Inventaris

Moortselestraat 78 (Oosterzele)
Herenhuis, gebouwd circa 1845 door burgemeester E. Schollaert. Voortuin deels afgesloten door gewitte bakstenen muur met gepikte plint; centraal ijzeren hek tussen overhoekse, gewitte vierkante pijlers. Zijdelings aan de straat palend koetshuis en paardenstallen. Gewit bakstenen gebouw van vijf traveeën onder zadeldak. Een tweedelig bakstenen bijgebouw in de tuin met rechter deel van twee bouwlagen, waarschijnlijk een vroegere duiventoren.

Turkenhoek 22, 22A (Oosterzele)
Vrij grote hoeve, gedeeltelijk omringd door brede walgrachten ten noorden en ten westen. Nogal opvallend landelijk complex door het groot volume van de gebouwen en de vrij geïsoleerde inplanting ervan in het landschap. In het vierde kwart van de 19de eeuw grotendeels verbouwde en vergrote hoeve met rechthoekige binnenerf. Bedrijfsgebouwen met verankerde gewitte bakstenen gevels onder zadeldaken. Bakhuis van het samengestelde type ten noorden nabij de walgracht.

Walzegem 33 (Oosterzele)
Het Waterhof is een achterin gelegen, enkelvoudig omgrachte en door populieren omringde grote hoeve van het semigesloten type, voorheen met stokerij. Gewit bakstenen hoevecomplex onder schild- en zadeldaken, uit de 17de eeuw met uitbreidingen en aanpassingen uit de 19de eeuw. Gekasseid rechthoekig binnenerf geopend aan de achterzijde; vroeger gesloten. Brede korfboogpoort in zandstenen omlijsting met booglijst op imposten voorzien van het jaartal 1675. De hoeve ligt vandaag in een overwegend agrarisch landschap en is toegankelijk via een onverharde oprijlaan. De grachten zijn bewaard langs drie zijden en worden gemarkeerd door onder andere een rij populieren op de wal.

Windekekouter 47 (Oosterzele)
Villa van de vrederechter van Oosterzele A. Langlois, gebouwd in de jaren 1890. Ruime, onderkelderde woning van twee bouwlagen met onregelmatige plattegrond en neotraditionele inslag. Rechts naast de voorgevel toegevoegde massieve rechthoekige toren. In het bijbehorend beboomde park: serre en bijgebouw.

Yshoute 10 (Oosterzele)
IJzeren toegangshek tussen de gevelhoek en de zware gewitte hekpijler. Boerenwoning van één bouwlaag en zeven traveeën onder zadeldak, in kern mogelijk opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw. Open mestvaalt. Ten noorden, bedrijfsvleugel met zadeldak met centrale poort met doorrit geflankeerd door paardenstallen, een ovenkot en een dwarsschuur. Lange bakstenen bedrijfsvleugel aan de zuidzijde onder schilddak met koestallen, aardappelkelder, rechthoekige doorrit en dwarsschuur.

Yshoute 25 (Oosterzele)
Semigesloten hoeve uit de 19de eeuw, met toegang tot het binnenerf via een brede rechthoekige doorrit in een aan de straat palende L-vormige bakstenen bedrijfsvleugel. Boerenwoning van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag, naar verluidt circa 1900 gebouwd op de plaats van het vroegere boerenhuis. Bewaarde koe-, paardenstallen en schuur ten zuiden.

Bosdreef 6 (Oostkamp)
19de-eeuwse paardenfokkerij gebouwd op vraag van de kasteelheer van het ten oosten gelegen kasteel De Breidels). De fokkerij, die bestaat uit een woonhuis met twee stalvleugels. Eénlaags witgeschilderd woonhuis met een ten oosten geïntegreerde stal van circa 1850. Achter het woonhuis ligt een langgerekt schuur/stalgebouw onder een licht overkragend, pannen zadeldak. Paardenstallen dwars op het woonhuis. Het zuidelijke deel dateert in oorsprong van 1865.

Gruuthuselaan 1, Kapellestraat 87, Stationsstraat 186, 190, 194-198, 186A, Westdijk 19 (Oostkamp)
Het kasteeldomein Gruuthuyse omvat het eind 19de-eeuwse landhuis in neo-Vlaamse-renaissance-stijl, een poortgebouw, conciërge- en hovenierswoning, koetshuis, stallingen en verspreid ingeplante boswachterswoningen, dreven en een indrukwekkend park in gemengde stijl, deels geometrisch, deels landschappelijk, ontstaan omstreeks 1890 naar ontwerp van de Franse equipe rond H. en A. Duchêne. Park met verdiepte gazonpartijen, spiegelvijver met bijzondere watersculptuur, winterserre, rozenpergola en geschoren elementen, graslanden, solitaire bomen, bomengroepen, boomweide, dreven, lovergang, parkbossen en bijhorende zichtassen.

Hertsbergsestraat 2-4 (Oostkamp)
Het huidige kasteel van 1907, is ontworpen door architect Stephan Mortier in neo-Vlaamserenaissance-stijl op de plaats van het begin-19de-eeuws kasteel dat werd afgebroken circa 1906. Kasteel, gelegen in een uitgestrekt park met vijver, en bijhorend koetsgebouw, paardenstallen en jachtopzienershuis. Het bestaande kasteelpark wordt in het begin van de 20ste eeuw heraangelegd naar een ontwerp van de Brusselse landschapsarchitect Jules Buyssens. De 19de-eeuwse elementen in het park zoals het boothuis, de obelisk, het prieeltje, tuinbrug en een standbeeld blijven hierbij behouden. In het park zijn verschillende merkwaardige bomen aanwezig met dendrologische waarde vanwege hun omvang, ouderdom, soort of variëteit.

Hertsbergsestraat 52 (Oostkamp)
Hoeve met losse bestanddelen, gelegen rondom een met gras begroeid erf en toegankelijk aan de straatkant tussen twee bakstenen pijlers ten noordwesten gelegen van het woonhuis. Aan de straatkant ligt, georiënteerd naar het erf, het lange boerenhuis met oorspronkelijk geïncorporeerde paardenstal. Ten zuidoosten van het huis situeert zich de imposante schuur, die later deels is verbouwd tot stal. Ten westen van het huis ligt een vrijstaand stalgebouw met ten westen ervan een tweede stalgebouw en een bakhuis.