Inventaris

Nieuwelaan (Meise), J.Van Gijsellaan, Kruidtuinlaan 2 (Wemmel)
Park in landschappelijke stijl van 143 hectare, ontstaan uit de samen­voeging van tot de 12de eeuw opklimmende domeinen: Meise en Bouchout, in 1879-1881 aangekocht door koning Leopold II voor zijn zuster Charlotte en omgewerkt tot één landschappelijk park met twee kastelen; circa 1700 een barok lustslot (Meise) en een feodale burcht (Bouchout), beide rond 1810 omringd door 'Engelse' tuinen met diverse 'fabriekjes' en 'follies', die wellicht een maçonnieke betekenis hadden, onder meer een rustieke rotsbrug annex grot (Bouchout) en een neoclassicistische 'Vriendschapstempel' (Meise), met ook nog een monumentale oranjerie (Meise) en een 'hermitage' in neogotische 'troubadourstijl' (Bouchout); in 1938 aangekocht door de Belgische Staat, vestiging van de Nationale Plantentuin; het kasteel van Meise werd in 1944 zwaar beschadigd en gesloopt; bouw van een imposant serrencomplex ('Plantenpaleis') in 1947-1958 en van een elegant, laatmodernistisch herbarium- en bibliotheekgebouw in 1959-1962.

Nieuwelaan 65-67 (Meise)
Kasteel in neotraditionele stijl met een kern uit 1665, aan de rand van een park in landschappelijke stijl van circa 1,5 hectare; rond 1800 aanleg van een min of meer symmetrische 'jardin à l'anglaise', die in 1908 opging in een landschappelijk, gedeeltelijk bebost park van meer dan 3,5 hectare.

Nieuwelaan 69-71 (Meise)
Eclectische villa uit de jaren 1890, heropgebouwd na een brand in 1914, omgeven door park in landschappelijke stijl van 3 hectare, aanvankelijk 4 hectare.

Nieuwelaan 128-130 (Merchtem)
In 1892 door architect Joseph Schadde verbouwd 'huis van plaisantie' van 1765 tot een imposant eclectisch landhuis, omgeven door een uitstekend onderhouden park in landschappelijke stijl, eveneens aangelegd in de jaren 1890 onder baron Léon de Viron. Het domein bewaart sporen van een 'verlandschappelijkte' omgeving, een boogbrug en rotswerk rond de overlopen van de vijver, een ommuurde moes- en bloementuin.

Poverstraat 5 (Merchtem)
'Huis van plaisantie' uit 1710, verbouwd in verschillende fasen tot landhuis, omgeven door landgoed van circa 50 hectare; beperkte aanleg in landschappelijke stijl rond een artificiële rivier vanaf circa 1850, recentelijk omgevormd en uitgebreid tot circa 12 hectare.

Bergbosstraat 259, 263 (Merelbeke-Melle)
Site met walgracht naast de Hollebeek bestaand uit een vroeger cirkelvormig opperhof omringd door een brede rechthoekige walgracht, met speelgoed of kasteel waarschijnlijk opgericht tussen 1444 en 1625. Huidig kasteel met eenvoudige rechthoekige plattegrond met omgevend park dateert waarschijnlijk uit het midden van de 18de eeuw met latere lichte wijzigingen. Dubbelhuis van twee bouwlagen en zeven traveeën onder afgewolfd zadeldak. Kasteelhoeve ten zuiden van het vroeger neerhof.

Bergstraat 16 (Merelbeke-Melle)
Kasteel, gebouwd op een zandheuvel in een park met vijver, ter vervanging van een vroeger zomerverblijf dat in de 19de eeuw toehoorde aan Tertzweil-Boucqué. Bak- en natuurstenen kasteel in neo-Vlaamserenaissance-stijl, gebouwd in 1899 naar ontwerp van architect J. de Waele. Dubbelhuis van twee bouwlagen en vijf traveeën op souterrain, onder zadeldak.

Brusselsesteenweg 165 (Merelbeke-Melle)
Het kasteeldomein Coppens is sinds 1937 het Hoger Rijksinstituut voor Tuinbouw. Het domein van 14 hectare aan de rechter Scheldeoever omvat het vroegere park met oude afgesneden Scheldemeander, nu vijver, het landhuis en de oranjerie van 1833 naar ontwerp van Louis Minard. Binnen deze oude rivierbocht werden bij toevallige en systematische opgravingen resten van een 13de-eeuws klooster aangetroffen.

Brusselsesteenweg 190-192 (Merelbeke-Melle)
Vermoedelijk gaat deze site met walgracht in oorsprong terug op een oudere landbouwnederzetting. Op een kaart van 1572 vermeld als speelgoed. Bak- en natuurstenen kasteel in neotraditionele stijl met laatgotische stijlelementen, gebouwd naar ontwerp van architect J. de Waele en daterend van 1897. Omgevend park en toegangspoort met boogvormig aansluitende paardenstallen gesitueerd in de zuidoosthoek van het aanvankelijk omgrachte voorhof van het vroegere waterkasteel. Voormalige kasteelhoeve en heden hovenierswoning, gesitueerd buiten de vroegere kasteelomgrachting. Achtzijdige gloriëtte van 1764 in Lodewijk XV-stijl.

Brusselsesteenweg 428, Kalverhagestraat 1-3 (Merelbeke-Melle)
Waterkasteel omringd door brede vierkante binnengrachten. Aan de achterzijde van het kasteel valt deze walgracht samen met de buitenste omgrachting. Toegangsbrug over de buitenwalgracht met ijzeren brugleuningen tussen overhoekse vierkante hardstenen pijlers met bolbekroning; ijzeren toegangshek tussen ronde ijzeren pijlers. Waarschijnlijk dateren brug en hek uit de eerste helft van de 19de eeuw. Haast vierkant bak- en zandstenen kasteel van twee bouwlagen, onder leien bedaking, in renaissance- en neorenaissancestijl, vermoedelijk opgericht midden 16de eeuw, licht aangepast in de 18de eeuw en gewijzigd en vergroot eind 19de eeuw. Twee gelijkaardige en symmetrisch opgestelde paviljoenen met koetshuis, paardenstal, personeelswoning en gloriëttes, vermoedelijk uit de eerste helft van de 18de eeuw.