Inventaris

Langeweide 4 (Merelbeke)
Grote hoeve met losse bestanddelen op een gedeeltelijk ommuurd voorerf en een naar de Scheldemeersen afhellende ommuurde boomgaard. IJzeren toegangshek tot het voorerf tussen twee geblokte, vierkante bakstenen hekpijlers. Boerenwoning van één bouwlaag en vijf traveeën, met steil zadeldak, minstens opklimmend tot de 17de of 18de eeuw. Bakstenen dwarsschuur van vijf traveeën met doorzakkend zadeldak en rechthoekige vleugel van het vroeger verblijf van de boerenknechten en stallen, onder zadeldak.

Lembergsesteenweg 21-23 (Merelbeke)
Personeelswoningen met bijbehorende dienstgebouwen van Kasteel Mijl Eke. Pittoresk ensemble in regionalistische bouwstijl, uit het begin van de 20ste eeuw.

Melsenstraat 11 (Merelbeke)
Afhankelijkheden van het kasteel of buitenplaats van Verhaeghe gebouwd in 1842 en verbouwd na 1945. Bewaarde vroegere personeelswoning en koetshuis, tegenover elkaar ingeplant aan een gekasseid erf. Woning van één bouwlaag en zeven traveeën, onder zadeldak, uit het midden van de 19de eeuw. Rechthoekig koetshuis van één bouwlaag en vijf traveeën onder zadeldak.

Poelstraat 184 (Merelbeke)
Ensemble gevormd door de vroegere bijgebouwen van het Kasteel van Bottelare. Hoofdgebouw bestaande uit de garage van het kasteel en twee aangrenzende personeelswoningen met aangebouwde duiventoren, serre en loods. Ten noorden: rechthoekige ommuurde moestuin met aangebouwd werkhuis en hondenren. Rechthoekig bak- en natuurstenen gebouw met eclectische inslag; cartouche met jaartal 1881.

Schelderodeplein 8-9, 8A (Merelbeke)
Het deels ommuurde kasteeldomein, met aanhorigheden in park met vijver, bevindt zich tussen de Gaversesteenweg en de Scheldemeersen, ten noordwesten van de kerk. Het kasteel uit 1865 is ontworpen door en voor oudheidkundige Florimond Van de Poele, in samenwerking met baron Jean Bethune. Het merkwaardige bakstenen kasteel met zijn sprookjesachtig voorkomen is in neogotische stijl opgericht naar patroon van de 15de-eeuwse Brugse gotiek. Het park werd aangelegd in landschapsstijl en dit volgens de mode en stijlkenmerken typerend voor de tweede helft van de 19de eeuw.

Van Laetestraat 1A (Merelbeke)
Hovenierswoning, paardenstallen en wagenhuis van Kasteel Ter Heide, gelijktijdig gebouwd met het kasteel in 1898. Achterin het park ingeplant U-vormig gebouw van één verdieping met dezelfde bouwmaterialen als het kasteel en in aanverwante stijl maar eenvoudiger van opzet en afwerking. 

Vatestraat 6 (Merelbeke)
Bak- en natuurstenen vleugel van één bouwlaag onder snijdende zadeldaken, in neotraditionele stijl naar ontwerp van architect Van Hoecke-Peeters. Twee trapgevels met stenen kruiskozijnen en top versierd met gevelstenen voorzien van opschrift 't Goed ter Jacht en het bouwjaar Anno 1906.

Merksplas (Merksplas)
‘Zwart Goor - Rondpunt’ is een bebost voormalig landgoed binnen een open landelijke omgeving. De kern van het domein gaat terug tot de tweede helft van de 19de eeuw, toen de eigenaar begon met de ontginning van de Zwartgoorheide, een uitgestrekt heide- en vennengebied. De basisstructuur van het gebied wordt gevormd door dreven in driehoeksvorm, geïnspireerd door de vrijmetselarij. De open omgeving van de beboste kern is hoofzakelijk het gevolg van ontginningen uit het begin van de 20ste eeuw, met grote, rechthoekige kavels. Door talrijke functiewijzigingen van het domein is het gebouwenbestand van het gebied Zwart Goor – Rondpunt herhaaldelijk verbouwd. De Franse tuin dateert van 1926. Het esthetisch aantrekkelijke gebied heeft ook een belangrijke dendrologische waarde, door de dreven en oude bosbestanden.

Beersedreef 2, Eikendreef 1-2, Gasthuisdreef 1, Ossenweg 1A-B, Steenweg op Rijkevorsel 1-4, 6-8, 18-20, 31-33, 47-53, Steenweg op Wortel 2, 5 (Merksplas)
Verschillende types van woningen.

Beukendreef 1-2, Dammekensstraat 1-6, Gentse Wijk 1-10, Kapelstraat 1-8, Kweekstraat 1-12, 13-15, Nijverheidsstraat 1-4, Rode Dreef 1-2, Steenweg op Rijkevorsel 5-9, 10-17, 19-21, 22-27, 28, 35-45, 55-65, Zoete Inval 1-8 (Merksplas)
Typologisch zijn grosso modo vier groepen te onderscheiden bij de bewakerswoningen.