Inventaris

Kouter 75 (Merchtem)
Windmolen van het bovenkruiertype waarvan enkel de romp bewaard bleef, gebouwd omstreeks 1876 ter vervanging van een houten standaardmolen. Aan de straatzijde staat een molenaarswoning, mogelijk in kern teruggaand tot dezelfde bouwfase, maar uitgebreid tijdens het interbellum en aangepast tot zijn huidige vorm omstreeks 1953.

Langevelde 1 (Merchtem)
Historische watermolensite omvat een molenaarswoning met aansluitend het haakse volume van de watermolen en bijgebouwen, huidige uitzicht bepaald door aanpassingen tijdens de 19de en vroege 20ste eeuw.

Neerkamstraat 1 (Merchtem)
De Neerkam- of Cortvrindtmolen is een graanwatermolen op de Grote Molenbeek. Het huidige molengebouw met bijhorende molenaarswoning gaat vermoedelijk terug tot het tweede kwart van de 18de eeuw, maar onderging aanpassingen in het derde kwart van de 19de eeuw en tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw. Het is een goed bewaard voorbeeld van een graanmolen die naderhand met een turbine werd uitgerust en waarvan de maalinrichting volledig is bewaard.

Reedijk 18, 18A (Merchtem)
De watermolen, zogenaamd 'Binnenmolen' of 'Molen van Collier' naar de 20ste-eeuwse molenaarsfamilie, is gelegen op de Grote Molenbeek. Hij werd al in de middeleeuwen vermeld, maar bewaart in zijn huidige vorm een traditionele kern uit de 17de eeuw. Na aanpassingen tijdens de 19de en 20ste eeuw, werd het pand gerestaureerd in de jaren 1990.

Geraardsbergsesteenweg 3 (Merelbeke-Melle)
Nabij de Gondebeek gelegen art-nouveaugetinte villa, volgens bewaarde plannen een verbouwing uit 1911 door molenaar L. Van den Hende van een bestaande woning van circa 1880. Dubbelhuis van twee bouwlagen en vier traveeën onder schilddak met gele bakstenen lijstgevel geleed door dubbele, groen geglazuurde horizontale banden. Van de bloemmolen op waterkracht, bleef enkel het bruggenhoofd bewaard.

Hundelgemsesteenweg 357 (Merelbeke-Melle)
Schuin op de straat ingeplante dorpswoning uit eind 18de eeuw, van één bouwlaag en vijf traveeën, onder zadeldak (Vlaamse pannen), naar verluidt met jaartal 1790 in het dakgebint.

Lembergsesteenweg 106 (Merelbeke-Melle)
Stenen koren- en oliewindmolen van het type bovenkruier, bergmolen, met molenperron, opgericht in 1787.

Lindestraat (Merelbeke-Melle)
De Lindemolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier, gebouwd in 1847 en grondig verbouwd in 1870. Na de oorlog werd de kap gedicht met een betonplaat. Het draaiende werk werd verwijderd en de berg afgegraven. In 2010 werd de romp herbestemd tot een woonruimte.

Molenstraat (Merelbeke-Melle)
De Schelderomolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier, bergmolen, gebouwd in 1907 door molenmaker Baerdeman uit Velzeke.

Ruspoel 5-7 (Merelbeke-Melle)
Het beeldbepalende hoevecomplex dateert van rond 1800 en omvat een oliemolen die werd aangedreven door paarden. Het grootste gebouw van de vroegere hoeve omvat het aanvankelijk boerenhuis met bovenverdieping met aansluitend onder doorlopend dak de olieperserij die naar verluidt sinds omstreeks 1910 deels tot woning met winkel werd aangepast. Het gebouw klimt ten vroegste op tot de late 18de eeuw of dateert uit het begin van de 19de eeuw. De lage en smalle bakstenen stalvleugel is met een pannen zadeldak afgedekt. Weiland met knothaagbeuk en notelaar centraal op het erf.