Inventaris

Huisepontweg 2 (Kruisem)
Verwaarloosd boerenhuis, voorheen met dorpswinkeltje. Oorspronkelijke hoeve met losstaande bestanddelen op U-vormige aanleg op sterk afhellend erf toegankelijk via ijzeren hek aan overhoekse gemetste pijlers.

Huisepontweg 36, 40-42 (Kruisem)
Het classicistisch kasteel van Wannegem-Lede werd in 1783 naar ontwerp van Gilles-Barnabé Guimard gebouwd in opdracht van baron Alphonse Baut de Rasmon. De tuinaanleg gebeurde volgens de typische ganzenvoet met drie vista' s. Het park is voorzien van een aantal typische tuinelementen van omstreeks 1900: de ommuurde moestuin met oranjerie, volière, ommuurde boomgaard en het jachtwachtershuisje. Verspreid liggen verschillende 18de-eeuwse tuinpaviljoenen of fabriques.

Kleinestraat 21-23 (Kruisem)
Twee gelijkaardig ingeplante hoevetjes met de achtergevel naar de straat gericht en erfgevel naar het zuiden.

Hoevenstraat 2 (Kruisem)
Semi-gesloten hoeve met private lindendreef gelegen aan de rand van Wannegemkouter. Grotendeels verhard vierkant binnenerf met boerenhuis uit de 18de eeuw ten noorden, in L-vorm aangebouwd stallen ten westen en vrijstaand bedrijfsgebouw met vroegere schuur ten oosten.

Hoevenstraat 6 (Kruisem)
Aan de rand van de Wannegemkouter ingeplante hoeve met losstaande bestanddelen gegroepeerd rondom een grotendeels verhard erf met door linden beschaduwde mestvaalt.

Lededorp 7A (Kruisem)
Georiënteerde parochiekerk ingeplant op een verhoogde terp ten noorden van het dorpsplein binnen het nog behouden ommuurde ovale kerkhof, toegankelijk via een ijzeren hek aan vierkante gemetste pijlers. Links van hek, bewaarde roepsteen.

Lededorp 4-8 (Kruisem)
Rij 19de-eeuwse dorpshuisjes die de westzijde van het dorpsplein aflijnen. Nummers 4 en 6 van drie en zeven traveeën onder doorlopend zadeldak met verankerde gewitte gevel op grijsgeschilderde en gepikte plint.

Lededorp 9, 9A (Kruisem)
De voormalige pastorie van Wannegem-Lede is ingeplant ten oosten van de kerk in de dorpskern en wordt omgeven door een deels ommuurde en omhaagde tuin met op de linker hoek een voormalig zondagsschooltje.

Lededorp 14 (Kruisem)
Lager gelegen langgestrekt landelijk dorpshuis met omhaagde voortuin en fraai ijzeren hek aan gietijzeren zuiltjes met pijnappelbekroning. Woning van heden acht traveeën onder doorlopend zadeldak, links topgevel met vlechtingen, uit begin 19de eeuw.

Lededorp 16 (Kruisem)
Lager gelegen verzorgd dorpshuis met voortuintje, vier traveeën onder zadeldak, uit tweede helft 19de eeuw.