Inventaris

Brecht, Sint-Job-in-'t Goor, Sint-Lenaarts (Brecht), Westmalle (Malle), Schilde (Schilde)
De Brechtse Heide ligt op de tweede hoogste cuesta in de provincie Antwerpen. De kleilagen in de ondergrond zorgen ervoor dat het grondwater hoog staat. Tot in de tweede helft van de 18de eeuw was de Brechtse Heide nog onderdeel van een uitgestrekt heidegebied, de ‘Westmaltesche Heijde’. De op de historische kaarten weergegeven vennen vinden we tot vandaag terug in het gebied. De eerste ontginningen in het gebied situeren zich rond de Grote Vraaghoeve waar reeds in 1168 een hoeve zou hebben gestaan. Het huidige landschap bestaat uit de boscomplexen in het westen, een gecompartimenteerd landschap in het midden en in het oosten een eerder open landschap met weilanden. Het landschap van de Brechtse heide is één van de grootste gaaf bewaarde landschappen van de provincie Antwerpen.

Hoogstraten, Minderhout, Wortel (Hoogstraten)
Het grootste deel van de structuur van dit gebied gaat zeker terug tot eind 18de eeuw. Het gaat daarbij om het Kasteel van Hoogstraten, de site met omwalling van ’t Withof, een aantal dreven en de loop van de Mark met lager gelegen valleigronden. Het is deze relatief sterk meanderende loop van de Mark met bijhorende vallei die voor een groot deel de wetenschappelijke en ook ruimtelijk structurerende waarde van het gebied vertegenwoordigt. Als geheel kan het landschap, zoals we het nu kunnen waarnemen, worden gekarakteriseerd als een compartimentenlandschap van afwisselend open landbouwgronden en gesloten bospercelen, met oude dreven en bomenrijen.

Oostmalle (Malle)
Domein de Renesse ligt op het zachthellende cuestafront van de Kempische microcuesta. De hoogte van deze cuestarug reikt to ca. 30 meter in het westen en 40 m in het oosten. Domein de Renesse ligt op ongeveer 23 m hoogte. Het reliëf binnen het gebied is dus vrij vlak. Domein de Renesse bestaat uit het eigenlijke kasteelpark rond het kasteel met bijgebouwen, grasperken, vijvers, dreven, het parkbos Wolfschot en de akkers en weilanden met dreven in het westen.

Oostmalle (Malle), Zoersel (Zoersel)
'Het Zalfens Gebroekt' is een uitgestrekt moerassig gebied met een centraal gelegen bos omgeven door een kleinschalig landbouwgebied rijk aan opgaande landschapselementen. Enkele beken doorsnijden het gebied, de grondwatertafel ligt niet diep en het gebied is dan ook vrij nat, dit verklaart de vele drainagegreppels. Op de Ferrariskaart (1771-1777) wordt het gebied afgebeeld als moerassig gebied, hoofdzakelijk bestaande uit natte graslanden met houtkanten en bomenrijen. In de loop van de eeuwen werden steeds meer percelen bebost. Vandaag bestaat het Zalfens Gebroekt uit een complex van zeer waardevolle, natte elzenbroeken, zure eikenbossen en populieraanplantingen omgeven door (soortenarme) graasweiden, ruigten en akkers met tal van kleine landschapselementen.

Vlimmeren (Beerse), Wechelderzande (Lille), Oostmalle (Malle), Vorselaar (Vorselaar), Pulderbos (Zandhoven), Zoersel (Zoersel)
Domein Blommerschot en Beulkbeemden is samengevat te omschrijven als een centraal gelegen bosgebied, het noordoost-zuidwest georiënteerde vliegveld en de landbouwenclave van Blommerschot, geflankeerd door een kleinschalig valleilandschap in het oosten (vallei van de Visbeek) en westen (vallei van de Molenbeek – Beulkloop).

