Inventaris

Tramstraat 12 (Tienen)
Het betreft een goed bewaard voorbeeld van een kleiner station van de Buurtspoorwegen uit circa 1912, inclusief de nog bewaarde oorspronkelijke stelplaatshal.

Utsenakenweg 26 (Tienen)
Molencomplex bestaande uit een korenmolen, linkeroever molenloop, met kern uit de 13de eeuw en een oliemolen, rechteroever molenloop, opgericht in 1783, verbouwd tijdens het interbellum.

Vierde Lansierslaan 82-84 (Tienen)
Het station of ontvangstgebouw van circa 1840 is opgevat als een symmetrisch-hiërarchisch gestructureerd langgerekt en wit bepleisterd neoclassicistisch volume. Het volledig vrijstaande, rechthoekige dienstgebouw is van circa 1891.

Waaibergstraat 5 (Tienen)
Het Kasteel van Waaiberg werd reeds vermeld in de 13de eeuw en is een L-vormig complex bestaande uit een eveneens L-vormig kasteel opklimmend tot de 16de-17de eeuw, een wagenhuis van 1766, een 13de-eeuwse kapel en bijgebouwen die opklimmen tot de 17de eeuw, het geheel uitgevend op een gekasseid binnenplein en een tuinrestant.

Bommershoven (Tongeren-Borgloon)
Klein landschappelijk park (1ha 61 ca) uit het begin van de 19de eeuw met grotendeels jongere beplanting uit het midden van de 20ste eeuw. Aangelegd bij een historische hofstede, waarvan de omgrachte site ongewijzigd bleef sedert de Ferrariskaart (1774-1775). Enkele vroeg-19de-eeuwse bomen bleven overeind.

Bommershoven, Jesseren, Overrepen, Piringen, Tongeren (Tongeren-Borgloon)
Het gebied ligt op de overgang tussen vochtig en droog Haspengouw. Plaatselijk zijn er door versnijding van de beken relatief grote hoogteverschillen en verschillen in landschapstypen aanwezig. De valleien zelf hebben een asymetrische vorm en kenmerken zich in landgebruik door de aanwezigheid van wei- en hooilanden, tegenwoordig vaak in natuurgebruik. In de valleien komt kalktuf voor. De burcht van Kolmont gaat terug tot de 11de eeuw als burcht van de graven van Loon. Tegenwoordig is het een ruine waarvan de donjon nog vrij gaaf bewaard is, omgeven door een historisch boscomplex. Het voormalige fruitspoor tussen Drieslinter en Tongeren doorsnijdt het gebied en werkt sterk structurerend.

Bommershoven (Tongeren-Borgloon)
Relict van een holle weg die van de Romeinse weg juist ten oosten van Bommershoven aftakte als binnenweg naar Terhove die liep over de heuvelrug. Op de kabinetskaart van de Ferraris (1771-1778) wordt de weg reeds weergegeven. Op de kaart van Vandermaelen (1854) is duidelijk dat het om een voetpad of smalle landweg gaat die ondergeschikt is aan de Romeinse weg. Tot op de topografische kaart van 1960 is deze weg nog afgebeeld. Waarschijnlijk is ze bij de ruilverkaveling afgeschaft. Het diepst ingesneden gedeelte van de weg, gelegen tegen de Romeinse weg, werd daarbij behouden. Tegenwoordig is het een diep ingesneden ravijnachtige laagte die begroeid is met verschillende bomen en struiken. Op de hoogte tussen de twee holle wegen (deze weg en de Romeinse kassei) stond op de Ferrariskaart een kapel en boom.

Borgloon, Kerniel (Tongeren-Borgloon)
De abdij van Kolen, vroeger het Kruisherenklooster van Colen of abdij Mariënlof genoemd, is gelegen aan de rand van Droog Haspengouw. De abdij ligt op een hoge uitloper van het plateau en is beeldbepalend voor de omgeving. De vallei van de Kleine Herk is diep ingesneden, via een historisch voetpad is er via de vallei een verbinding met de dorpskern van Kerniel. De spoorlijn Tongeren-Borgloon doorsnijdt het landschap ten zuiden van de abdij. Het is voornamelijk een agrarisch landschap.

Borgloon, Gotem, Hoepertingen, Kuttekoven (Tongeren-Borgloon), Berlingen (Wellen)
Dit gebied is gelegen aan de noordwestrand van het massief van Borgloon. Het is heuvelachtig en sterk ingesneden door erosie. Het is een uitgesproken agrarisch landschap met centraal het gehucht Kuttekoven met enkele belangrijke hoeves en de Sint-Jan-de-Doperkerk. Het gehucht wordt doorsneden door de markante spoorwegbrug en spoorwegbedding van de voormalige spoorweg Sint-Truiden-Tongeren. Ten noorden van het gehucht liggen de gesloten hoeve De Klee en kasteel De Klee. Halverwege tussen Kuttekoven en Berlingen (Wellen), aan de oostelijke rand van de riviervlakte van de Herk, ligt het gehucht Rullingen met het gelijknamige kasteel met omliggend park en hoogstamboomgaarden. De Herk stroomt diep ingesneden door het landschap. Het dorp Berlingen sluit hierop aan, de Sint-Agathakerk kijkt van een hoogte uit op de waterloop.

Borgloon (Tongeren-Borgloon)
Gelegen ten westen van Bommershoven verbindt deze holle weg de Romeinse Kassei met het Kolenveld. De weg is diep ingesneden en vormt nog een onverhard tracé, niet toegankelijk voor gemotoriseerd verkeer. De weg staat afgebeeld op de kabinetskaart de Ferraris (1771-1777) en ook op latere historische kaarten. Holle wegen zijn ingesneden in de (zand)leembodems (en eventueel het onderliggend geologisch substraat). Ze liggen meestal loodrecht op de hoogtelijnen en ze kunnen tot tien meter diep zijn. Door het eeuwenlange gebruik van wegen bleef de bovengrond onbegroeid en stond deze dus bloot aan erosie. Doordat telkens een laag sediment afstroomde bij hevige regenval, sneed de weg zich diep in, wat de erosie alleen maar versterkte. Langs weerszijden zijn meestal steile wanden te zien die spontaan begroeiden of beplant werden met bomen en struiken (vaak hakhout). Deze vegetatie heeft veelal