Inventaris

Geel (Geel), Herselt (Herselt), Westmeerbeek (Hulshout), Varendonk (Laakdal), Westerlo (Westerlo)
Het gebied, gelegen in de Zuiderkempen omvat de vallei van Grote Nete en haar fossiele bedding, met ten noorden een beboste paraboolduin met heiderelicten en de historische kern van Westerlo en ten zuiden een Diestiaanheuvel. Dit sterk gevarieerde landschap toont een mooi en coherent geheel tussen het quasi natuurlijke valleilandschap, meer ingerichte natuur- en cultuurlandschappen zoals de door dreven gekenmerkte bossen, het kasteel de Merode met omringend geometrisch en landschappelijk park, het agrarisch landschap rondom de Kaaibeekhoeve en het Riet met voormalige vloeiweidestelsel en het stedelijk landschap van Westerlo met 17de-eeuwse linde op een driehoekig marktplein omgeven door 19de-eeuwse burgerwoningen, kerk en dekenij.

Geel (Geel), Meerhout (Meerhout), Mol (Mol)
“De Grote Nete en het paraboolduinencomplex tussen Meerhout en Geel” is gelegen in de Antwerpse Kempen op het grensgebied tussen de gemeentes Meerhout, Geel en Mol. Het landschapsbeeld dat we hier vandaag waarnemen, weerspiegelt verschillende tijdlagen en het diverse gebruik van het gebied door de mens. Momenteel is het een zeer afwisselend landschap: een uitgestrekt akkercomplex bij Bel, beboste duinen, waterplassen en moerassen, 19de-eeuwse rechtlijnige heideontginningen, de beekvallei van de Grote Nete, de vele houtkanten tussen de weilanden en de akkers, onverharde wegen, ... Vele structuren, patronen en elementen verwijzen naar het historische bodemgebruik. De grote afwisseling in landschapsbeelden maakt dit landschap esthetisch aantrekkelijk.

Geetbets, Grazen, Rummen (Geetbets), Halen (Halen), Donk (Herk-de-Stad), Drieslinter, Melkwezer, Neerlinter, Orsmaal-Gussenhoven, Wommersom (Linter), Hakendover, Oplinter, Tienen (Tienen), Budingen, Dormaal, Helen-Bos, Zoutleeuw (Zoutleeuw)
de “Valleien van de Grote en Kleine Gete” strekt zich uit van Tienen tot iets ten zuiden van Halen en Herk-de-Stad. Bij Budingen stromen de Grote en Kleine Gete samen in de Gete. Het gebied strekt zich over bijna 20km van deze vallei uit. De vallei kenmerkt zich door een gaaf beemdenlandschap. Het is een gecompartimenteerd landschap bestaande uit drassige graslanden met perceelsrandbegroeiingen van opgaande bomenrijen en populierenaanplantingen. Aan de rand van de vallei liggen diverse nederzettingen met hoge historische en bouwkundige waarde: Helen, Bos, Budingen, Zoutleeuw en Dormaal. Behalve deze nederzettingen zijn er ook talloze mottes en grote hoeves aan de valleirand van waaruit de vallei ontgonnen werd. In deze streek worden deze veelal “–winning” genoemd, bijvoorbeeld Grazenwinning, Vlierbeekswinning, Boswinning etc.

Kasteellaan (Geetbets)
De voormalige burcht van Rummen bestaat vandaag uit een beboste verhoging, genaamd het Warandebos, omgeven door percelen akkers, weiland en laagstamboomgaarden. De burchtsite ligt ten westen van de parochiekerk van Rummen en is toegankelijk via de onverharde Kerkvoetweg en Dorpveldweg die elkaar kruisen bij een veldkapel. De Asbeek, een zijbeek van de Melsterbeek, loopt ten zuiden van het bosperceel en voedt de grachten van de voormalige burcht.

