Inventaris

Koning Albertstraat 132 (Roosdaal)
Landhuis van middeleeuwse oorsprong, aangepast in de 18de eeuw en na brand in de loop van de eerste helft van de 20ste eeuw heropgebouwd en gerestaureerd, huidig gebouw met complexe plattegrond, gelegen in beboomde park met vijver en bereikbaar via lang dreef met hekpijlers, tweede ingang in Koollochting met ronde toren en aanhorigheid.

Koning Albertstraat 132, Koollochting 1 (Roosdaal)
Landhuis met bijgebouwen, vermoedelijk teruggaand op middeleeuwse site, gerestaureerd in historiserende stijl in het laatste kwart van de 19de eeuw en vroege 20ste eeuw met recuperatiemateriaal van het kasteel Thy-le-Château (Namen) tot pittoresk geheel met donjon en kantelen; ommuurd domein van circa 2 hectare met dicht bosplantsoen, heuveltje en vijver met eilandje.

Aarschotsesteenweg 39 (Rotselaar)
Domein van voormalige Cisterciën­zerinnen­abdij, ongeveer 11 hectare, in 1815-1820 heraangelegd in een vroege landschappelijke stijl met restanten van de abdijgebouwen, vanaf 1927 verbouwd tot kostschool en klooster door de paters montfortanen; met een serpentine­ vijver ('rivier') en talrijke follies (pittoreske boogbruggen en 'gotisch' tuin­paviljoen, 13de-eeuws cellarium als 'grot' enzomeer) binnen de strakke, oude omkadering.

Molenbaan 2 (Rotselaar)
Watermolen op de Winge, daterend van vóór 1775, de jaarsteen anno 1846 verwijst naar de oprichting van het woonhuis. Bij de watermolen ligt stroomafwaarts de woelkom. Voorbij de brug vervolgt de Molenbaan als onverharde weg tussen weilanden en bosjes in de vallei.

Spikstraat 24, 24A-B (Rotselaar)
Villa het 'Nieuw Kasteel' of 'Kasteel de Wouters' vindt zijn oorsprong in een bescheiden landhuis dat rond 1870 door griffier Jan Reynaerts uit Haacht werd gebouwd. Het huis kreeg zijn definitieve vorm door een verbouwing in eclectische stijl na de verkoop van het goed aan Elisabeth de Wouters d'Oplinter in 1902. Gelegen in een landschappelijk park (oorspronkelijk 2 hectare) met langwerpige vijver ('rivierlandschap').

Steenweg op Gelrode 73-75 (Rotselaar)
Eclectisch kasteel met neogotische kapel en portierswoning gebouwd in 1882-1885 in opdracht van Lambert de Wouters d'Oplinter ter vervanging van een 18de-eeuws 'huis van plaisantie', waarbij het ontwerp van het nieuw kasteel toegeschreven wordt aan de Antwerpse architect Joseph Schadde (1818-1894); kasteeldomein van circa 12 hectare vernoemd naar de Leuvense professor en rector Henricus Josephus Rega (1690-1754) die het goed in 1724 aankocht; kasteel omgeven door park in late landschappelijke stijl met ommuurde moestuin, halve serre, grot en serpentinevijver met boogbrugje, eveneens aangelegd in de jaren 1880; vroeg-18de-eeuwse eilandtuin van 'huis van plaisantie' en diverse oude bomen bleven bewaard.

Aalterstraat 7 (Ruiselede)
Herenhuis teruggaand tot het einde van de 18de eeuw, maar met 19de-eeuwse wijzigingen, gelegen in een ruime beboomde tuin.

Aaltervoetweg 6 (Ruiselede)
Voormalige locatie van een watermolen aan de Wantebeek en herberg. Is één van de twee watermolens van de heerlijkheid Axpoele. Deze wordt, samen met een tweede watermolen en een windmolen eeuwenlang door de molenaarsfamilie Braet uitgebaat.

Bruggestraat 22 (Ruiselede)
Herenhuis uit de eerste helft van de 19de eeuw, met 18de-eeuwse kern en achterin gelegen de gebouwen van de voormalige brouwerij "Den Anker". Op deze plaats is al bebouwing te zien op de Ferrariskaart (1770-1778). Op het primitief kadasterplan (circa 1830) afgebeeld met kleiner volume en twee bijgebouwtjes in de tuin.

Galgenstraat 6 (Ruiselede)
Oude pachthoeve met losstaande bestanddelen rond een begraasd erf. Ook nog "Van Quathems hof" genoemd naar de familie Van Quathem die de hoeve uitbaatte tussen 1843 en 1988. Staat op de Ferrariskaart (1770-1778) getekend met boerenhuis en schuur, zie huidig. Breed boerenhuis, wellicht met 18de-eeuwse kern, in witbeschilderde, verankerde baksteen boven een gepekte plint en onder zadeldak (Vlaamse pannen), links een hoge opkamertravee. Verder monumentale dwarsschuur met geïncorporeerde stal.