Inventaris

Langstraat 1 (Kortenaken)
Louis A Speculo, telg van een vooraanstaande Tiense notarisfamilie, bouwde rond 1865 een neogotisch kasteel, in 1895 met een travee uitgebreid. Het dienstgebouw werd toen uitgebreid tot een neerhof met monumentaal koetshuis en een ommuurde moestuin van 13,5 are. Omgeven door landschappelijk park met vijver; oorspronkelijk nog geen 3 hectare, later uitgebreid tot 10,5 hectare.

Lapstraat 21 (Kortenaken)
Pachthoeve Campenrode is een gesloten hoeve uitgevoerd in baksteen met natuurstenen elementen en bestaande uit een woonhuis, dwarsschuur, stallen, karrenhuis en opslagruimtes. De hoevesite heeft een rijke geschiedenis met een eerste vermelding in de 17de eeuw. De hoeve bewaart mogelijk een 18de-eeuwe kern in het opkamergedeelte van het woonhuis. De gebouwen evolueerden in de 19de eeuw tot een quasi gesloten opstelling, en kregen hun huidige uitzicht in de 20ste eeuw.

Liefkensrode 9, 9A (Kortenaken)
Hoeve Liefkensrode is een gesloten hoeve met een mogelijke stichting aan het einde van de 13de eeuw. De huidige hoeve met poortgebouw en woonhuis uit de 17de eeuw incorporeert een inpandige 16de-eeuwse kapel. In de tweede helft van de 18de eeuw werden vier losstaande vleugels samengevoegd tot een gesloten hoeve.

Oude Diestsestraat 2 (Kortenaken)
Gesloten hoeve gebouwd kort na 1843, die echter rond 1878, in opdracht van Guillaume Vandervelpen, later pastoor te Opwijk, haar huidige uitzicht kreeg. Tuin van 25 are met merkwaardige snoeivormen, onder meer een taxusprieel uit omstreeks 1880.

Oude Tiensestraat 375-377, 386-388 (Kortenaken)
Overblijfselen van leembouw, waaronder twee hoevetjes.

Stokstraat 3 (Kortenaken)
De hoeve Hendrickx is een gesloten hoeve met een mogelijke stichting vanaf de 14de eeuw. De huidige vorm van de hoeve dateert uit de periode 1804-1848. Het woonhuis en de inpandige kapel dateren vermoedelijk al van 1772. De inpandige Heilige Kruiskapel bevond zich gedurende de 18de eeuw net ten noorden van de hoeve.

Zandrodestraat 2-4 (Kortenaken)
Omstreeks 1862 werd het historische Vroenhovencomplex vervangen door nieuwe gebouwen. Het koetshuis en de kasteelhoeve dateren van omstreeks 1862. Rond 1876 liet ridder Adolf de Wouters de Vroenhoven het woonhuis heropbouwen; in 1903 kreeg het een neogotische heraankleding door de Brusselse architect Alphonse Gellé. De gebouwen zijn omgeven door een park van bijna 20 hectare met 'jardin anglais'.

Zandrodestraat 35 (Kortenaken)
Hoeve met losse bestanddelen van rond 1920, waarbij het woonhuis opgetrokken werd in leem, met aparte stal van rond 1929-1930.

Erps-Kwerps, Everberg, Kortenberg (Kortenberg)
Het Kasteeldomein de Merode en omgeving, gelegen op de noordelijke rand van het Brabants leemplateau tussen Leuven en Tervuren, vormt een overgang naar de noordelijker gelegen Vlaamse vallei. Het gebied is gelegen in de drassige vallei van de Ader- en Wasbeek, met in het westen een hoger gelegen Diestiaanheuvel. Sinds het einde van de 18de eeuw is het gebied in grote lijnen weinig veranderd. Het landschap wordt gedomineerd door een langgerekte park- en boszone die deel uitmaakten van het kasteel de Merode. Dit tot in de 14de eeuw teruggaand kasteel ligt centraal in het gebied en wordt omringd door een uitgestrekt landschapspark. Ten noorden van dit bosgebied ligt een landbouwgebied hoofdzakelijk bestaand uit akkers met hierin het nog steeds omgrachte historische Wijnegemhof en de overblijvende gebouwen van de voormalige Benidictinessenabdij van Kortenberg, gesticht in het begin van de 12de eeuw.

Abdijdreef 14, 18-19, 20-22, Minneveldstraat 20-22, 34, 42-44, 44B (Kortenberg)
Grotendeels binnen haar oorspronkelijke ommuring en omgrachting bewaarde voormalige benedictinessenabdij van 1222-1797, waarvan verspreid over de site substantiële relicten van de 17de- en 18de-eeuwse abdijgebouwen bewaard bleven.