Inventaris

Langstraat 1 (Kortenaken)
Louis A Speculo, telg van een vooraanstaande Tiense notarisfamilie, bouwde rond 1865 een neogotisch kasteel, in 1895 met een travee uitgebreid. Het dienstgebouw werd toen uitgebreid tot een neerhof met monumentaal koetshuis en een ommuurde moestuin van 13,5 are. Omgeven door landschappelijk park met vijver; oorspronkelijk nog geen 3 hectare, later uitgebreid tot 10,5 hectare.

Zandrodestraat 2-4 (Kortenaken)
Omstreeks 1862 werd het historische Vroenhovencomplex vervangen door nieuwe gebouwen. Het koetshuis en de kasteelhoeve dateren van omstreeks 1862. Rond 1876 liet ridder Adolf de Wouters de Vroenhoven het woonhuis heropbouwen; in 1903 kreeg het een neogotische heraankleding door de Brusselse architect Alphonse Gellé. De gebouwen zijn omgeven door een park van bijna 20 hectare met 'jardin anglais'.

Colombastraat 1 (Kortenberg)
Villa met bijgebouwen in U-vorm in Italianiserende stijl naar ontwerp van architect Jean-Pierre Cluysenaar (1811-1880) gelegen op een hoogte en omgeven door een ruim park met indrukwekkende bomen. Het pand met bewaarde interieurelementen werd volgens de kadastrale staat gebouwd in 1843 en gepubliceerd in Cluysenaars boek Maisons de campagnes.

Bornstraat, Jongenbos 2-4, Kasteeldreef (Kortessem)
Park in landschappelijke stijl (20 hectare) en mooi classicistisch kasteel uit 1846-1848, met een kleine uitbreiding van 1882. Ommuurde moestuin en slecht bewaarde serre van 1872. Fraaie parkbomen, landschappelijke vijver en twee metalen bruggen uit de aanlegperiode.

Herbroekstraat 42 (Kortessem)
Hoeve in vakwerk, minstens uit de eerste helft van de 19de eeuw.

Herbroekstraat 42 (Kortessem)
Traditionele aanleg en bestanddelen van een vakwerkhoevetje uit einde 18de of begin 19de eeuw.

Jongenbos 2-4 (Kortessem)
Complex uit het midden van de 19de eeuw, bestaande uit een alleenstaand dubbelhuis en een koetshuis, in een park in landschapsstijl.

Luimertingenstraat 2 (Kortessem)
De voormalige watermolen met molenhuis, molenaarswoning en bijgebouwen in vakwerk, deels versteend, werd reeds vermeld in de 13de eeuw maar het huidige uitzicht is voornamelijk 18de-eeuws.

Stationsstraat 47 (Kortessem)
Kasteelcomplex uit 1640 met oudere kern, bestaande uit een groot kasteel met een langgerekt neerhof in traditionele Maasstijl.

Stationsstraat 49 (Kortessem)
De hoeve gedateerd 1674 met oude kern, behoorde gedurende heel het ancien régime toe aan de abdij van Herkenrode.