Inventaris

Brusselsestraat 100-102, Toepkapelstraat 11 (Brakel)
Afgesloten parkdomein van circa 28 hectare op heuvelflank, in opdracht van F. Hoebeke aangelegd om de zuiverheid van het bronwater van de Top Bronnen te verzekeren, palend aan domein van Kasteel van de Top Bronnen en gelijknamig bijhorend bedrijf. Landschappelijke tuin met typische pittoreske aanleg, met veelheid aan boomsoorten en bouwkundige elementen.

Plaatsbeek (Brakel)
Rechthoekige bakstenen kapel uit 1855 onder overstekend pannen zadeldak met verhoogde voorgevel eindigend op gedrukte klokvormige top met voluten op hoge pilasters; bekronend decoratief ijzeren kruis. In de wegberm van voetweg Dries: gemetste bakstenen bronput vooraan afgesloten met houten luik.

Willemsveld (Brakel)
Het kwelgrasland en de beplanting liggen tussen Brakelbos en een extensief gebruikt wandelpad ten zuidwesten van Opbrakel. Centraal in de weide ontspringt er een bron. Het microreliëf in het grasland is nog goed zichtbaar.

Bree, Opitter (Bree), Gruitrode, Neerglabbeek (Oudsbergen)
De Itter en haar zijbeken sneden smalle valleien uit in het Kempens Plateau. Landschappelijk vormt de Itterbeek ook de overgang tussen het landbouwgerichte noordwesten en de Solterheide ten zuidoosten. Hoewel de oorspronkelijke heide daar is verdrongen door naaldbossen en akkers, worden in wegbermen, kapvlakten of brandgangen toch heiderelicten teruggevonden. Noordwestelijk, op de Nijsenberg en de Steenberg, voeren velden en weiden de boventoon, waartussen verspreide hoeves staan en loofbosjes voorkomen. In Opitter lagen niet minder dan vier watermolens. Vlakbij ligt nog het park Itterdal, in landschappelijke stijl, met merkwaardige boomsoorten, een vijvercomplex en vele bloemrijke delen. Guitrode kent ook een gave dorpskern met onder andere de Sint-Gertrudiskerk en een commanderij van de Duitse Orde.

Dentergem (Dentergem), Aarsele, Tielt (Tielt)
Dit gebied omvat de restheuvel van de Poelberg met de site van de Poelbergmolen en het aansluitende ontginningslandschap rond de resterende boskern van het Meikensbos-Vijverbos. Het open landschap rond de 17de-eeuwse windmolensite, met bijhorende molenaarswoning en vroegere maalderij is gaaf bewaard. In het gebied komt een bijzonder divers religieus erfgoed voor met kleine en grote kapellen, een Lourdesgrot en een voormalige kloosterschoolsite. Vanop de restheuvel zijn er panoramische zichten, onder meer over het Mandel-Leiebekken en het Schelde-Leie-interfluvium en op de kamlijn van het centraal West-Vlaamse zandleemplateau.

Dilbeek, Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
Dit gebied strekt zich uit ten noorden van Dilbeek en omvat het Sint-Alenapark, de Wolfsputten en de Sint-Wivina-abdij, de Benedictinessenabdij omstreeks 1125 gesticht als priorij afhankelijk van de abdij van Affligem. Het complex omvat nog een aantal waardevolle abdijgebouwen en typische ingrediënten van een kloostertuin. De Wolfsputten danken hun ontstaan aan de ontginning van de kalkhoudende, fijnkorrelige Lediaan zandsteen. Verder omvat het gebied ook het Sint-Alenapark, begin 18de eeuw tegen de terreinhelling aangelegd.

Dilbeek, Itterbeek, Sint-Martens-Bodegem (Dilbeek)
Het Begijnenborrebos behoort tot de rijkste en best ontwikkelde hellingsbossen uit het centrale gedeelte van Brabant.

Aaigem, Mere (Erpe-Mere), Haaltert, Heldergem, Kerksken (Haaltert), Herzele, Ressegem, Woubrechtegem (Herzele)
De vallei van de Molenbeek tussen Herzele en Mere heeft een heuvelig karakter doordat de vallei zich in de onderliggende Tertiaire afzettingen heeft ingesneden. Op de Molenbeek komen verschillende boven- en onderslagmolens uit de 18de eeuw voor zoals de Ratmolen met molenaarshuis en de Engelsmolen. In de vallei komen weilanden voor met perceelsrandbegroeiing maar ook bospercelen en bronbosjes die zorgen voor een gesloten karakter. Te Herzele is de vallei van de Molenbeek relatief breed met veel bocage. Hier ligt het kasteel van Herzele in een omringend park met lange eikendreef. De historische continuïteit van bepaalde delen van de Blauwbossen gaat minstens terug tot de 18de eeuw.

Burstdorp (Erpe-Mere)
Eenvoudige neogotische pseudobasilicale kerk met ommuurd tuintje en parking. Oudste vermelding van de kerk in 1117: huidige kerk van 1852-1855 naar ontwerp van architect Louis Minard. De plattegrond ontvouwt een ingebouwde vierkante westtoren, een driebeukig schip van zes traveeën, een koor met twee rechte traveeën en driezijdige sluiting, noord- en zuidsacristie in de oksel van koor en schip. Achter het koor, bron van de Heilige Eligius met bakstenen kapelletje met beeld van de Heilige Eligius en twee engelen, 1912 gedateerd.

Leenstraat 31-35 (Gavere)
Waterkasteel met 18de-eeuwse kern, aangepast midden 19de eeuw, staand te midden van een grote vijver met gemetste kaaimuren, deel uitmakend van de strakke 18de-eeuwse tuinaanleg met tuinbruggen, grotten, tuinpaviljoen en ijskelder. Het kasteeldomein telt een aantal aanhorigheden waaronder de monumentale toegangspoort, het staatsieplein en neerhof aangelegd voor het kasteel met karakteristieke opstelling in U-vorm. Op het neerhof staat tevens een monumentale vierkante duiventoren, heropgericht in de 19de-eeuw naar een 17de-eeuwse voorloper. Het domein is voorzien van een bakstenen omheiningsmuur met ingebouwde kapel.