de omgeving van de Bergeikse dijk waarvan nog relicten zichtbaar.

Opoeteren (Maaseik), Gruitrode, Opglabbeek (Oudsbergen)
Nabij de grens tussen Gruitrode en Opglabbeek strekt zich een langgerekte duinengordel uit, die ooit als nagenoeg enige element de weidse openheid van het stuivende heidelandschap onderbrak. Het is één van de grootste duinencomplexen van de Limburgse Kempen, 5 à 6 km lang en 500 m breed. De duinen ontstonden wellicht in de middeleeuwen als gevolg van verwaaiing na overexploitatie en onoordeelkundige ontginning tot akkers van de zuidwestelijke heidegebieden. Centraal door het gebied loopt een dreef, de Geuzenbaan genoemd. Hier trok Willem van Oranje omstreeks 1568 met zijn leger voorbij, om de ridders van de Duitse Orde in de Commanderij van Gruitrode te mijden. Langs de weg staat de zogenaamde Boskapel, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Rust. Verspreid aan de randen liggen landbouwpercelen, waarvan sommige kleinschalig met houtkanten of bomenrijen (bijvoorbeeld De Riet, Opoeteren).

Merksplas (Merksplas), Turnhout (Turnhout)
Het Turnhouts vennengebied vertegenwoordigt een mooi voorbeeld van een voor de Noorderkempen typisch compartimentenlandschap met een afwisseling van bos en weiland. Opvallend in het geheel zijn de vencomplexen die als het ware ‘gaten’ in het landschap vormen en op deze manier zorgen voor extra openheid en mooie zichten. De landschappelijk gevarieerde structuur, die wordt versterkt door een paar lichte verhevenheden in het verder vlakke landschap, zorgt voor een esthetisch waardevol geheel. Verspreid voorkomend bouwkundig erfgoed, waaronder de garenblekerij ‘Boones Blijk’ en bijhorende kapel, de overblijfselen van blekerij Borghs en de Engelandhoeve dragen bij tot de historische waarde.

Mol (Mol), Retie (Retie)
Tot op vandaag is Postel een schaars bewoond gehucht, waar groen een prominente plaats inneemt. De relatieve ongereptheid van Postel is in hoofdzaak te danken aan het feit dat het gebied tot voor kort in handen bleef van een zeer gering aantal grootgrondbezitters, waaronder de Norbertijnen van de abdij van Postel en de familie van Broqueville van het 'kasteel van Postel'. De Ronde Put en omgeving betreft, dankzij de uitgestrektheid en ongereptheid, immers één van de interessantste gebieden van de Kempen. De afwisselende vegetatietypes van droge heide, grove dennen, elzenbroek struweel en oude bossen resulteren in een belangrijke botanische waarde.

Den Diel, Postelsesteenweg, Russendorp (Mol)
Het gebied Den Diel wordt gevormd door vijf plassen, waarvan één grote, ontstaan door sprietontginning rond de Tweede Wereldoorlog. De plassen worden omgeven door broekbossen, terwijl voor de rest in het gebied loof- en naaldbossen voorkomen. Dit gebied omvat het sluizencomplex van Sas 3 en de baileybrug over het Kempisch Kanaal.

Kessel, Nijlen (Nijlen)
De Kesselse Heide-Het Goor bestaat uit een afwisseling van schraallanden, weiden, moerassen, waterplassen, omzoomd en doorkruist door gesloten landschapstypen, en bevat talrijke landschapselementen.

Ravels (Ravels)
In 1903-1904 werd het gebied aangekocht door de Belgische staat om er bossen aan te planten. Sinds 1906 werd gestart met de bebossing. De landschappelijke structuur en het uitzicht met rechthoekige blokken, van elkaar gescheiden door dreven en aarden wegen, zijn tot vandaag nagenoeg onveranderd gebleven. De afwisseling in zowel loof- als naaldhout hangt samen met de aanwezigheid van bosbouwkundige proefzones. Binnen de dichte boscomplexen verwijzen diverse vennen en heiderelicten nog naar het landschap uit de 18de en 19de eeuw. Het Kijkverdriet, aan de zuidkant van het boscomplex, werd in de 20ste eeuw ontgonnen uit heide. De landbouwpercelen vertonen er een regelmatig patroon. Bijzonder aan het kijkverdriet is ook het opkwellende grondwater en de bijhorende botanische rijkdom. De uitgestrektheid, de rust en de afwisseling geven dit gebied een grote belevings- en esthetische waarde.

Sint-Jan-in-Eremo, Sint-Margriete, Waterland-Oudeman (Sint-Laureins)
Dit gebied is een open poldergebied opgebouwd uit pleistoceen dekzand afgedekt door een marien kleipakket. Op de zandruggen die het vlakke polderlandschap doorbreken liggen de dorpen ingeplant evenals de Graaf Jansdijk uit de 14de eeuw. De kreekrestanten met rietkragen, bomenrijen of graslanden zijn relicten van vroegere overstromingen. De polders werden ingedijkt in de 17de eeuw en worden gekenmerkt door een systematische ontginning in grote en regelmatige kavels.

Steenweg op Baarle-Hertog (Turnhout)
Het Zwartwater behoort tot het Turnhouts vennengebied en vormt een relict van een door vennen onderbroken heidegebied.