Inventaris

Katspoelstraat (Boutersem)
De molen Wits, gebouwd in 1894, is een bewaarde molenromp die teruggaat op een korenmolen, van het type bovenkruier, stenen grondzeiler.

Leuvensesteenweg 248-250, Stationsstraat 82 (Boutersem)
Watermolen en eclectisch kasteel uit 1890 omgeven door park in landschappelijke stijl, aangelegd vanaf begin 19de eeuw. Het domein werd later uitgebreid en herwerkt in laat-landschappelijke stijl, en bewaart diverse oude en zeldzame bomen. Het domein bewaart ook een tuinpaviljoen en een speelhuisje bij het molengebouw.

Molenhoek 10 (Boutersem)
De Molen Laermans is een bewaarde molenromp die teruggaat op een korenmolen, gebouwd circa 1884, van het type bovenkruier, stenen grondzeiler. Deze molen werd opgericht als vervanging van een meer oostwaarts gelegen houten standaardmolen.

Elst, Zegelsem (Brakel), Sint-Kornelis-Horebeke, Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), Sint-Blasius-Boekel (Zwalm)
Dit gebied omvat de bovenloop van de Perlinckbeek tussen Zegelsem en Sint-Blasius-Boekel waar het verval van de beek het grootst is met verschillende zijbeken. De dalbodem kent een sterk wisselende topografie met boog- en een vleugeldalen. De westelijke dalwand ligt voornamelijk onder akker en de meer steile oostelijke onder bos en graslandpercelen die met perceelsrandbegroeiing omzoomd zijn. De loop van het Perlinckbeek is gewijzigd ten gevolge van waterbeheersingswerken door de mens. In de vallei van de Perlinckbeek komen verschillende grote gesloten hoeves voor en de Perlinckmolen die teruggaat tot de 9de eeuw.

Elst, Michelbeke, Nederbrakel (Brakel), Elene, Sint-Goriks-Oudenhove, Sint-Maria-Oudenhove, Strijpen, Velzeke-Ruddershove (Zottegem), Hundelgem, Munkzwalm, Nederzwalm-Hermelgem, Paulatem, Roborst, Rozebeke, Sint-Maria-Latem (Zwalm)
Het gebied ligt ten zuidoosten van de Schelde en behoort tot de Vlaamse Ardennen. Centraal in dit gebied loopt de Zwalm, zijrivier van de Schelde, met haar valleigronden en -wanden. Zijbeken en hun valleien liggen eveneens binnen de afbakening, samen met delen van de kouters en kleinere akkercomplexen die tot hun stroomgebied behoren. Dit gebied omvat tevens de historische kernen van Nederzwalm, Roborst, Rozebeke, Ruddershove, Velzeke, Elst en Michelbeke.

Everbeek, Nederbrakel, Opbrakel (Brakel)
Dit gebied situeert zich op in het zuiden van Brakel. De zuidelijke en westelijke grens wordt deels door de gewestgrens gevormd. De bossen liggen op de hellingen van de getuigenheuvels van de Vlaamse Ardennen, waarop de bronnen van enkele beken liggen. De valleien van de bovenlopen van de Verrebeek, Dorenbosbeek en Terkleppebeek worden gekenmerkt door graslanden met KLE's, ze vormen een halfopen landschap. De steile zijvalleien van de Terkleppebeek hebben een mozaïek van kleinere bosjes, graslanden en akkerlanden. De Maandagkouter en de Wallekouter rond de Verrebeekmolen hebben een open karakter. Het Mijnwerkerspad, een voormalige spoorlijn, wordt door de houtkanten op talud in het landschap afgetekend.

Opbrakel (Brakel)
Het Brakelbos is een 18de-eeuws boscomplex van vooral beuk als hooghout en gekenmerkt door rechte exploitatiewegen. Ten oosten daarvan loopt de Sassegembeek met hoofdzakelijk regelmatige, kleine percelen meers met perceelsrandbegroeiing. Het Brakelbos ligt op een getuigenheuvel uit het Diestiaan en langs de valleiwanden zijn er verschillende tertiaire ontsluitingen van klei en zand. Er zijn sporen van zavelputten en ijzerzandsteenwinning. De heuvels tellen verschillende bronbossen met bronamfitheaters die de talrijke beekjes voeden waaronder de Sassegembeek-Molenbeek. De vierkantshoeve Hof ten Bossche en het Hof te Fransbeke aan de rand van het bos zijn twee historische ontginningshoeven van de middeleeuwse heerlijkheid Opbrakel.

Zegelsem (Brakel), Sint-Kornelis-Horebeke, Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), Maarke-Kerkem, Schorisse (Maarkedal), Mater (Oudenaarde)
Dit gebied strekt zich over het grondgebied van de gemeenten Brakel, Horebeke en Schorisse uit. Het omvat de bronhoofden van de Maarkebeek (Krombeek) en een deel van de loop van de Maarkebeek. Het heuvelig karakter van dit gebied wordt veroorzaakt door de sterke erosiewerking van talrijke kleine waterlopen. Het bodemgebruik bestaat hoofdzakelijk uit een afwisseling van bossen en graslanden. Er zijn talrijke zichten op de omgeving.

Boembeke (Brakel)
De oudste gekende vermelding van de Boembekemolen dateert van 1548 maar de molen is waarschijnlijk ouder. De molen werd eind 19de eeuw en in de eerste helft van de 20ste eeuw aangepast aan de nieuwe economische en technische ontwikkelingen. De watermolen vormt het hart van de molensite en dateert in zijn huidige uitzicht uit 1945. Het woonhuisje aan de straatkant dateert in zijn huidige vorm uit 1925.

Breedstraat 16 (Brakel)
Hoevetje met bakstenen gebouwen met U-vormige aanleg; waarschijnlijk voornamelijk uitbreiding uit de tweede helft van de 19de eeuw van kleinere oudere constructies. Vrij laag boerenhuis van zes traveeën parallel aan de straat. Bakoven en varkensstal in links gelegen bijgebouw.