Inventaris

Markt 1 (Damme)
Gotisch stadhuis, opgetrokken in 1464-1467 op de plaats en deels op de funderingen van de toendertijd bouwvallige grotere halle van 1241, dit naar ontwerp van de Brusselse bouwmeester Godevaert de Bosschere en zijn zoon Willem. Vrijstaand gebouw ten oosten van de Markt met een gekasseide tuin aan noord- en oostzijde toegankelijk via ijzeren hek tussen vierkante natuurstenen pijlers en muurtjes. Volume van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uitgevoerd in diverse Brabantse kalksteensoorten, en met zij- en achtergevels in baksteen; zuidzijgevel deels in Doornikse steen, vermoedelijk van de oudere 13de-eeuwse halle.

Monnikeredestraat 9 (Damme)
Gelegen op een vierkant omwald terrein binnen een prachtige, ruime tuin. Eind-18de-eeuwse pastorie in een sobere, classicistische bouwstijl die aansluit bij de typische, historische architectuur van pastorieën. De statige woning is gelegen in de noordoosthoek van een ruime tuin, op een vierkant omwald terrein. Een kasseipad leidt van de straat naar de voordeur, over de walgracht heen. Aan de straat wordt de ingang gemarkeerd door witgekalkte vierkante bakstenen hekpijlers waartussen een smeedijzeren hek.

Nieuwdorpstraat 5 (Damme)
19de-eeuwse kleine hoeve met losse bestanddelen, zijnde huis-stalvolume haaks op de straat, en stal met blinde muur tegen de straat aan. Laag witgeschilderd boerenhuis van vier traveeën met geïncorporeerde staltravee onder zadeldak (Vlaamse pannen).

Oostkerkestraat 4 (Damme)
Ten noorden van de Sint-Jacobskerk, gelegen in omhaagde tuin, toegankelijk via hek met bakstenen pijler. Achterliggend weiland te bereiken via een poortje achterin de tuin. De huidige pastorie wordt tussen 1781 en 1790 gebouwd, maar heeft in de 19de en 20ste eeuw verschillende verbouwingen ondergaan. Pastorie in classicistische stijl, bestaande uit een hoofdvolume van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak (nok haaks op straat). Aan beide zijden een uitbouw onder plat dak.

Oude Damse Weg 1 (Damme)
Historische hoeve. Reeds bebouwing op de site weergegeven op kaart van Pieter Pourbus (1561-1571). Hoeve oorspronkelijk van het langgeveltype, thans met losstaande bestanddelen op deels verhard erf, toegankelijk via ijzeren hek tussen recente bakstenen pijlers. Boerenhuis, samen met aansluitende lagere stal- en schuurvleugel minimaal opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw. Deels witgekalkt boerenhuis met gepekte plint onder pannen zadeldak; twee opkamertraveeën. Geïncorporeerd duiventil; losstaand bakhuis-zomerkeuken.

Oude Sluissedijk 5 (Damme)
Hoeve met semigesloten opstelling omheen deels verhard/gekasseid erf, met woonstalhuis vermoedelijk opklimmend tot eind 18de-begin 19de eeuw, vergroot volgens kadaster circa 1865. Uitgebreid met losstaande schuur en bijgebouw in 1927. Erftoegang via ijzeren hek tussen witgekalkte erfpijlers met bolbekroning. Aan straatzijde, witgekalkt L-vormig woonstalhuis met gepekte plint onder deels overkragend zadeldak met verspringende nok.

Oude Sluissedijk 52 (Damme)
Hoeve opklimmend tot minimum het laatste kwart van de 18de eeuw. Restanten van oorspronkelijke omwalling; poel aan zuidzijde van het erf. Erftoegang met ijzeren hek tussen overhoeks geplaatste bakstenen pijlers, rechts met rondbogig beeldnisje (verdwenen beeld). Woonstalhuis aan zuidwestzijde en schuur aan noordoostzijde. Witgekalkte en verankerde baksteenbouw op gepekte plint. Losstaande bakstenen dwarsschuur onder overkragend zadeldak (mechanische pannen). Ten noordwesten, hutvormig hondenhok met bolbekroning.

Polderstraat 4 (Damme)
Dieper gelegen historische hoeve opklimmend tot minimaal de eerste helft van de 19de eeuw, zie boerenhuis en schuur reeds weergegeven op Atlas der Buurtwegen (1845). Hoeve met losstaande bakstenen bestanddelen rond onverhard, deels gekasseid erf. Boerenhuis, gescheiden van rest van het erf door witgekalkt bakstenen muurtje op gepekte plint en ijzeren hek. Witgekalkte erfgevel op gepekte plint onder pannen zadeldak Stalgebouw en wagenschuur.

Sint-Pietersdijk 7 (Damme)
Historische hoeve gelegen in de bocht van de weg aan de grens met Moerkerke. Oude site, reeds bebouwing weergegeven (twee volumes) op de kaart van Pieter Pourbus (1561-1571) en op de Ferrariskaart (1770-1778). Huidig (verbouwd) boerenhuis, stal en bijgebouw reeds weergegeven op Atlas der Buurtwegen (1845). Hoeve met losstaande bestanddelen omheen verhard erf. Erftoegang met ijzeren hek tussen gecementeerde pijlers. L-vormig boerenhuis centraal op het erf, witgekalkte baksteenbouw op gepekte plint onder zadeldak (Vlaamse pannen); muurankers.

Spermalieweg 25, 25A (Damme)
Historische omwalde hoeve Spermalie, opgericht circa 1300 als abdijhoeve horend bij de in 1241 gestichte Spermalieabdij, verwoest in 1578-1579. De huidige hoevegebouwen klimmen vermoedelijk op tot de 17de en 18de eeuw. Beboomde dreef. De hoeve omvat woonhuis, paarden-, ossen-, koe-, schaap- en varkensstal, losstaande schuren, wagenhuis, rosmolen en duiventil. Behalve een boomgaard is er een moestuin aan de westzijde van het erf, met waterput en vijver die in verbinding staat met de wal. Eénlagig, witgekalkt verankerd bakstenen volume met gepekte plint van zes traveeën met opkamertravee aan oostzijde onder overkragend zadeldak.