Inventaris

Schaffen (Diest), Halen, Zelem (Halen), Lummen, Meldert (Lummen)
De benedenloop van de Zwarte Beek vloeit vanaf Meldert (Lummen) in zuidwestelijke richting, om voorbij Zelem (Halen) op te gaan in de vallei van de Demer. De beek kronkelt hier tussen steeds hogere getuigenheuvels. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Behalve de heuvelruggen komt ten zuiden van de vallei een aantal depressies voor: de Goren, Gorenbroek, Lange Beemden, Bakelbroek, de Leunen en het Rotbroek. Rond het straatdorp Zelem is het landschap aantrekkelijk en gevarieerd met gave vergezichten over de vallei en landschappelijk waardevolle elementen zoals holle wegen, bomenrijen en houtkanten.

Asdonkstraat 39-41 (Diest), Asdonkstraat (Tessenderlo)
De hoeve van Groot Asdonk, met huis van plaisantie, werd rond 1760 door Arnold Cox gebouwd op de 'Brabantse Hoek', een gebied van natte podzolbodems, heide en vennen, op de grens met Tessenderlo-Engsbergen. Cox was jurist en drossaard van Diest, en stamde uit een Maaslands geslacht, waaruit de rentmeesters van Aldenbiezen werden gerekruteerd. Het geheel is omgeven door 'Jardin anglais' of 'anglo-chinois' van 6 hectare ; vermoedelijk aangelegd rond 1810 op oude kleiwinning; verrukkelijk labyrint van eilandjes, landtongen, landengten, kanaaltjes, heuveltjes, uitbundig slingerende paden tussen bemoste walletjes, rododendronmassieven en enkele zeldzame soorten eik.

Begijnenstraat 66 (Diest)
Traditionele vleugels van de voormalige pastorie van het begijnhof, in het tweede kwart van de 18de-eeuw vlak buiten de ommuring van het begijnhof opgetrokken te midden van een ruimte tuin met de Demer als natuurlijke begrenzing. Relict van de landschappelijke tuin van circa 1890, met vijvertje met brugje, eilandje, bruine beuken in '12 Apostelen'formatie; dikste treurginkgo van België op het erf van de pastorie.

Bosmansstraat 15, 20-22 (Diest)
De hoeve die de historische kern uitmaakt van het huidige landgoed Remaks wordt voor het eerst vermeld in 1610. Het nieuwe 'kasteel' werd in 1909 gebouwd door Adolf Verstappen, ongeveer 100 m ten zuidwesten van de Remakshoeve. Het werd opgetrokken in neotraditionele bak- en zandsteenstijl. Omgeven door landschappelijk park van 3 hectare waarvan een derde bebost; twee kleine vijvers en kleine heuvel als eindpunt van een vista; enkele zeldzame bomen.

Cleynaertsstraat 16 (Diest)
Voormalige proosdij van het kapittel der collegiale Sint-Sulpitiuskerk. Achteraan in de grote ommuurde tuin, dubbelhuis met twee verdiepingen en schilddak uit de 19de eeuw.

Demerstraat 30 (Diest)
Herenhuis van twee bouwlagen en acht traveeën, met een minstens tot de 18de eeuw opklimmende kern. Laat 19de-eeuwse koetshuis en vormelijk identieke houtopslagplaats.

Graanmarkt, Sint-Janstraat 2, 2A (Diest)
De Warande is een heuvel van Diestiaans ijzerzandsteen in het midden van de stad, met een donjon­ motte en sporen van een 14de-eeuwse burcht. Het park werd aangelegd in landschappelijke stijl circa 1880 met als middelpunt de donjonmotte als lindenprieel. In het park bevinden zich archeologische resten, een omheiningsmuur, drossaardswoning met portierswoning en een neoclassicistisch herenhuis (1847-1848) omgevormd tot monumentale toegangspoort.

Hellestraat 10 (Diest)
Neotraditionele villa met reminiscenties van de neo-Vlaamserenaissance-stijl gebouwd in 1901-1911 bij vrijstaande langgestrekte hoeve uit 1867; villa omgeven door 'extraverte' tuin, circa 3 hectare, met terrassen, balkons en belvedère, vooral bedoeld als waarnemingspunt ten opzichte van het omringende landschap van de Demervallei.

Jagersberg 20 (Diest)
Villa uit 1910 omgeven door landschappelijk park, oorspronkelijk 2,5 hectare; geslaagde heraanleg met watertuin en snoeivormen naar ontwerp van J. Wirtz, 1983-1984; rijke collectie zeldzame oude bomen en struiken, vooral soorten rododendron.

Klappijstraat 12, Turnhoutsebaan 139 (Diest)
Een 17de-eeuwse hoeve vormt de kern van het domein. In 1868 bouwt aannemer en katholieke volksvertegenwoordiger Joseph-Adrien Beeckman een groot, neoclassicistisch landhuis. De oude hoevegebouwen werden door Beeckman op gepaste wijze heraangekleed tot kasteelhoeve en remise, in dezelfde neoclassicistische stijl als het kasteel. Later werden nog 'moderne' elementen toegevoegd, onder meer in 1880 een "broeikas" en in 1906 zelfs een "electriciteit werkhuis". Omgeven door landschappelijk park van 3 hectare, met kleine vijver met boogbrugje; door bosplantsoen overschaduwde oprijlaan; oppervlakkige landschappelijke aankleding van de beemden ten noordwesten van het kasteel in 1910-1930; relicten van de oorspronkelijke beplantingen.