Inventaris

Aarschotsesteenweg, Rigessel (Rotselaar)
De kasteelsite van Wezemaal omvat de ondergrondse funderingen van het 12de-eeuwse kasteel van de heren van Wezemaal.

Vechmaal (Heers)
De grotten van Henisdael vormen een relict van de winning van Maastrichtersteen, tauw en mergel, die vooral tijdens de 15de-16de eeuw plaats vond. De groeven bestaan uit een netwerk van gangen die zich ondergronds ver uitstrekken. In de groeven zijn verschillende inscripties te vinden die betrekking hebben op de steenwinning, het dagelijkse leven of markante feiten uit de geschiedenis (1549, 1592, 1601, 1733 en 1779). De grotten werden in de loop der eeuwen bovendien gebruikt als schuilplaats als legers door deze gebieden trokken. De groeves herbergen ook een belangrijke geologische en natuurwaarde.

Heks (Heers)
De watermolen van Heks werd opgericht door de cisterciënzers van de abdij van Villers, die voor dit doel de Herkebeek afleiden (13de eeuw). De waterloop is op de valleirand op een hoog niveau gehouden en wordt bij de molen terug in de eigenlijke vallei gestort waardoor een groot verval het rad deed draaien. Op de hoogtekaart is de molenloop duidelijk zichtbaar. De molen was van het bovenslagtype; een ijzeren goot voerde het water aan vanuit de waterloop waarin het water waarschijnlijk kon worden gestuwd. De molen zorgde in latere tijden voor de waterbevoorrading van het hoger gelegen kasteel van Hex.

Heks, Vechmaal (Heers), Bommershoven (Tongeren-Borgloon)
De tramlijn Hasselt-Borgloon-Oreye werd aangelegd in 1899-1900. De lijn gaf een economische impuls aan het gebied. Aangezien er veel suikerbieten mee werden vervoerd, werd de lijn ook wel de suikertram genoemd, in Oreye was er namelijk een suikerraffinaderij. In het landschap zijn nog verschillende relicten van deze spoorlijn, onder andere als dijk of insnijding, en op veel plaatsen is de spoorlijn nog in gebruik als voetpad of perceelsscheiding.

Alfonsstraat (Tongeren-Borgloon)
Rond het voormalige kerkhof van de parochiekerk Sint-Alfonsus van Bommershoven staat een altijd groene geschoren taxushaag. Deze soort is een typische beplanting in de context van kerken en begraafplaatsen omdat hij door zijn eeuwig groen karakter het eeuwige leven (in de hemel) symboliseert.

Kloosterstraat, Koekoekstraat, Ommegangstraat, Sint-Kornelisplein (Horebeke)
De dorpskern van Sint-Kornelis-Horebeke wordt gekenmerkt door de parochiekerk, de 18de-eeuwse pastorie en het klooster dat sinds 1921 gevestigd is in een voormalige herenhoeve. Daarnaast bleven restanten bewaard van de karakteristieke plattelandsarchitectuur.

Brustem (Sint-Truiden), Bommershoven, Borgloon, Hendrieken, Hoepertingen, Piringen, Rijkel, Voort (Tongeren-Borgloon)
In de Romeinse periode werd er een uitgebreid wegennetwerk uitgebouwd om de steden met elkaar te verbinden en de agrarische gebieden te ontsluiten. Van dit netwerk bleven verschillende delen bewaard waaronder het vermoedelijke tracé van de voormalige Romeinse weg of heirbaan van Tongeren-Tienen-Cassel-Boulongne. Deze weg, ook Romeinse kassei of Oude kassei genoemd, is voor het grootste gedeelte nog als weg bruikbaar en is elders overgeleverd als perceelsgrens. Op kaart gezien vormt de Romeinse weg een zeer rechtlijnig traject van oost naar west. Het doorsnijdt verschillende heuvelruggen en -toppen waardoor het op vele plaatsen ingesneden is en een holle ligging kent met hoge bermen met houtkanten. Vanaf de weg zijn vele vergezichten naar de omgeving mogelijk.

Abraham Hansstraat, Koning Willemdreef, Korsele (Horebeke)
De wijk Corseele, bekend als de Geuzenhoek, is gesitueerd halfweg Oudenaarde en Zottegem, aan een smalle landweg die van de dorpskom van Sint-Maria-Horebeke naar Nederzwalm afdaalt. Dit gehucht is de enige protestantse gemeenschap van ons land die sedert 1554 tot op heden ononderbroken heeft bestaan.

St.-Mauritsplein 11 (Herzele)
Een opgaande es met een gevorkte stam staat op het kadastrale perceel van het kerkhof maar net buiten de betonplatenafsluiting. Deze mooi en evenwichtig ontwikkelde boom markeert de hoek van een kadastrale grens.

Sint-Michiels (Brugge), Oostkamp (Oostkamp), Loppem (Zedelgem)
Dit gebied omvat de graslanddepressie rond de Wulgenbroeken met het aansluitende kasteeldomein Schoonhove met omgeving.