Inventaris

Balegem (Oosterzele), Elene, Leeuwergem, Oombergen (Zottegem)
Het kasteeldomein van Leeuwergem, bij Zottegem gelegen, behoort tot de belangrijkste 18e eeuwse realisaties van Vlaanderen. Behalve om het kasteel is het domein vooral bekend om zijn park, waarin de klassieke ‘Franse’ tuin, met een voor België uniek looftheater, overvloeit in een romantisch ‘Engels’ park. Een lange dreef leidt naar het omwalde kasteel. De dorpskern van Leeuwergem is door middel van een dreef verbonden met het park. Ten westen van het kasteel bevindt zich een open akkercomplex, in het westen begrensd door Elene met windmolenromp van de Stenen Molen.

Geraardsbergse steenweg 218 (Oosterzele)
Achterin gelegen hoeve bereikbaar via een dreef en naar verluidt vroeger horend bij "Kasteel Smissenbroek". Met de rugzijde naar de straat gekeerde boerenwoning van één bouwlaag en vier traveeën met dwarsschuur links, onder zadeldak (rode Vlaamse pannen).

Hettingen (Oosterzele)
In het dorp van Oosterzele loopt net voor het gemeentehuis tussen twee huizen een smal verhard baantje naar het zuiden. Voorbij de bebouwing gaat de weg over in een half verharde zandweg met kiezels die de rand van het plateau volgt tussen akkers en weilanden. Van op de weg zijn er open zichten op het dorp en de parochiekerk. De weg leidt naar het parkbos bij het Kasteel van Smissenbroek en loopt hier op een wal of dijk parallel met de kasteelgracht. Voorbij het kasteeldomein sluit de weg aan op een landweg die via een scherpe bocht uitkomt aan de Geraardsbergsesteenweg. De weg maakt deel uit van de historische park- en drevenaanleg bij het kasteel.

Hoek ter Hulst 35 (Oosterzele)
In oorsprong hoogstwaarschijnlijk een laatmiddeleeuwse site met walgracht en kasteel of heerlijke verblijfplaats. Aan de voorste walgracht naast de straat paalt een merkwaardige boerenwoning van vijf traveeën en twee bouwlagen met zadeldak. Mogelijk liet een lid van de familie Schellart circa 1730 wat overbleef van het middeleeuws kasteel verbouwen tot boerenwoning in haar huidige nog bestaande vorm. De grachten zijn nog deels bewaard en bomenrijen markeren de perceelsgrens. Een onverharde dreef in het noordoosten geeft toegang tot de hoeve.

Keiberg 50 (Oosterzele)
Lodewijk XIV-kasteel van één bouwlaag en negen traveeën, onder mansardedak op H-vormige plattegrond en met symmetrische opstand. Aanvankelijk een waterkasteel waarvan de binnenwallen overeenstemden met die van het vroeger opperhof, heden grotendeels gedempt. Reconstructie van het kasteel na brand in 1947. Twee vrijwel identieke, lange bijgebouwen ingeplant aan weerszijden van het voorhof van het kasteel. Waarschijnlijk voormalige paardenstallen, koetshuizen en personeelswoningen daterend uit dezelfde bouwperiode als het kasteel. De oorspronkelijke 18de-eeuwse indeling en aanleg van het kasteelpark van 17 hectare bleef grosso modo behouden met onder meer de typisch stervormig aangelegde dreven in het vroegere wandelbos. Bewaarde ijskelder aan de westelijke walgracht.

Keiberg 50 (Oosterzele)
In het centrum van Oosterzele leidt van op de Keiberg een toegangsdreef naar het Kasteel Smissenbroek. Voorbij de toegangspoort is de dreef beplant met een dubbele rij opgaande beuken die het geheel een monumentaal karakter verlenen. De dreef zelf is aangelegd met kasseien en leidt tot aan het voorhof en de kasteelgracht. Op historische kaarten is te zien dat de kasteeldreef oorspronkelijk verder doorliep naar het noordwesten over de weg en de toenmalige 'Brouck Kauter' en zo het kasteel voorzag van een mooie zichtas.

Maudeweg 3 (Oosterzele)
Gedeeltelijk bewaard voormalig neerhof van het verdwenen omgracht kasteel Hof van Boekhoute gelegen in het Boekhoutbos. Vermoedelijk een laatmiddeleeuwse site, zie de aanwezigheid van een enkelvoudige vierkante omwalling met brede gracht en motte ten zuidoosten van het neerhof. Het kasteel zou gesloopt zijn in het tweede kwart van de 19de eeuw. Bewaarde kasteeldreef tegenover de omgrachte kasteelsite. Heden drie in U-vorm opgestelde, grote bedrijfsgebouwen waaronder twee gewitte bakstenen dwarsschuren met zadeldak.

Vijverhoek 4 (Oosterzele)
Achterin gelegen hoeve, bereikbaar via een gekasseide toegangsdreef afgeboord door populieren. Rechthoekig, gekasseid binnenerf met mestvaalt tegenover de stallen. Alleenstaande boerenwoning van circa 1875 met één bouwlaag en vijf traveeën onder zadeldak met klokkenstoel. Dwarsschuur en stallen in een L-vormige bakstenen bedrijfsvleugel met zadeldak. Bakstenen bakoven met aangebouwd wagenkot onder zadeldak naast de erftoegang.

Voordries 1-3, 3A-B (Oosterzele)
Voormalig herenverblijf met eertijds afhankelijke hoeve en park dat minstens opklimt tot de eerste helft van de 18de eeuw. Stuk walgracht bewaard aan de Achterdries. Toegangsdreef naar het landhuis vertrekkend aan een gewit ijzeren toegangshek gevat tussen decoratieve ijzeren pijlers. L-vormig gebouw met rechthoekig hoofdvolume van twee verdiepingen met in 1960 vernieuwde bak- en zandstenen buitengevels geïnspireerd op de oorspronkelijke bouw. Oude kern naar verluidt met jaartal 1725 in balk.

Hertsberge, Oostkamp, Waardamme (Oostkamp)
Dit gebied omvat de kasteeldomeinen van Gruuthuyse, De Cellen en Erkegem en de jonge veldontginning van het Kampveld en de Papevijvers gelegen in het vertakte benedenstroomse valleigebied van de Rivierbeek. Het Kanaal Gent-Oostende is begrensd door jaagpaden met hoge opgaande bomenrijen die het landschap structureren. De parkdomeinen gaan terug op oude landhuissites, gesitueerd in het voormalige jachtbosgebied van de Warande ten oosten van Oostkamp, en zijn nog herkenbaar aan dreven, bos- en jachtopzichterswoningen en afhankelijke historische hoeven. De Hertsbergebeek en de Waardammebeek hebben een opvallend goed bewaard meanderpatroon.