Inventaris

Gistelsteenweg 157 (Jabbeke)
Voormalige herberg en afspanning "De Steenoven", volgens het kadaster gebouwd in 1868 in opdracht van de Brugse brouwer Firmin Jooris. De bouwaanvraag van deze woning, daterend van 1866 en ingediend door Jooris, werd bewaard in het gemeentearchief van Jabbeke, evenwel zonder tekeningen.

Gistelsteenweg 173 (Jabbeke)
Opmerkelijke neoclassicistische woning, in het fronton van naam en jaartal voorzien: "De Thiende Uytvanck 1846". De naam is volgens Franchoo overgenomen van het gelijknamige cijnshuis dat omstreeks 1629 op deze plaats werd opgericht. Een "uytvanck" of "uyttrede" is een uitweg tot de openbare weg van alle hoeves die in het gebied van een bepaalde heer lagen; bij het betreden van de handelsweg diende cijns op vee, vruchten of koren betaald te worden.

Hof Van Straeten 1 (Jabbeke)
Domein "Hof van Straeten", oorspronkelijk de residentie van de invloedrijke Heren van Straten, die in de 12de eeuw een burcht lieten bouwen ten noorden van de kerk van Varsenare en van daaruit een erg belangrijke heerlijkheid uitbouwden. Nu nog bestaande uit een omwald, en door hekkens tussen mooie neoclassicistische, hardstenen pijlers afgesloten parkdomein met centrale onregelmatige vijver, een woning uit 1971 op de fundamenten van het 19de-eeuwse kasteeltje en verbouwde resten van de bijgebouwen als de oranjerie, de ijskelder en het koetshuis.

Hof Van Straeten 3 (Jabbeke)
Hoeve "De Warande", in de 19de eeuw in opdracht van de familie van Caloen als neerhof bij en ten zuiden van het "Hof van Straeten" opgericht. Hoeve met losse geel-bruine bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken op een grotendeels verhard erf. De kleurschakeringen van de bakstenen wijzen op latere verhogingen en wijzigingen. Boerenhuis (in kern van 1836) met ten oosten aansluitende stal en schuur (1868) aan noordzijde van het erf, haaks op de straat. Ten oosten en ten westen van het hoofdvolume, een schuur (nok haaks op huis), respectievelijk van 1868 en 1860.

Hogeweg 5 (Jabbeke)
Historisch leengoed langs de voormalige "Oudbrugghewech", belangrijke middeleeuwse verbindingsweg tussen Oudenburg en Brugge. Hoeve met losse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken, waarvan de drie oudste volumes (huis, schuur en paarden/koeienstal) minimaal tot de 18de eeuw opklimmen en geschikt zijn rondom een onverhard binnenerf.

Hogeweg 7 (Jabbeke)
Teruggaand op de belangrijkste heerlijkheid langs de Noordbruggewech op en gedeeltelijk over de grens van Varsenare met Sint-Andries. De hoeve vormde het neerhof bij een vroeger opperhof met kasteel, met hoevegebouwen binnen een omwalling, die nu grotendeels gedempt is. De grachten om het opperhof in Sint-Andries zijn wel bewaard. Het boerenhuis is van het langgestrekte type, en bestaat uit een deels witgekalkte, gele baksteenbouw op gepekte plint, gevat onder pannen zadeldak. Ten zuiden, aansluitende paardenstal. Verder ten zuiden, schuur en stal onder een iets hoger zadeldak.

Kwetshagestraat 10 (Jabbeke)
Hoeve met drie losse bestanddelen rondom een deels verhard erf dat grenst aan de straat. Het beeldbepalend hoofdvolume aan noordzijde van het erf is het haaks op de straat ingeplante boerenhuis dat door de aansluitende stallen en schuur aansluit bij het langgestrekte type. Aan zuidzijde van het erf, enkelvoudige dwarsschuur (nok parallel aan het huis).

Legeweg 12 (Jabbeke)
Hoeve teruggaand tot een middeleeuwse heerlijkheid. Monumentaal boerenhuis ten noorden van het erf, in kern minimaal 18de-eeuws, maar in de 19de en 20ste eeuw grondig verbouwd. Gele, witgekalkte baksteenbouw van twee opkamertraveeën + vier traveeën van twee bouwlagen onder pannen zadeldak.

Legeweg 14 (Jabbeke)
Hoeve met losse bestanddelen gelegen in de bocht van de Legeweg, teruggaand op een middeleeuwse heerlijkheid. De bestanddelen zijn in L-vorm omheen een onverhard erf geplaatst. Bomen zomen de toegang vanaf de Legeweg en het erf deels af. Ten noorden van het erf is een deel van de vroegere walgracht bewaard. Op het binnenerf, een mestvaalt. Ten westen, het boerenhuis dat aansluit bij het langgestrekte type door de geïncorporeerde stal.

Molenstraat 3 (Jabbeke)
Het "Meulenhuys" gaat terug op de molenaarswoning die samen met de molen in 1776 zou gebouwd zijn op cijnsgrond van de heerlijkheid Straeten. De kaart van Ferraris (1771-1778) geeft een houten staakmolen weer ten zuiden van de straat, met een molenaarswoning daar rechttegenover (nok parallel aan de straat). Molenaarswoning ten noorden van het erf (nok parallel aan de straat), met ten oosten daarvan een haaks ingeplant stalvolume. De woning is een donkere verankerde baksteenbouw van vijf traveeën en één bouwlaag onder een pannen zadeldak.