Inventaris

Lutselusstraat 108 (Diepenbeek)
Hoeve met losstaande bestanddelen, uit de 19de eeuw. Door een oprit met de straat verbonden; ten westen, aan de straatkant, moestuin en boomgaard, door een haag omgeven.

Merlemontstraat 1 (Diepenbeek)
Het Hof, gelegen nabij de Merelberg bestond reeds ten tijde der eerste vrijheren. Hoeve met losstaande bestanddelen, met huidig uitzicht uit de 18de-begin 19de eeuw, doch met oudere kern. Gelegen aan het doodlopend einde van de Merlemontstraat met een relict van de oorspronkelijke omgrachting. De hoeve heeft een moestuin en enkele hoogstamfruitbomen en is omgeven door loofbossen, populierenaanplantingen, weilanden en bomenrijen.

Molenstraat 24 (Diepenbeek)
Oorspronkelijk Middelmolen genaamd. De huidige benaming Sapitelmolen is een verbastering van Kapittelmolen, daar de molen afhing van het Sing-Lambertuskapittel van Luik. Hij wordt voor de eerste maal vermeld in 1272. De molen wordt omgeven door beemden beplant met onder andere Canadapopulieren.

Netelbroekstraat 1 (Diepenbeek)
De dwarsschuur in vakwerk wordt voor de eerste maal kadastraal geregistreerd in 1851 als onderdeel van een bestaand, eertijds omgracht, hoevecomplexals dat als Groot Terherken bekend staat. Rondom de hoeve strekken zich weilanden uit met enkele hoogstamfruitbomen.

Oude Baan 98 (Diepenbeek)
Langgestrekte hoeve uit de 19de eeuw, met ordonnantie: stal-schuur-woonhuis. Iets achteruit gelegen ten opzichte van de straat, het erf met een hek afgesloten.

Russelbeekstraat 2 (Diepenbeek)
Hoeve met losstaande bestanddelen, uit de 19de eeuw, waarvan het linkergedeelte thans door nieuwe bouw wordt ingenomen. Boomgaard en moestuin aan de rechterzijde, door een haag omringd.

Visserijstraat 10 (Diepenbeek)
Belangrijke restant van een kasteelpark in land­schap­pelijke stijl uit het einde van de 19de eeuw, horend bij het voor­malig kas­teel­do­mein de Heusch.

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo-Ham)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.

Schaffen (Diest), Halen, Zelem (Halen), Lummen, Meldert (Lummen)
De benedenloop van de Zwarte Beek vloeit vanaf Meldert (Lummen) in zuidwestelijke richting, om voorbij Zelem (Halen) op te gaan in de vallei van de Demer. De beek kronkelt hier tussen steeds hogere getuigenheuvels. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Behalve de heuvelruggen komt ten zuiden van de vallei een aantal depressies voor: de Goren, Gorenbroek, Lange Beemden, Bakelbroek, de Leunen en het Rotbroek. Rond het straatdorp Zelem is het landschap aantrekkelijk en gevarieerd met gave vergezichten over de vallei en landschappelijk waardevolle elementen zoals holle wegen, bomenrijen en houtkanten.

Beerst, Diksmuide, Kaaskerke, Keiem, Stuivekenskerke (Diksmuide)
Dit gebied omvat de Ijzervallei tussen Diksmuide en Stuivekenskerke met aansluitend enkele waardevolle graslandcomplexen en de historische kern van Stuivekenskerke. De Handzamevaart is één van de grotere zijbeken en mondt ter hoogte van Diksmuide in de Ijzer uit. De gekanaliseerde en rechtgetrokken Ijzer stroomafwaarts van Diksmuide heeft zeer lang onder invloed van de zee gelegen en is pas vanaf de middeleeuwen bedijkt geweest wat ontginning van aangrenzende gronden mogelijk maakte. In de ondergrond treft veenlagen aan die bedekt zijn door sedimenten van de latere overstromingsfasen. De Ijzer is langs weerszijden bedijkt maar vertoont nog een bochtig verloop met enkele meanders. De dijken dateren waarschijnlijk uit de 11de eeuw en worden her en der geaccentueerd door bomenrijen. De Ijzertoren en een voormalige maalderij vormen een opvallende bakens in de wijde omgeving.