Inventaris

Evergem (Evergem), Gent (Gent)
De Doornzeledries vormt het centrum van Doornzele, ontstaan als gehucht rond de dries bij de cisterciënzerabdij van Doornzele (1234-1796). In het drieslandschap zijn het historisch plant- en weiderecht van de omwonenden nog duidelijk herkenbaar.

Overboelare (Geraardsbergen)
De Buizemont en de heuvel van het Moerbekebos zijn twee langgerekte parallelle beboste heuvels ten oosten van de Dender. De heuvels hebben een steile noordwesthelling en een zacht hellende zuidoostelijke kant. De valleien en valleitjes zijn op eenzelfde wijze asymmetrisch. De meeste dorpen en gehuchten liggen in de golvende laagten tussen de heuvelkammen. De boscomplexen en het wegenpatroon zijn in hun vorm ten tijde van Ferraris bewaard. Opvallend is de Buizemontweg, die bovenop deze getuigenheuvel loopt en deel zou uitmaken van de Keltische ‘Schapenweg’. Het Boelarebos bezit verscheidene bronbeken die behoren tot het bekken van de Dender. De spoorlijn Geraardsbergen- Edingen loopt door het Boelarebos onder de getuigenheuvel door.

Grimminge, Idegem, Nieuwenhove, Zandbergen (Geraardsbergen), Appelterre-Eichem, Denderwindeke, Ninove, Outer, Pollare (Ninove)
De Dendervallei tussen Idegem en Ninove wordt gekenmerkt door een vrij breed meersengebied langs de rivieroevers met perceelsrandbegroeiing. De overgang van de Dendermeersen naar de beboste steile helling is een markante terreinovergang. Op de grens van het alluvium staat het kasteeldomein van de Lalaing met vierkante omwalling en beboomde toegangsdreven. Het Geitebos maakte ooit deel uit van het Kolenwoud en telt nog steile taluds en houtwallen die de oude bosgrenzen aanduiden. Het gebied De Nuchten vormt een aaneengesloten moerasbos in een oude meander met relicten van turfputten. Nederzettingen, zoals Grimmige, Pollare en Idegem, liggen net buiten het alluvium. De voormalige Cisterciënzenabdij van Beaupré was afhankelijk van de abdij van Clairvaux en bestaat uit een deels omwald en ommuurd complex met monumentaal poortgebouw.

Etikhove, Maarke-Kerkem (Maarkedal), Oudenaarde (Oudenaarde)
In de vallei van de Maarkebeek is de meanderende beek dikwijls vergezeld van beekbegeleidende vegetatie en watermolens, zoals de Ladeuzemolen. Ten noorden van de beek ligt een steile helling met taluds en perceelsrandbegroeiing. Op de top van de heuvel ligt de kouter als open akkerlandgebied met verschillende holle wegen. De kapel van Kerselare gaat terug tot de 15de eeuw en is een bekend bedevaartsoord met de ommegang van O.-L.- Vrouw van Zeven Weeën. Op de zuidflank van de Kapelleberg staat de bedevaartskapel van Sint-Vincentius. Boven op de Edelareberg ligt het voormalige Kezelfort gebouwd onder het Hollands Bewind als gedetacheerd werk van de vesting Oudenaarde. Op de helling tussen de Kapellekouter en de Maarkebeek staan verschillende indrukwekkende gesloten hoeven uit de 18de eeuw.

Plein, Voorstraat (Kaprijke)
Het centrum van Kaprijke wordt door twee grote ruimten gevormd. Enerzijds is er het trapeziumvormig ‘Plein’ en daarop aansluitend is er de brede straat ‘Voorstraat’. De stedenbouwkundige structuur van de dorpskern van Kaprijke omvat nog het oude stratenpatroon. Beide straten behielden hun bijzondere karakter met ruimte- en beeldbepalende boombeplanting.

Dries (Sint-Niklaas)
Sinaai is het prototype van een centrumdorp dat zich centrifugaal vanuit het dorpsplein met kerk en schepenhuis heeft ontwikkeld. De dorpskom wordt bepaald door een rechthoekige structuur van het kerkhof en de dries, welke reeds in 1219 is aangelegd. Centraal op de dries staan een imposante solitaire eik, waarschijnlijk een vrijheidsboom.

De Pinte, Zevergem (Nazareth-De Pinte)
Het Scheldevelde was een middeleeuws 'veld' of 'wastina', dat eerder deel uitmaakte van het uitgestrekte 'Scheldeholt' en in bezit was van de Sint-Pietersabdij. Het veldgebied werd begrensd door de Schelde en Leie en vanaf de 12de eeuw geleidelijk aan ontgonnen. In de 18de eeuw werd het veld systematisch ontgonnen door de aanleg van verschillende wegen die allen concentrisch naar de abdijhoeve liepen. Het oude landhuis van Scheldevelde werd in 1846 gesloopt en vervangen door het huidige kasteel, dat deels omgracht is en omringd door het park en de landerijen met stervormig aangelegde dreven.

Eeklo (Eeklo), Oostwinkel, Waarschoot (Lievegem)
In de 13de eeuw werden de turf- en veengronden in Het Leen ontgonnen. Uit het veen werd in de Altenahoeve van het Sint-Janshospitaal zout gewonnen en via de zoutweg door de Leenbossen naar Gent vervoerd. Het Goed te Breebroek is een site met walgracht die teruggaat tot de 13de-eeuwse ontginningen. In de 18de eeuw liet gravin Maria-Theresia in 'Het Leen’ bossen aanplanten en kilometers sloten graven. Op de hogere stukken tussen de sloten in werden bomen aangeplant. In 1937 werd het domein door de Belgische staat ingericht als munitieopslagplaats. De door het leger aangelegde betonbanen in het bos doen nu dienst als wandelpaden. De vele vijvers zijn een resultaat van graafwerken voor het oprichten van aarden wallen bij munitiedepots. Het huidige provinciaal domein ‘Het Leen’ is grotendeels bebost met gemengd loofhout.

Everbeek, Nederbrakel, Opbrakel (Brakel)
Dit gebied situeert zich op in het zuiden van Brakel. De zuidelijke en westelijke grens wordt deels door de gewestgrens gevormd. De bossen liggen op de hellingen van de getuigenheuvels van de Vlaamse Ardennen, waarop de bronnen van enkele beken liggen. De valleien van de bovenlopen van de Verrebeek, Dorenbosbeek en Terkleppebeek worden gekenmerkt door graslanden met KLE's, ze vormen een halfopen landschap. De steile zijvalleien van de Terkleppebeek hebben een mozaïek van kleinere bosjes, graslanden en akkerlanden. De Maandagkouter en de Wallekouter rond de Verrebeekmolen hebben een open karakter. Het Mijnwerkerspad, een voormalige spoorlijn, wordt door de houtkanten op talud in het landschap afgetekend.

Everbeek (Brakel)
Het Steenbergbos ligt op de helling van één van de twaalf getuigenheuvels in de Vlaamse Ardennen. Het Trimpontbos is minder hoog gelegen als de andere bossen. De steilste hellingen komen in de buurt van de beek voor en liggen onder bos en weiden. Op de valleihelling komen duidelijke taluds voor en in de valleiwand zijn er verschillende tertiaire ontsluitingen van zand en klei. De heuvels tellen verschillende bronbossen die de talrijke beekjes zoals de Molenbeek voeden.