Oostmalle (Malle), Zoersel (Zoersel)
De geschiedenis van ’s Herenbos is verbonden met de ontwikkeling van het aanpalende kasteeldomein de Renesse, aansluitend bij het dorpscentrum van Oostmalle. Het vroegere Nonnenbosch evolueerde van een natuurlijk jachtbos, via een bos voor houtexploitatie tot een idyllisch bos, ingericht als romantisch buitenverblijf. De beekvallei bleef het meest intact en vertegenwoordigt vandaag nog steeds de rijkste flora van het gebied. Heihuizen is een voorbeeld van een typische heideontginning in de Kempen. Het bestaat uit een complex van voornamelijk Grove dennenbestanden, afgewisseld met grote percelen loofhout. Zomereik en beuk zijn de dominante boomsoorten. Het gehucht Zalven bestaat uit een aantal karakteristieke Kempische hoeven met bijgebouwen langs de Salphensebaan; de Sint-Antoniuskapel; graslanden, weilanden en akkers en niet verharde veldwegen.

Mol (Mol), Retie (Retie)
Tot op vandaag is Postel een schaars bewoond gehucht, waar groen een prominente plaats inneemt. De relatieve ongereptheid van Postel is in hoofdzaak te danken aan het feit dat het gebied tot voor kort in handen bleef van een zeer gering aantal grootgrondbezitters, waaronder de Norbertijnen van de abdij van Postel en de familie van Broqueville van het 'kasteel van Postel'. De Ronde Put en omgeving betreft, dankzij de uitgestrektheid en ongereptheid, immers één van de interessantste gebieden van de Kempen. De afwisselende vegetatietypes van droge heide, grove dennen, elzenbroek struweel en oude bossen resulteren in een belangrijke botanische waarde.

Aartselaar (Aartselaar), Kontich (Kontich)
Het landschap wordt gevormd door drie kasteeldomeinen, omgeven door een relatief gaaf bewaarde landelijke omgeving. De open ruimte binnen dit gebied is hoofdzakelijk in landbouwgebruik. Het Groningenhof/Kontichshof is een waterkasteel gelegen in de Mandoerse beek, omgeven door een omhaagd landschapspark. De Lillaarschans/Lillaarhoeve is een neoclassicistich kasteeltje, eveneens met ovale omgrachting en beboomd park. Het kasteel Solhof werd voor het eerst vermeld in de 15de eeuw. De huidige site werd aangepast eind 20ste eeuw, doch de basisstructuur bleef bewaard. Naast deze drie kastelen liggen in het gebied verschillende hoeven en omringende landbouwgronden. Het kan gekarakteriseerd worden als een coulissenlandschap en in het zuiden de Pannenbossen met rabatten.

Bonheiden, Rijmenam (Bonheiden), Putte (Putte)
Dit gebied ligt ten noorden van het dorpscentrum van Bonheiden. De centraal gelegen, door grachten en greppels ontwaterde, vallei van de Bruine Beek wordt begrensd door een stuifzandrug in het zuiden en hoger gelegen gronden in het noorden. Het betreft een gaaf bewaard kleinschalig vallei landschap bestaande uit een mozaïek van open (weilanden, akkers, sportterreinen), halfopen (ruigten) en gesloten (bossen) structuren met een zeer geringe bebouwingsdichtheid en een netwerk van lineaire beplantingen (bomenrijen, houtkanten, hagen, historische dreven). Rondom de bewoningskernen en de historisch waardevolle Krankhoeve getuigen van plaggenbodems van oude landbouwtechnieken op zandige bodems. Samen met het kasteel van Berentrode en het gaaf bewaarde beboste kasteeldomein van Zellaer, vormt dit landschap een aantrekkelijk esthetisch geheel.

Brasschaat (Brasschaat), Brecht (Brecht), Loenhout, Wuustwezel (Wuustwezel)
Het Groot Schietveld is ontstaan als gevolg van de evolutie van artillerie. In eerste instantie werd het Klein Schietveld opgericht als een legerkamp in 1820, dit gebied werd systematisch vergroot tot het in 1859 ca. 415ha besloeg en 4km diep was. Het vliegveld dateert van 1911. Omdat de kanonnen veel verder dan 4 kilometer konden schieten, was er behoefte aan een groter schietterrein waarvoor vanaf 1888 opnieuw gronden werden aangekocht zodat het in 1894 ca. 1170ha besloeg en ca. 10km lang was. Het gebied bestaat momenteel voornamelijk uit een open heidegebied met vennen en sporen van turfwinning, verschillende bossen, grasland met historisch gebruik als graas- en hooiweide en een tweetal parkdomeinen.