Inventaris

Huiseplein 3 (Kruisem)
Fraai huis van negen traveeën onder zadeldak met centraal getrapt dakvenster, in zijn huidige vorm daterend van 1872 doch oudere kern van vroegere hoeve.

Huisepontweg 2 (Kruisem)
Verwaarloosd boerenhuis, voorheen met dorpswinkeltje. Oorspronkelijke hoeve met losstaande bestanddelen op U-vormige aanleg op sterk afhellend erf toegankelijk via ijzeren hek aan overhoekse gemetste pijlers.

Huisepontweg 36, 40-42 (Kruisem)
Het classicistisch kasteel van Wannegem-Lede werd in 1783 naar ontwerp van Gilles-Barnabé Guimard gebouwd in opdracht van baron Alphonse Baut de Rasmon. De tuinaanleg gebeurde volgens de typische ganzenvoet met drie vista' s. Het park is voorzien van een aantal typische tuinelementen van omstreeks 1900: de ommuurde moestuin met oranjerie, volière, ommuurde boomgaard en het jachtwachtershuisje. Verspreid liggen verschillende 18de-eeuwse tuinpaviljoenen of fabriques.

Huisgaverstraat 38 (Kruisem)
Hoeve met ten noorden, schuin ingeplant boerenhuis van negen traveeën, mogelijk twee woningen, onder zadeldak met sporen van vlechtingen in rechter zijpuntgevel, opklimmend tot de 18de eeuw.

Kasteeldreef 1-3, 10-12 (Kruisem)
Het kasteel van Nokere, een classicistisch waterkasteel van circa 1727, bevindt zich binnen een omhaagd domein met verschillende vijvers en uitgestrekte tuinen en bossen. De Franse Tuin in het park is een fraai voorbeeld van het werk van tuinarchitect René Pechère. Een lange platanendreef verbindt het kasteeldomein met de dorpskern van Nokere.

Kasteeldreef 10-12 (Kruisem)
Gerenoveerde hoeve met losstaande bestanddelen op omhaagd erf met ijzeren toegangshek aan gewitte pijlers met bolbekroning. Boerenhuis van zes traveeën onder mank, deels verhoogd zadeldak, minstens opklimmend tot de 18de eeuw, 19de-eeuwse stallen en imposant bakstenen koetshuis.

Kasteeldreef 5-7, Nokeredorpstraat 28-30, 28A (Kruisem)
Oorspronkelijk achterin gelegen hoeve vermoedelijk begin 19de eeuw voorzien van nieuw woonhuis aan de straat, uitgebreid met een maalderij, opgericht als korenstoommolen in 1893, in bezit van de kasteelheren. Laatst gekend als maalderij De Baere.

Kasteelstraat 15 (Kruisem)
Achterin gelegen imposante hoeve met gewitte losstaande bestanddelen gegroepeerd rondom een vierkant erf. Fraai ijzeren toegangshek aan bakstenen pijlers aan de straat met oprit tussen meidoornhagen in de as van de deur links; omhaagde boomgaard ervoor.

Kasteelstraat 31 (Kruisem)
Voormalige herberg ingeplant in de straatbocht; stopgezet in 1918. Verankerd bakstenen dubbelhuis van oorspronkelijk vijf, heden zes traveeën onder pannen zadeldak, uit de tweede helft van de 18de eeuw.

Kasteelstraat 34, 34A-B (Kruisem)
Oorspronkelijk 18de-eeuwse hoeve met losstaande bestanddelen, begin 20ste eeuw aan elkaar gebouwd tot huidige semi-gesloten complex. Opvallend ossebloedkleurig geschilderde vleugels op vierkante plattegrond toegankelijk via een ijzeren hek in noordoosthoek.