Inventaris

Oedelem (Beernem), Assebroek, Sint-Kruis (Brugge), Sijsele (Damme)
Door de arme zandgrond was dit gebied tot de 18de eeuw een wastine die benut werd als gemeenschappelijke graasgrond met heidevegetatie en enkele verspreid gelegen veldvijvers. In de 18de eeuw en het begin van de 19de eeuw werden deze minder goeie landbouwgronden aanvankelijk met loofbomen bebost, later met naaldbomen. Het landschap wordt gestructureerd door het reliëf (landduinen) en de hydrografie: centraal in het gebied loopt de Meersbeek van Sijsele in west-zuidwestelijke richting. De Loweiden zijn een complex van voornamelijk weilanden en in mindere mate akkerlanden met een zeer kleinschalige percelering die historisch vrij stabiel is. De bebouwing (onder meer kasteel Rijkevelde, Hof ter Leiden en kasteel Ten Torre) bevindt zich vooral aan de rand van de vallei op hoger gelegen gronden. In de noordwestelijke uithoek ligt het natuurgebied Schobbejakshoogte.

Hoornstraat 7 (Beernem)
Pastorie gebouwd circa 1863 naar ontwerp van architect Buyck en gesitueerd ten noorden van de kerk. Gelegen binnen een omwalling en toegankelijk via een brug voorzien van een smeedijzeren leuning eindigend bij een bakstenen eenvoudig toegangsgebouw.

Hulstlo 2 (Beernem)
Het kasteel werd gebouwd in opdracht van de Brugse bankier Felix Dujardin in de jaren 1846-1847. Volgens het kadaster gebouwd circa 1852. Sterk symmetrisch opgebouwd gebouw in sobere neogotische stijl. Hoofdgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen + entresol. Het park werd gelijktijdig of kort nadien aangelegd.

Kasteeldreef 3 (Beernem)
Het waterkasteel maakte oorspronkelijk deel uit van het kasteel van Beernem dat in 1971 werd afgebroken. Het wordt weergegeven op het primitief kadasterplan van circa 1830 als een pachterswoning. In 1899 wordt dit volume volgens het kadaster verbouwd in opdracht van baron Snoy-de Vrière. Het kasteeltje is gedeeltelijk over de slotgracht gebouwd en wordt door gemetselde bogen en pijlers, die in het water staan, gedragen.

Maria-Aaltersteenweg 33-34, 33A, 35 (Beernem)
Kasteeldomein met omwald kasteel bereikbaar via een toegangsbrug en jachtwachterwoning met wagenhuis. Kasteelhoeve met schuur waarin een smidse en aardappel- en fruitkelder bewaard zijn. Ommuurde moestuin met hek, serres, bergplaats en kippenhok en omhaagde hoogstamboomgaard ten zuiden. Parkaanleg in landschappelijke stijl met tot vijver omgevormde walgracht met tuinbruggen, tuinbeeld, ijskelder, gazons, solitaire bomen en bomengroepen, struikenmassieven en parkbos. Domein verbonden met de omgeving door dreven en toegankelijk via hekken en hekpijlers.

Reigerlostraat 6 (Beernem)
Kasteel gebouwd in 1938 naar ontwerp van architect Maurice Vermeersch in opdracht van baron Paul de Giey-Parmentier te midden een eind 18de- of vroeg 19de-eeuws rabattenbos met bewaarde centrale hoofddreef, dwarse zijdreven en percelen met opgehoogde bedden en greppels. Naar verluidt is het kasteel een kopie van het afgebrande kasteel Hontzocht van de familie de Giey te Lembeek bij Halle. Kasteel gelegen in een groot domein met beperkte parkaanleg in de onmiddellijke omgeving, restanten van een siertuin ten zuidwesten.

Beerse (Beerse), Merksplas (Merksplas), Rijkevorsel (Rijkevorsel)
De Kolonie Merksplas is een voor het Vlaams Gewest uniek en intact voorbeeld van de opbouw en inrichting van een gebied als ‘onvrije’ weldadigheidskolonie. In 1823 werd de ’onvrije kolonie’ van Merksplas ontgonnen op de heide. Ze bood al snel onderdak aan ongeveer 600 bedelaars. In 1893 werd begonnen met het graven van de ringgracht, om ontsnappingen tegen te gaan. Deze ringgracht is nog grotendeels bewaard. Ook van het gebouwenbestand is heel wat bewaard gebleven (kerk, gebouwen van de huidige strafinrichting, boerderijen, bedrijfsgebouwen, schoolgebouw en personeelswoningen). Ook bijzonder is het kerkhof. Kenmerkend voor het landschap van dit gebied zijn verder het rastervormig drevenpatroon en de beboste percelen afgewisseld met akkerland. Het uitgestrekte en rustige geheel is een visueel zeer aantrekkelijk compartimentlandschap. De dendrologische waarde is groot.

Lotsestraat 63-65 (Beersel)
Vlakteburcht van circa 1300, op onregelmatige, ellipsvormige plattegrond gemarkeerd door drie gesloten muurtorens en omringd met een slotgracht. Defensieve ligging als voorpost van Brussel en Brabant.

Vroenenbosstraat 5 (Beersel)
Traditionele pastorie door jaarankers gedateerd 1768 en ingeplant op een ruim perceel met aan de straat een poortgebouw uit dezelfde periode en ten oosten de bewaarde omgrachting van de oudere pastorie.

Werchtersesteenweg (Begijnendijk)
Relicten van een feodaal kasteel (hooghof-neerhofstructuur), omgebouwd tot 'huis van plaisantie' in de 16de eeuw met moestuin en 'lustgrond'; rond 1880 afgebroken maar het patroon van slotgrachten bleef gedeeltelijk bewaard.