Inventaris

Walestraat (Hoegaarden)
Het centrale deel van de Walestraat is gekasseid in Tiense kwartsiet in onregelmatig verband. De kasseiweg heeft een licht bolrond profiel en loopt tussen boordstenen van Petit Granit en Tiense kwartsiet. Waar de weg dieper is ingesneden, zijn er steile taluds met hakhout van onder andere es. De weg vormde de hoofdverbinding tussen Hoegaarden en Melin die het natuurlijke reliëf volgt en was deel van een dicht netwerk van holle wegen die de kouters doorkruisen.

Hoeilaart (Hoeilaart), Overijse (Overijse), Sint-Genesius-Rode (Sint-Genesius-Rode)
Het Zoniënwoud, met een oppervlakte van circa 4400 hectare, is het grootste en best bewaarde relict van het historische Kolenwoud, dat stelselmatig kleiner werd. Een uitgebreid drevenpatroon doorsnijdt het bos. Het Zoniënwoud bestaat uit twee deelgebieden: het zuidwestelijk deel van het Zoniënwoud tussen Hoeilaart en Sint-Genesius-Rode en het noordoostelijk deel in Tervuren en Kraainem, dat ook het Kapucijnenbos, het Bos van Marnix en het arboretum van Tervuren bevat.

Hoeselt (Hoeselt), 's Herenelderen, Berg, Henis, Tongeren (Tongeren)
De vruchtbare leemgronden vertalen zich in openfields met weinig visuele perceelsgrenzen op de plateaus. De hooilanden in de beekvalleien verruigden naar rietland en moerasbos. Het omringende landschap telt diepe holle wegen, hoge taluds begroeid met houtig gewas en hoogstamboomgaarden. Het kasteel van 's Herenelderen is ingeplant op de oever van Demer zodat de slotgracht continu van water werd voorzien. In het beekdal getuigen visvijvers van de viskweek en rabatten van de aanplant van populieren. Het gelijknamige dorp ontwikkelde zich als kasteeldorp in de riviervallei rondom de historische cluster van kasteel en kerk. De Sint-Stefanuskerk is gegroeid uit de private huiskapel van de kasteelbewoners. Het kasteel is omgeven door een park in landschappelijke stijl met twee vijvers. In noord- en zuidoostelijke richting sluit het park aan op de valleibossen langs de bovenlopen van de Demer.

Hoflaan (Hoeselt)
In de late jaren 1950 aangelegde begraafplaats met toegangshek, mooie lanen van schijncipres, een hagentuin rond een Christusbeeld en enkele volgroeide bomen.

Nieuwrode (Holsbeek), Wezemaal (Rotselaar)
Het noordelijke deel van het Hageland vormt het overgangsgebied tussen de zand- en de leemstreek en wordt gekenmerkt door zuidwest-noordoost georiënteerde ijzerzandsteenruggen. Deze waren op het einde van de 18de eeuw nog grotendeels bebost. Op het grondgebied van Rotselaar, deelgemeente Wezemaal liggen aldus ongeveer evenwijdig: de Heikantberg, de Middelberg, de Eikelberg, de Wijngaardberg en de Beninksberg. De Beninksberg is naast de Wijngaardberg één van de gaafste ijzerzandsteenheuvels en is weinig aangetast door weekendverblijven en dergelijke. Door de grote hoogteverschillen op korte afstand, komen er veel markante terreinovergangen, holle wegen en taluds voor in het gebied.

Chartreuzenberg 37-39, 37A (Holsbeek)
Landhuis De Bruyn kreeg het huidig uitzicht vooral in 1894, bij verbouwingen van een in 1800-1820 gebouwd buitenhuis. In zelfde bouwfase, bouw van dienstgebouw met "orangiehof, remise en stal". Links van het landhuis, rond gebouwtje uit 1867. De kasteelboerderij kreeg haar L-vormig grondplan in de 19de eeuw. Omgeven door park, aangelegd tijdens de tweede helft van de 19de eeuw, in landschappelijke stijl, circa 10 hectare; diverse oude en zeldzame bomen.

Dutselstraat 99 (Holsbeek)
Hoeve van middelgrote omvang, grosso modo ingeplant op U-vormig grondplan en voorafgegaan door een kastanjebomendreef. Baksteenbouw met schaars gebruik van natuursteen.

Horststraat 28, 28A (Holsbeek)
Omwald feodaal kasteel met onregelmatige polygonale aanleg, voorzien van toegangspoort en vierkante zandstenen donjon met aangebouwde woon- en dienstvleugels in traditionele bak- en zandsteenstijl, teruggaand op bouwfases uit de late 15de eeuw en vroege 16de eeuw; originele stucplafonds van Ian Christiaen Hansche bleven bewaard; waterkasteel met wagenhuis teruggaand op site van feodale motte met relicten van laat-middeleeuwse omgevingsaanleg; geen sporen barokke, classicistische of landschappelijke aanleg.

Langeveld 93-95 (Holsbeek)
Domein Van Tilt is één van de interessante landgoederen van de regio. Van het oorspronkelijke kasteel van Attenhoven blijven de poort uit 1664 en de grachtengordel over. Het huidige kasteel dateert van 1921, heropgebouwd door Louis Van Tilt, na vernieling tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1914. Gedeeltelijke wederopbouw van de dienstgebouwen: watertoren boven het oude koetshuis en twee serres naast serre uit 1892. Twee boogbruggen in het park, een uit de 19de eeuw, en een uit 1921. Het park, circa 22 hectare, is aangelegd in de eerste helft van de 19de eeuw, heraangelegd tijdens derde kwart 19de eeuw in landschappelijke stijl, met rivierlandschap als hoofdmotief; aanzienlijke uitbreiding van het park door Van Tilt in interbellum; talrijke oude en/of zeldzame bomen.

St.-Jobsweg (Holsbeek)
Deze bedevaartsweg loopt vanuit het oosten naar Wezemaal. De bedevaartsweg staat afgebeeld of de kabinetskaart van Ferraris en de latere kaarten en wordt op de Poppkaart voor de eerste maal als ‘Sint-Jobweg’ bij naam genoemd. De weg wordt nog altijd Sint-Jobspad en Sint-Jobsweg genoemd. Waar hij onder langs de Beninksberg loopt is het een onverhard pad, verder naar het oosten is het afwisselend een verharde en onverharde (land)weg.