Inventaris

Borgloon, Gotem, Hoepertingen, Kuttekoven (Borgloon), Berlingen (Wellen)
Dit gebied is gelegen aan de noordwestrand van het massief van Borgloon. Het is heuvelachtig en sterk ingesneden door erosie. Het is een uitgesproken agrarisch landschap met centraal het gehucht Kuttekoven met enkele belangrijke hoeves en de Sint-Jan-de-Doperkerk. Het gehucht wordt doorsneden door de markante spoorwegbrug en spoorwegbedding van de voormalige spoorweg Sint-Truiden-Tongeren. Ten noorden van het gehucht liggen de gesloten hoeve De Klee en kasteel De Klee. Halverwege tussen Kuttekoven en Berlingen (Wellen), aan de oostelijke rand van de riviervlakte van de Herk, ligt het gehucht Rullingen met het gelijknamige kasteel met omliggend park en hoogstamboomgaarden. De Herk stroomt diep ingesneden door het landschap. Het dorp Berlingen sluit hierop aan, de Sint-Agathakerk kijkt van een hoogte uit op de waterloop.

Bornem, Hingene (Bornem)
Het gebied is een gaaf bewaard polderlandschap langs de Schelde dat langs de zuidrand wordt geflankeerd door een waardevol kasteeldomein. Het domein d’Ursel werd reeds in 1120 vermeld als omwalde hoeve, het huidige kasteel gaat terug tot de periode 1756-1769 toen een adelijke zommerresidentie werd gebouwd als vervanging van een 16de-17de eeuws gebouw. Het kasteelpark evolueerde van een economisch-agrarisch domein in de 16de eeuw naar een reainaissancetuin in de 17de eeuw, tot een landschappelijke tuin die in 1883 werd aangelegd naar ontwerp van Keilig. Binnen het gebied ligt verder het landelijke gehucht Buitenland bekend om de teelt van wijmen en is verder een complex van bossen en polders. Plaatselijke komt een hoge dichtheid aan perceelsbeplantingen voor. De perceelsstructuur en het dijken- en wegenpatroon van dit landschap is historisch stabiel.

Elst, Michelbeke, Nederbrakel (Brakel), Elene, Sint-Goriks-Oudenhove, Sint-Maria-Oudenhove, Strijpen, Velzeke-Ruddershove (Zottegem), Hundelgem, Munkzwalm, Nederzwalm-Hermelgem, Paulatem, Roborst, Rozebeke, Sint-Maria-Latem (Zwalm)
Het gebied ligt ten zuidoosten van de Schelde en behoort tot de Vlaamse Ardennen. Centraal in deze ankerplaats loopt de Zwalm, zijrivier van de Schelde, met haar valleigronden en -wanden. Zijbeken en hun valleien liggen eveneens binnen de afbakening, samen met delen van de kouters en kleinere akkercomplexen die tot hun stroomgebied behoren. De ankerplaats omvat tevens de historische kernen van Nederzwalm, Roborst, Rozebeke, Ruddershove, Velzeke, Elst en Michelbeke.

Sint-Kruis (Brugge), Sijsele (Damme)
Dit gebied omvat de dorpskern van Male met het kasteeldomein bij het Slot van Male en het achterliggende ontginningsgebied van het Maleveld. De grafelijke structuur van de Heerlijkheid van Male is goed herkenbaar door het versterkte kasteel met vroeger lusthof, het schepenhuis en de schandpaal. De openheid van het Maleveld, zonder tussenfase van bebossing omgezet naar gelijkmatig verkaveld akkerbouwgebied, verwijst nog enigszins naar het vroegere gemene gebruik van dit gebied tijdens de middeleeuwen. De Maleleie vormt een oude ontwateringsgracht in de richting van Damme.

Kasteelhoevestraat, Stuivekenskerkestraat, Viconiastraat (Diksmuide)
Stuivekenskerke is vandaag een landelijk dorp met zeer verspreide hoevebouw en drie kleine bewoningskernen.

