Inventaris

Brouckstraat 4 (Kortemark)
Fasegewijs tot stand gekomen met opeenvolgende bouwfasen begin 19de eeuw, in 1884, 1894 en 1903. Hoeve met losse bestanddelen in U-vormige opstelling rond een begraasd erf met paden van kasseien en bakstenen op hun kant, restant van een oude fruitboomgaard, grote treurwilg en mestvaalt. Toegankelijk via een gekasseide erfoprit rechts van het huis, voorzien van weegbrug (zie bewaarde ast) en afgesloten door een smeedijzeren hek.

Brouckstraat 6 (Kortemark)
Hoeve, deels met bewaarde 19de-eeuwse bestanddelen, deels met bestanddelen uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920, na de vernietiging van de Eerste Wereldoorlog. Gelegen in een bocht van de weg. Als hoevesite met L-vormige opstelling als dusdanig reeds aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844).

Calfoortstraat 5 (Kortemark)
Hoeve in zijn huidige vorm daterend uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. De site is als dusdanig nog niet aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845).

Calfoortstraat 7 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve opklimmend tot de 18de eeuw. Bestaande uit een vrijstaand boerenhuis, stal, schuur en recente nutsgebouwen rond een onverhard erf, toegankelijk via lange, onverharde erfoprit. De Ferrariskaart (1770-1778) toont twee gebouwen in elkaars verlengde op het einde van een dreef tussen de Calfoortstraat en de Handzamevaart. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) zijn het boerenhuis en de schuur opgetekend als eigendom van de Diksmuidse heelmeester Woets. Volgens het kadaster wordt het boerenhuis in 1838 uitgebreid aan de achterzijde en zou de stalling dateren van 1856. Gelijkaardige weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) (zie illustratie). Het kadaster registreert de vergroting van de schuur en stalling in 1958.

Edewallestraat 24 (Kortemark)
18de-eeuws renteniershuis gelegen midden in de dorpskom. Woning beschermd als monument en omgeving met onder meer voortuin, gietijzeren hek en bakstenen pijlers aan de straatzijde, de cichorei-ast, de Mariagrot, de oudere beplanting met onder meer buxushagen als dorpsgezicht. Boerenburgershuis midden een grote siertuin, waarin onder meer buxushagen en grote bolvormige buxusstruiken. Aan straatzijde afgezet door middel van gietijzeren hek boven laag bakstenen muurtje. Erftoegang tussen vierkante bakstenen pijler. Links voor de woning een Mariagrot opgebouwd uit restanten van Duitse bunkers opgeblazen na de Eerste Wereldoorlog.

Edewallestraat 57 (Kortemark)
Wederopbouwhoeve (jaren 1920) bestaande uit een vrijstaand boerenhuis, schuur en stal in U-vormige opstelling rond een verhard erf. Voortuin van de straat gescheiden door betonnen afsluiting.

Esenstraat 61 (Kortemark)
Moderne hoeve, aansluitend bij het langgestrekte type ten gevolge van de bij het huis aansluitende stallingen. Oorspronkelijk boerenhuis daterend van 1931, in 1943 in opdracht van landbouwer A.J.C. Vanoverschelde-Seys herbouwd en uitgebreid met drietal "kiekenhokken". Rondom de hoeve zijn weiden en een restant van een boomgaard bewaard.

Esenstraat 8 (Kortemark)
Hoeve waarvan enkel het boerenhuis bewaard is. Bepalend voor kerkomgeving (ten westen van het koor). De geïncorporeerde voormalige stalling en schuur zijn heden omgevormd tot garages. Het woonhuis wordt volgens kadaster in 1839 opgetrokken door de Zarrense herbergier Petrus Rommelaere en in 1870 door dezelfde familie uitgebreid met een aanpalend landgebouw ten noorden. Gezien de bouwkenmerken dateert het gebouw waarschijnlijk eerder uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920.

Galgestraat 10 (Kortemark)
Hoeve, achterin gelegen langs het Hillegoedpad. Oude lindeboom bij de erftoegang. Achter de hoeve, bosje met onder meer rode beuk. Ten zuiden van het erf, boerenhuis van circa 1902, de voorgevel is gericht naar het Hillegoedpad. Rode baksteenbouw onder zadeldak (mechanische pannen, restant van dakruiter). Getoogde muuropeningen, vernieuwd houtwerk naar oud model. In de rechter zijgevel, rondboogvenstertje.

Gouden-Hoofdstraat 12 (Kortemark)
Kleine hoeve volgens kadastergegevens in één bouwfase gerealiseerd in 1921. Bestaande uit een boerenhuis en een stalling rond een begraasd erf. Boomgaard aan de straatzijde met notelaar en hoogstamfruit, verharde erfoprit afgesloten door smeedijzeren hek.