Inventaris

Terspelt 25 (Merchtem)
Ten zuidoosten van de dorpskern van Merchtem bevindt zich het historische domein Hof ter Spelt, ook zogenaamd Appelkot, met de behouden structuur van een middeleeuwse, omgrachte kasteelmotte. Het landhuis en het koetshuis, evenals de landschappelijke tuinaanleg dateren van rond 1860.

Brusselsesteenweg 190-192 (Merelbeke-Melle)
Vermoedelijk gaat deze site met walgracht in oorsprong terug op een oudere landbouwnederzetting. Op een kaart van 1572 vermeld als speelgoed. Bak- en natuurstenen kasteel in neotraditionele stijl met laatgotische stijlelementen, gebouwd naar ontwerp van architect J. de Waele en daterend van 1897. Omgevend park en toegangspoort met boogvormig aansluitende paardenstallen gesitueerd in de zuidoosthoek van het aanvankelijk omgrachte voorhof van het vroegere waterkasteel. Voormalige kasteelhoeve en heden hovenierswoning, gesitueerd buiten de vroegere kasteelomgrachting. Achtzijdige gloriëtte van 1764 in Lodewijk XV-stijl.

Brusselsesteenweg 428 (Merelbeke-Melle)
Tot woonhuis vergrote gloriëtte, oorspronkelijk horend bij het Kasteel de Bueren en ingeplant bij het begin van de platanendreef die leidt naar dit kasteel. Achtzijdige bakstenen gloriëtte uit midden 18de eeuw onder tentvormig mansardedak. Lijstgevels met gepikte plint, geelbepleisterde imitatiehoekkettingen en platte band onder de omlopende daklijst. Links en achter aangebouwd woonhuis van anderhalve bouwlaag onder zadeldak, uit het vierde kwart van de 19de eeuw.

Brusselsesteenweg 428, Kalverhagestraat 1-3 (Merelbeke-Melle)
Waterkasteel omringd door brede vierkante binnengrachten. Aan de achterzijde van het kasteel valt deze walgracht samen met de buitenste omgrachting. Toegangsbrug over de buitenwalgracht met ijzeren brugleuningen tussen overhoekse vierkante hardstenen pijlers met bolbekroning; ijzeren toegangshek tussen ronde ijzeren pijlers. Waarschijnlijk dateren brug en hek uit de eerste helft van de 19de eeuw. Haast vierkant bak- en zandstenen kasteel van twee bouwlagen, onder leien bedaking, in renaissance- en neorenaissancestijl, vermoedelijk opgericht midden 16de eeuw, licht aangepast in de 18de eeuw en gewijzigd en vergroot eind 19de eeuw. Twee gelijkaardige en symmetrisch opgestelde paviljoenen met koetshuis, paardenstal, personeelswoning en gloriëttes, vermoedelijk uit de eerste helft van de 18de eeuw.

Brusselsesteenweg 459 (Merelbeke-Melle)
Een deel van het vroeger kloosterpand bleef bewaard in de zuidvleugel van het complex. Waarschijnlijk daterend uit eind 16de-begin 17de eeuw werd dit gebouw verlengd en aangepast in het derde kwart van de 19de eeuw. Voor 1840 al was ten noorden van de overgebleven kloostergebouwen een L-vormig schoolgebouw toegevoegd dat mogelijk opklom tot eind 18de eeuw en een classicistische bouwtrant vertoonde. Van de in tweede helft van de 19de eeuw toegevoegde schoolgebouwen zijn de bouwwerken die in 1850 aanvingen naar ontwerp van architect L. Pavot de voornaamste. Nog een belangrijke uitbreiding van de school met nieuwe lokalen vond plaats circa 1874. De sschoolboerderij, bakkerij en andere dienstgebouwen dateren van het laatste kwart van de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. De achtzijdige gloriëtte in rococostijl dateert waarschijnlijk uit het derde kwart van de 18de eeuw.

Caritasstraat 74-76 (Merelbeke-Melle)
Het psychiatrisch ziekenhuis Caritas is een instelling voor vrouwelijke psychiatrische patiënten opgericht ter vervanging van het vroegere Sint-Jozefsgesticht voor krankzinnigen te Gent. Het complex is belangrijk omwille van zijn paviljoensysteem volgens de toen nieuwe opvattingen in verband met de psychiatrische ziekenhuisverpleging, namelijk naar het voorbeeld van eigentijdse Nederlandse en Duitse modelinstellingen gebouwd. Bouwwerken van 1905-1911 naar ontwerp van architect J. Haché.

Heusdenbaan 67 (Merelbeke-Melle)
Park waarvan de omvang, afgezien van een strook villakavels aan de Heusdenbaan, nog grosso modo overeenstemt met de begrenzing die het buitengoed in de tweede helft van de 18de eeuw bezat. Van de voormalige gebouwen rest nog de als kapel omgebouwde oranjerie.

Hundelgemsesteenweg 1A (Merelbeke-Melle)
Bloemistenhuis achter een voortuin met een decoratieve, golvende ijzeren afsluiting. Rechthoekig herenhuis van het dubbelhuistype met twee en een halve bouwlaag en zes traveeën, onder schilddak in kern deels uit derde en vierde kwart 19de eeuw. Tegen de rechter zijgevel aangebouwde vierkante toren uit het vierde kwart 19de eeuw. Aan de straat: achtzijdige houten gloriëtte uit vierde kwart 19de eeuw.

Jesuitenwegel 16 (Merelbeke-Melle)
Oorspronkelijk bakstenen villa van één verdieping met toren tegen de voorgevel, gebouwd circa 1900 met eclectische en art-nouveau-inslag. Tot serre verbouwd rechthoekig tuinpaviljoen.

Lembergsesteenweg 19 (Merelbeke-Melle)
Buitenplaats, genaamd naar de wijk. Kasteelpark met onregelmatige rechthoekige vorm omgeven door grachten. Als omgrachte site een weinig ten zuiden van de Schellebellebeek minstens opklimmend tot de 18de eeuw.