Inventaris

Hoevelaan (Hoeilaart)
Uitzonderlijk goed bewaarde 18de-eeuwse Brabantse vierkantshoeve met vier vleugels gegroepeerd rond een ruime binnenkoer waaronder een typisch asymmetrische langgschuur.

Koedaalstraat 7 (Hoeilaart)
Semigesloten hoeve met centraal, gekasseid erf; de huidige vormgeving dateert uit de 19de eeuw, doch in kern minstens opklimmend tot de 18de eeuw. Verankerde en witgeschilderde gebouwen op gepikte plint, afgedekt door zadeldaken.

Willem Eggerickxstraat 4-12 (Hoeilaart)
De hoeve van het Hof Ter Heyde, in haar huidige vorm een gesloten hoeve met mogelijk 17de-eeuwse kern, vormt samen met de aanpalende kapel, het enige overblijfsel van de oude heerlijkheid 'Ter Heyde'.

Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode (Holsbeek), Lubbeek (Lubbeek), Houwaart, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge)
De beekvallei die door dit gebied van zuid naar noord loopt, is in het zuiden nog breed vertakt. Nabij Gempe komen de waterlopen samen en worden ze zowel Molenbeek als Winge genoemd. De beek stroomt af richting Kleerbeek en Horst, de vallei wordt hier aanzienlijk breder en vlakker en wordt ook wel de Hagelandse vallei genoemd. Deze brede vallei is gekend vanwege haar hoge ecologische waarde. Aan de beide zijden van de vallei loopt het landschap glooiend omhoog, oa. door de aanwezigheid van Diestiaanheuvels. Door het hele gebied heen komt bouwkundig erfgoed voor. Voornamelijk in het zuiden en noorden liggen een aantal grote hoevecomplexen. Kenmerkend voor de Molenbeekvallei zijn de vele kastelen dicht tegen de beek. Een landschappelijk gaaf geheel wordt gevormd door het kasteel van Horst en omgeving.

Bergestraat 101 (Holsbeek)
Bezijden de Wingebeek gelegen hoeve van het langgeveltype, boven de voordeur gedateerd. Oorspronkelijk volledig van leem gebouwd met zichtbare ankerbalken. Bakhuis van baksteen uit de 18de eeuw.

Chartreuzenberg 37-39, 37A (Holsbeek)
Landhuis De Bruyn kreeg het huidig uitzicht vooral in 1894, bij verbouwingen van een in 1800-1820 gebouwd buitenhuis. In zelfde bouwfase, bouw van dienstgebouw met "orangiehof, remise en stal". Links van het landhuis, rond gebouwtje uit 1867. De kasteelboerderij kreeg haar L-vormig grondplan in de 19de eeuw. Omgeven door park, aangelegd tijdens de tweede helft van de 19de eeuw, in landschappelijke stijl, circa 10 hectare; diverse oude en zeldzame bomen.

Cleerbeek 5 (Holsbeek)
Kasteelhoeve in U-vormige opstelling, behorende tot het familiedomein van De Troostembergh en gelegen op een steenworp afstand van het kasteel van Cleerbeek. De hoeve bevat mogelijk een kern uit de tweede helft van de 18de eeuw.

Dutselstraat 99 (Holsbeek)
Hoeve van middelgrote omvang, grosso modo ingeplant op U-vormig grondplan en voorafgegaan door een kastanjebomendreef. Baksteenbouw met schaars gebruik van natuursteen.

Erembodegemstraat 5 (Holsbeek)
Hoeve met schuur in vakwerk, bakhuis en monumentale boom. De kern van de hoeve klimt op naar de eerste helft van de 18de eeuw. De woning bevat nog kenmerkende elementen van 18de-eeuwse hoevewoning. De schuur bevat een zichtbare constructie in vakwerk op een zwart geschilderde plint.

Hooghuis 3, 7 (Holsbeek)
Het Hooghuys wordt reeds vermeld in 14de-eeuwse documenten. Heden bestaat het uit een L-vormig volume minstens opklimmend tot de 17de eeuw, een langgerekt bakstenen dienstgebouw en een gedeeltelijk gesloopte en daarna sterk aangepaste 19de-eeuwse hoeve, in een ruime omhaagde en door eiken omzoomde tuin met deels bewaarde landschappelijke tuinaanleg.