Europalaan, Hoogzij, Waterstraat (Genk)
De vallei van de Dorpsbeek vormt een vrijwel gaaf bewaard, permanent nat Kempens beekdal met een op sommige plaatsen tot 2 meter dikke veenlaag en kwelwater afkomstig van de hoger gelegen zandige infiltratiegebieden.

Slagmolenweg 76 (Genk)
Op deze plaats werd circa 1523 door Hasseltse wevers voor het eerst een volmolen gebouwd, omstreeks 1612 herbouwd tot oliemolen. Opgaande eiken in de molentuin en graslanden in de beekvallei.

Mendonk, Sint-Kruis-Winkel (Gent), Wachtebeke, Zaffelare (Lochristi), Eksaarde, Moerbeke (Lokeren), Sinaai (Sint-Niklaas), Kemzeke, Stekene (Stekene)
De Moervaartdepressie, met aan de noordelijke zijde de dekzandrug Verrebroek-Gistel en aan de andere zijde de langzamer hogerop hellende gronden en de Zuidlede als fysische grens, is de belangrijkste structuur in dit gebied. In de depressie komen zowel graslandcomplexen, boscomplexen als mozaïeklandschappen voor. Elk heeft zijn typerende ontginningsstructuur. De Moervaartdepressie is omwille van zijn laaggelegen gronden niet bebouwd geworden in historische tijden. Door het onbebouwd karakter van het gebied is het bouwkundig erfgoed voornamelijk gesitueerd aan de noordelijke en zuidelijke grens van het gebied, zoals Moerbeke en in het zuiden de Kruiskapel.

Nieuwenhove, Waarbeke (Geraardsbergen), Denderwindeke (Ninove), Galmaarden, Tollembeek, Vollezele (Pajottegem)
De Kongoberg (hoogte 105 meter boven zeespiegel) ligt ten zuiden van het gehucht Nieuwenhove en ten westen van de weg Denderwindeke-Vollezele. Tussen de Dender- en Markvallei liggen heuvelruggen die tevens als waterscheiding dienen. Tot in de eerste helft van de 18de eeuw was de Kongoberg bebost. Het Molenbos is hiervan een laatste restant. Ten oosten van Hof ten Berg lag reeds op het einde van de 18de eeuw een koutercomplex. De perceelsrandbegroeiingen zijn intussen grotendeels verdwenen. De beide vierkantshoeven Hof ten Berg en Hof te Leisbroek dateren uit de 18de eeuw.

Ophasselt (Geraardsbergen), Steenhuize-Wijnhuize (Herzele), Sint-Maria-Lierde (Lierde), Erwetegem (Zottegem)
Centraal loopt de asymmetrische vallei van de Parkbosbeek door het gebied. De steile helling is bebost door het Hasseltbos-Parkbos, de minder steile valleihelling is door weiland ingenomen. Op de vlakke heuveltop liggen kleine kouters. Rond de graslanden komt wat perceelsrandbegroeiing voor. Sinds de 18de eeuw zijn de oppervlakte en vorm van het Hasseltbos niet meer veranderd. Rond de Parkbosbeek is het gesloten karakter van het landschap bewaard gebleven.

Overboelare (Geraardsbergen)
De Buizemont en de heuvel van het Moerbekebos zijn twee langgerekte parallelle beboste heuvels ten oosten van de Dender. De heuvels hebben een steile noordwesthelling en een zacht hellende zuidoostelijke kant. De valleien en valleitjes zijn op eenzelfde wijze asymmetrisch. De meeste dorpen en gehuchten liggen in de golvende laagten tussen de heuvelkammen. De boscomplexen en het wegenpatroon zijn in hun vorm ten tijde van Ferraris bewaard. Opvallend is de Buizemontweg, die bovenop deze getuigenheuvel loopt en deel zou uitmaken van de Keltische ‘Schapenweg’. Het Boelarebos bezit verscheidene bronbeken die behoren tot het bekken van de Dender. De spoorlijn Geraardsbergen- Edingen loopt door het Boelarebos onder de getuigenheuvel door.