Inventaris

Burg. de Lausnaystraat 15 (Berlare)
Aan de straat gelegen fraai herenhuis uit 1851 van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, geflankeerd door twee vooruitspringende zijvolumes van één travee en één bouwlaag met respectievelijk inrijpoort naar achtergelegen wagenhuis en tuin. Stoep voor het huis afgesloten door ronde arduinen stoeppalen verbonden met ijzeren buis. Grote achterliggende tuin met 19de- en 20ste-eeuwse landschappelijke aanleg met diverse tuinelementen in cement of terracotta.

Burg. de Lausnaystraat 40 (Berlare)
Domein aan de straat afgesloten door ijzeren hekwerk op een lage muur, dito poort aan twee pijlers met siervazen. Herenhuis met 19de-eeuwse kern en 20ste-eeuws uitzicht, hoofdzakelijk resultaat van de verbouwingen rond 1942. Lijstgevel onder zadeldak en lager half schilddak met geglazuurde pannen, in eclectische stijl met neoclassicistische en art-decostijlelementen. Tuin met landschappelijke aanleg uit het einde van de 19de of het begin van de 20ste eeuw met folies in cementrustiek, wintertuin, fontein, waterpartijen, bruggetje en dergelijke.

Burg. de Lausnaystraat 55 (Berlare)
Postkantoor en woonhuis van de postontvanger, in gebruik als dusdanig tot 1987. Eclectisch gebouw opgetrokken in 1907 naar ontwerp van architect Theophiel-Alexander Présiaux. Onderkelderd hoofdgebouw van twee bouwlagen met L-vormige plattegrond met in de oksel een vierkant torentje onder steil tentdak met gemetste dakvensters.

Burg. de Lausnaystraat 56 (Berlare)
Alleenstaand neoclassicistisch getint burgerhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, oorspronkelijk één bouwlaag hoog, in 1898 met een verdieping verhoogd en voorzien van aangepaste gevel.

Burg. de Lausnaystraat 59 (Berlare)
Alleenstaand huis achterin gelegen in aangelegde tuin, van de straat afgesloten met opvallend hekwerk in art-decostijl; ijzeren afsluiting met zonnemotief op concaaf geplaatste geel bakstenen muurtjes afgewerkt met zwarte tegels en tussen de ronde stijlen met zwart geglazuurde stenen. Dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met decoratief parament, vermoedelijk bij verbouwing in 1908 aangebracht.

Dendermondse Steenweg 36-60 (Berlare)
Klein naoorlogs sociaal huisvestingsproject van 13 woningen, in 1953-1954 gebouwd door de lokale maatschappij Hulp in Woningnood naar ontwerp van architect Alphonse Burm. Tussen 2006 en 2008 werd dit geheel gerenoveerd door de maatschappij met inhuldiging op 23 mei 2008, zie gedenkplaat.

Donklaan 255 (Berlare)
Beeldbepalend hoekpand ingeplant tegenover de noordelijke hoek van het Donkmeer, in oorsprong teruggaand op één van de oudste café-restaurants aan het Donkmeer. De blokvormige eclectisch getinte constructie van twee bouwlagen met mansardedak uit 1914 werd in 1927 aan de Brielstraat zijdelings aanzienlijk uitgebreid, met aansluitende verlenging van het bestaande mansardedak.

Dorp (Berlare)
De Sint-Martinuskerk, gelegen op een middeleeuwse kerksite, getuigt nog steeds van de drie bouwfasen uit haar bouwgeschiedenis; de 15de-eeuwse westelijke travee met westtoren, de middenbeuk uit het eerste kwart van de 18de eeuw en de neogotische uitbreiding van het schip naar ontwerp van architect Henri Valcke uit 1910-1911. De vrijstaande dorpskerk bezat voorheen een omringend ommuurd kerkhof. Op de restant van het kerkhof staan negentien gerecupereerde grafkruisen.

Dorp 1 (Berlare)
Kasteel centraal gelegen in de dorpskern, met kasteelpark in landschapsstijl met dreven, bos, moestuin en vijverpartijen met ijzeren brug. Kasteel in 1722 heropgebouwd, waarschijnlijk op het puin of de resten van het voorgaande kasteel. De twee parallelle dienstgebouwen aan het voorplein van het kasteel kwamen gezien hun rococostijl waarschijnlijk pas in het midden of derde kwart van de 18de eeuw tot stand. De noordelijke dienstvleugel met de koetsierswoning, paardenstal en hovenierswoning, de zuidelijke vleugel met een werkplaats, het wagenhuis, de woning van de paardenknecht en een paardenstal met zadelkamer.

Dorp 101A-B (Berlare)
Neogotisch bakstenen schoolgebouwencomplex opgetrokken in 1883-84. Schoolhuis rechts van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (pannen) gevat tussen zijtrapgevels. Links ernaast haakse vleugel één bouwlaag onder pannen zadeldak, voorheen met turnzaal en vijf klaslokalen. Straatgevel met twee venstertraveeën uitgewerkt tot trapgevel.