Inventaris

Bertem (Bertem), Winksele (Herent)
Twee palen markeren de grens met het middeleeuwse rechtsgebied van de Leuvense schepenbank, ook wel 'kuip van Leuven' genoemd. In oorsprong gaat dit gebied terug op het middeleeuwse domein van de graven van Leuven. Deze twee afpalingen dateren van 1661-1667 en van 1783-1789.

Korbeek-dijle (Bertem), Huldenberg, Neerijse, Ottenburg, Sint-Agatha-Rode (Huldenberg), Heverlee (Leuven), Oud-Heverlee, Sint-Joris-Weert (Oud-Heverlee), Overijse (Overijse)
De ‘Valleien van Dijle en Laan ten zuiden van Leuven’ beslaat zo’n 2067 ha. Het gebied omvat de vallei van de Dijle stroomopwaarts van Leuven tot aan de grens met Wallonië in Ottenburg, en de vallei van de Laan, van haar monding in de Dijle tot aan de taalgrens in Tombeek. De Dijle is een rivier met oeverwallen en komgronden en met een nog bijna natuurlijke, sterk meanderende loop in een vaak kleinschalig beemdenlandschap met bosjes en struwelen. De aanwezigheid van water in rivieren en vijvers en een grote variatie aan vegetaties met botanische waarde karakteriseren deze valleien die ook ornithologisch van groot belang zijn. Doorheen de valleien vind je kastelen, speelhoven, priorijen en vierkantshoeves, maar ook industrieel-archeologisch relicten van oude spoor- en tramwegen en een sanatorium met modernistische architectuur en tuinaanleg.

Leefdaal (Bertem)
De heerlijkheid Levedale stamt uit de 11de of 12de eeuw. Van de oorspronkelijke feodale burcht op de plaats van het huidige kasteel bleven twee ronde torens over en de oorspronkelijke donjon (15de eeuw). In de nabijheid van het kasteel dalen holle wegen af naar de vallei van de Voer. Daarlangs liggen een grote vijver en een verbouwd restant van een vroegere watermolen. In de tuinstructuur van Duchène zijn nog terrassen uit de barokke periode herkenbaar en aanplantingen uit de romantische periode. De beboste siertuin werd verlandschappelijkt met een ringpad. Het parkbos dat zich uitstrekt tot tegen de steenweg Leuven-Tervuren bevat nog een Romeinse grafheuvel. De band met het dorp is duidelijk merkbaar aan de kerkweg (beukendreef) die van het kasteel naar de van oorsprong Romaanse Sint-Lambertuskerk loopt.

A. Devriesestraat 2 (Bertem)
Les Marronniers is een classicistisch landhuis met bijgebouwen, U-vormig ingeplant en een bijhorend domein. Het werd kort na 1820 gebouwd door Franz Tielemans, geneesheer en oprichter van de koninklijke Filharmonie in Leefdaal. De familie Tielemans speelde een vooraanstaande rol in het dorp en bracht verschillende geneesheren en een burgemeester voort. Een andere benaming is Château des Olmes.

Beekstraat 3 (Bertem)
Het landhuis op L-vormige plattegrond heeft een kern die minstens dateert uit het begin van de 18de eeuw. Het pand maakt momenteel deel uit van een landbouwbedrijf met weidegronden, maar gaat terug tot een kasteeldomein dat al begin 18de eeuw aangelegd werd. De site zelf heeft waarschijnlijk een langere voorgeschiedenis. In 1899 noemt pastoor Bogaerts dit landhuis "het speelgoed" waarmee hij waarschijnlijk doelt op een "hof van plaisantie". Deze term werd in de 20ste eeuw overgenomen in heemkundige publicaties.

Blokkenstraat 12 (Bertem)
Gesloten hoeve uit 17de - 18de eeuw, met een hoge boerenwoning, schuur, stallen en bijgebouwen. Agrarisch open landschap met weilanden.

Boskee 9-11, Slagberg (Bertem)
Heerlijkheid Leven dale, vermeld in de 12de eeuw; van 1410 af eigendom der de Merodes. Feodale burcht ter plaatse van het huidige gebouw.

Coige-steenweg 2 (Bertem)
Grote hoeve, gedateerd ANNO 1738; grosso modo behorend tot de traditionele bak- en zandsteenstijl.

Dorpstraat (Bertem)
Romaanse parochiekerk Sint-Lambertus van circa 1200 met verbouwingen in de 17de en 18de eeuw en een omgevend kerkhof met welkomstlindes en taxusmassief.

Dorpstraat (Bertem)
Rode, eclectische elektriciteitscabine, afgaande op de gegevens in de literatuur en het kadaster, gebouwd in 1917 in opdracht van de gemeente Bertem.