Inventaris

Tolhuisstraat 76-78 (Schelle)
Tolhuis van 1856 met oudere kern, heden een viertal gebouwen die van zuid naar noord aan de Rupel liggen.

Scherpenheuvel, Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
Scherpenheuvel is gelegen op een heuvelrug in het noordelijke Hageland tussen Aarschot en Diest. Het is een “nieuwe stad”, gesticht door de aartshertogen Albrecht en Isabella in de 17de eeuw, met een stervormige, heptagonale plattegrond, voorzien van drie stadspoorten op de wegen naar Zichem, Leuven en Diest.

Scherpenheuvel, Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
De spoorwegbedding tussen Scherpenheuvel en Zichem was een aftakking van spoorlijn 35 Aarschot-Diest en werd grotendeels voor het belangrijke bedevaartsoort Scherpenheuvel in 1894 aangelegd. In 1974 reden de laatste passagierstreinen en werd het goederenverkeer stopgezet.

Testelt (Scherpenheuvel-Zichem)
De knotbomenrij van zomereiken (Quercus robur) langs de onverharde veldweg Nieuwland bevindt zich in een depressie tussen twee heuvelruggen behorende tot de Formatie van Diest (de Rodeberg-Molenberg-Weefberg en de Voortberg), even ten noorden van de dorpskern van Testelt (deelgemeente van Scherpenheuvel-Zichem).

Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
Solitaire zomereik in een open landbouwlandschap als relict van het oude Prinsenbos.

Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
Deze zone omvat de historische stadskern van Zichem.

Abdijstraat (Scherpenheuvel-Zichem)
Het Mariapark bij de abdij van Averbode is aangelegd tussen 1935 en 1960 op een bebost terrein van ruim 3 hectare. Deze religieuze thematuin getuigt van de traditie van de Mariaverering die zo typisch is voor het katholieke Vlaanderen van voor 1960. Het park bestaat uit een ‘Hof van Olijven’ en zeven, cementrustieke bidstaties over de ‘zeven smarten van Maria’ langs een parcours met kronkelende paadjes die op het hoogste punt naar een Lourdesgrot toeleiden.

Abdijstraat 1 (Scherpenheuvel-Zichem), Averboodsebaan (Tessenderlo-Ham)
Circa 1125 gesticht door Arnold II, graaf van Loon. Als ligging voor de abdij van Averbode werd de heuvelrug tussen Langdorp en Tessenderlo gekozen, die de bekkens van de Grote Nete en de Demer scheidt.

Abdijstraat 1 (Scherpenheuvel-Zichem), Averboodsebaan (Tessenderlo-Ham)
Premonstratenzer of norbertijnenabdij, gesticht omstreeks 1135, met kloostergebouwen uit het eerste kwart van de 18de eeuw omgeven door besloten abdijtuin voorzien van tuinbrug en tuinpaviljoen; ongeveer 3,5 hectare, onderdeel van een groter geheel van boomgaarden, nutstuinen, vijvers en bossen dat gedeeltelijk nog bestaat; landschappelijk heraangelegd in 1860-1870 maar met behoud van diverse elementen (vijvers, talud) die minstens tot 1650 teruggaan.

Albertusplein (Scherpenheuvel-Zichem)
Door Wenceslas Cobergheren ontworpen 17de-eeuwse bedevaartkerk met zevenhoekige plattegrond en centraal volume met barokke vormen geflankeerd door kapellen met 19de-eeuwse neobarokke bidplaatsen, restanten van een klooster met kruisweg met pijlerkapellen.