Inventaris

Waasmunster (Waasmunster)
Het landschappelijk geheel ‘Sombekebroek’ omvat de voormalige polder Sombekebroek alsook delen van de voormalige polder Weymeerbroek. Het wordt in het oosten en het noorden begrensd door de oude spoorweg Sint-Niklaas-Dendermonde, in het zuiden door de Durme en in het westen door de wijk Wareslage. Het gebied bestond sinds de late middeleeuwen overwegend uit hooilanden (in de streek meersen genaamd) die ’s winters bevloeid werden met het slibrijke water van de Durme.

Belselestraat 2, Bulk 10 (Waasmunster)
Het kasteeldomein Ortegat omvat een buitenplaats in neoclassicistische stijl met empire-elementen met bijhorend park in landschappelijke stijl uit de eerste decennia van de 19de eeuw. Het landhuis is één van de weinige gekende en bewaarde realisaties uit het architecturale oeuvre van architect Jean-Baptiste Dubois, en is eveneens van een zeldzaam geworden en heel representatief type landhuis dat door welstellende burgers en grootgrondbezitters sinds eind 18de-begin 19de eeuw als buitenplaats werd gebouwd. Het kasteeldomein werd onder Jean-Baptiste Vermeulen gefaseerd uitgebreid in de tweede helft van de 19de eeuw.

Bulk (Waasmunster)
Het zuidelijk gedeelte van het in landschappelijke stijl aangelegde park bij kasteel Ortegat, gelegen aan de rand van de dorpskern van Waasmunster, wordt doorsneden door een minstens sinds de eerste helft van de 19de eeuw bestaande voetweg.

Dam 1 (Waasmunster)
Voormalig huis van de rivierwachter van de Belgische staat. Alleenstaand blokvormig dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak volgens kadasterarchief als nieuwbouw gekadastreerd in 1951, mogelijk ouder.

Kerkstraat 21 (Waasmunster)
Het huidige kasteel van 1889-1890 in eclectische stijl ligt midden binnen een ouder domein. Landhuis met twee hoge bouwlagen op een onderbouw met kelderverdieping en afgedekt onder een steil afgeknot schilddak met diverse dakvensters en dakkapelletjes geplaatst op drie niveaus. Het bijhorend openbaar kasteelpark zou rond 1820-1830 aangelegd in landschappelijke stijl. Verder nog oranjerie van omstreeks 1820 en een bijgebouw met koetshuis met paardenstallen, omstreeks 1871 vernieuwd of herbouwd.

Kerkstraat 54, Marollenstraatje 8-10 (Waasmunster)
Breed en hoog dubbelhuis van twee bouwlagen onder vernieuwde verspringende zadeldaken, met lijstgevel van zeven traveeën, wellicht in kern minstens opklimmend tot de eerste helft van de 18de eeuw. Uitgestrekte bijhorende achtertuin met landschappelijke aanleg. De lange vleugel met bijgebouwen omvat een voormalige conciërgewoning en een koetshuis met paardenstallen.

Koolputten (Waasmunster)
Haaks tegen de Durmedijk ingeplant breedhuis met zuidelijk georiënteerde voorgevel; voorheen gelegen aan een beerkade en bij een beerput. Pittoreske eenlaagse woning van het type boerenhuis teruggaand op een minstens sinds de eerste helft van de 19de eeuw bestaand huis met jongere aanpassingen.

Kuilstraat 11, 15 (Waasmunster)
Kasteel met voormalige kasteelhoeve en bijhorend kasteelpark in landschappelijke stijl met dreven en gemetste hekpijlers. Landhuis opgevat als een baksteenbouw op rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen van vijf traveeën en twee traveeën diep onder schilddak, uit begin 19de of eind 18de eeuw, maar met in de kelder mogelijk restant van een oudere constructie.

Oud Vliegveld 16-18, 16/1 (Waasmunster)
Overblijfsel van een voormalige vliegtuigloods van het vroegere militaire hulpvliegveld van Waasmunster in gebruik tijdens 1940-1945; nadien nog tijdelijk gebruikt als opslagplaats voor legervoertuigen. De contouren van een ruime rechthoekige loods zijn nog herkenbaar.

Oud Vliegveld 57 (Waasmunster)
Het domein is opgericht door de hiëronimieten van Sint-Niklaas als recreatie- en bezinningsoord voor retraites, vormingen en opleidingen. Het gebouw, gelegen in een groen bosrijk domein van 2,5 hectare, is ontworpen in 1965 door architect François J.T. Van de Velde. Het recreatie- en bezinningsoord beslaat een onconventionele complexe plattegrond met een halfcirkelvormig op het zuidoosten gericht hoofdgebouw.