Dilsen, Elen, Rotem, Stokkem (Dilsen-Stokkem), Maaseik (Maaseik), Leut, Meeswijk, Vucht (Maasmechelen)
Dit gebied beslaat de uiterwaarden van de Maas tussen Maaseik en Maasmechelen. De meanderende rivier verlegde regelmatig haar loop, waardoor het landschap kenmerkt zich door de aanwezigheid van vele fossiele en verlaten Maasmeanders. Historische dijken zijn nog aanwezig, de dijken zijn pas eind 20ste eeuw aaneengesloten gemaakt om overstromingen te voorkomen. In de tot een kilometer brede uiterwaarden tussen de dijk en de Maas zelf, kan de rivier nog regelmatig overstromen. Een unieke situatie voor Vlaanderen. Het landgebruik in de alluviale vlakte is agrarisch, enkele grote hoeven komen hier voor. Verder zijn er de gehuchten en dorpen, veelal ontstaan aan de toenmalige Maas. Nabij Leut strekt het kasteelpark van Villain XIIII zich uit in de riviervallei.

Geetbets, Grazen, Rummen (Geetbets), Halen (Halen), Donk (Herk-de-Stad), Drieslinter, Melkwezer, Neerlinter, Orsmaal-Gussenhoven, Wommersom (Linter), Hakendover, Oplinter, Tienen (Tienen), Budingen, Dormaal, Helen-Bos, Zoutleeuw (Zoutleeuw)
de “Valleien van de Grote en Kleine Gete” strekt zich uit van Tienen tot iets ten zuiden van Halen en Herk-de-Stad. Bij Budingen stromen de Grote en Kleine Gete samen in de Gete. De ankerplaats strekt zich over bijna 20km van deze vallei uit. De vallei kenmerkt zich door een gaaf beemdenlandschap. Het is een gecompartimenteerd landschap bestaande uit drassige graslanden met perceelsrandbegroeiingen van opgaande bomenrijen en populierenaanplantingen. Aan de rand van de vallei liggen diverse nederzettingen met hoge historische en bouwkundige waarde: Helen, Bos, Budingen, Zoutleeuw en Dormaal. Behalve deze nederzettingen zijn er ook talloze mottes en grote hoeves aan de valleirand van waaruit de vallei ontgonnen werd. In deze streek worden deze veelal “–winning” genoemd, bijvoorbeeld Grazenwinning, Vlierbeekswinning, Boswinning etc.

Kester (Gooik), Beert, Bellingen, Bogaarden, Heikruis, Pepingen (Pepingen)
Leemgronden zijn kenmerkend in dit sterk heuvelend landschap ten zuiden van Pepingen, met holle wegen en ruggen tot 70 meter hoog en meer, met verschillende beken die tot het Zennebekken behoren. Naast Bogaarden en Bellingen omvat het afgebakende gebied ook de gehuchten Hoesnaeke, Geiling, Plutsingen, Teleweide en Terheugen. De boerderijen van waaruit in de 18de eeuw het gebied werd uitgebaat, bestaan nog en zijn nog in bedrijf. Bellingen is een landelijke dorp zonder echte kern maar met een aantal Brabantse vierkantshoeves aan de Roskambeek. Het dorpsgezicht is er de laatste 150 jaar nagenoeg niet gewijzigd. Het Moeliebos is een typisch voorbeeld van de bron- en beekbegeleidende bosjes in de leemstreek.

Beigem, Grimbergen, Humbeek (Grimbergen), Vilvoorde (Vilvoorde)
De ‘Maalbeekvallei en het gevarieerde cultuurlandschap ten oosten van Grimbergen’ omvat de kern van Grimbergen met de norbertijnenabdij en het Prinsenbos en de ruïne van het Prinsenkasteel, de vallei van de Maalbeek met drie watermolens en verschillende Brabantse hoeves, het vliegveld van Grimbergen en het Lintbos met aansluitend het Wezenhageveld. Ook enkele kasteeldomeinen waaronder het Lintkasteel en het relict van het Domein van Borcht met aangrenzend de Senecaberg zitten in de afbakening.

Brugstraat, Heurnestraat, O.L.Vrouwstraat, Peuskensstraat, Tongersestraat (Heers)
De kern van het gehucht Sint-Pieters-Heurne heeft een historisch vrijwel stabiele graad van bebouwing; de individuele gebouwen stralen ondanks verbouwingen en harde restauraties nog een zekere authenticiteit uit.