Inventaris

Gors-Opleeuw, Kerniel (Borgloon), Guigoven, Kortessem, Vliermaal, Wintershoven (Kortessem)
Dit 706 ha grote gebied op de overgang tussen droog en vochtig Haspengouw wordt gekenmerkt door zijn zacht glooiend reliëf, een oude boskern op de steilrand (Bellevuebos) en een voor Haspengouw typisch kasteeldorp (Gorsopleeuw). Vier kastelen, waarvan twee met wortels in het laat-middeleeuwse feodale verleden, bepalen mee de aanblik van het dorp. De aanwezigheid van grote hoeves wijst op de vroegere agrarische rijkdom van Haspengouw. Het Bellevuebos is met zijn 128 ha één van de grotere boscomplexen in het voor het overige traditioneel bosarm Haspengouw. Buiten het bos kwamen open akkers en in mindere mate boomgaarden voor.

Bornem, Hingene (Bornem), Puurs (Puurs-Sint-Amands)
Het Moer, gelegen tussen de dorpskernen van Bornem, Hingene, Wintham, Eikevliet en Puurs, betreft een centraal gelegen vochtig bos- en moerasgebied, omgeven door kleinschalig cultuurland. De noordelijk gelegen open kouter van Hingene, eertijds een landbouwgebied, is nog mooi gerelateerd aan het lager gelegen moer met een opvallende steilrand als overgang. Het landschap is afwisselend gesloten (hoogstammige bossen, broekbossen, e.d.) en open (weilanden, moerassen, vijvers, e.d.) gebieden, doorweven met lineaire en puntvormige landschapselementen. De ruimtelijke structuur, het centrale afwateringsnetwerk, het wegenpatroon en de perceelsstructuur is de afgelopen 300 jaar vrijwel identiek en gaaf gebleven.

Bornem, Weert (Bornem)
Dit gebied omvat een zo goed als ongeschonden, 13de-eeuws, grotendeels gesloten, Scheldelandschap dat doorkruist wordt door oude dijken en wegstructuren. Centraal loopt van noord naar zuid de Oude Schelde, met nog goed bewaarde mechanische sluis, als dominant structurerend element. Langs de zuidgrens van deze oude Scheldearm ligt het neogotische kasteel van Marnix van St.-Aldegonde met bijhorend gaaf, hoofdzakelijk bebost, domein met eendenkooi en gekenmerkt wordt door een rastervormig dreven- en afwateringspatroon. Ten noorden van de Oude Schelde is het landschap meer open en heeft men een afwisseling van weilanden en populieraanplanten, gekenmerkt door talrijke vijvers. Typisch in het gebied is de verspreide kleinschalige bebouwing uit tweede helft 19de en begin 20ste eeuw.

Bornem, Hingene (Bornem)
Het gebied is een gaaf bewaard polderlandschap langs de Schelde dat langs de zuidrand wordt geflankeerd door een waardevol kasteeldomein. Het domein d’Ursel werd reeds in 1120 vermeld als omwalde hoeve, het huidige kasteel gaat terug tot de periode 1756-1769 toen een adelijke zommerresidentie werd gebouwd als vervanging van een 16de-17de eeuws gebouw. Het kasteelpark evolueerde van een economisch-agrarisch domein in de 16de eeuw naar een reainaissancetuin in de 17de eeuw, tot een landschappelijke tuin die in 1883 werd aangelegd naar ontwerp van Keilig. Binnen het gebied ligt verder het landelijke gehucht Buitenland bekend om de teelt van wijmen en is verder een complex van bossen en polders. Plaatselijke komt een hoge dichtheid aan perceelsbeplantingen voor. De perceelsstructuur en het dijken- en wegenpatroon van dit landschap is historisch stabiel.

Mariekerke (Bornem), Baasrode, Grembergen (Dendermonde), Moerzeke (Hamme), Sint-Amands (Puurs-Sint-Amands)
De polders van Vlassenbroek en Kastel bestaan uit alluviale gronden in een bochtig traject van de Schelde. De Roggeman is een historische Scheldegeul opgevuld met zandig en lemig materiaal. Het gebied ligt op de rand van een oostelijke uitloper van de Vlaamse Vallei met ten westen de stuifzandrug van Grembergen. Vanaf de 13de eeuw werden de broeken ingedijkt en omgezet in vruchtbaar weiland. Op de hoogste delen werden polders ingericht met smalle en langwerpige percelen en een slotennetwerk. Door gebrek aan onderhoud evolueerden de grienden op de schorren naar wilgenhakhoutbosjes. De hooilanden werden in veel gevallen opnieuw rietvelden. In Vlassenbroek en Sint-Amands is het oorspronkelijk karakter van de bebouwing nog vrij gaaf bewaard gebleven met de parochiekerken aan de Schelde, de kaaien en de vissershuisjes. Op de Schelde zijn nog enkele historische overzetten actief.

Edmond Vleminckxstraat, Hingenebroekpolderdijk, Kasteeldreef, Kleine Hinckstraat, Koningin Astridlaan, Leopoldstraat, Louis De Baerdemaekerstraat, Notelaerdreef, Victor De Witstraat, Wielstraat, Wolfgang d'Urselstraat, Zijdeweg (Bornem)
Het kasteel van Hingene, in zijn classicistische vorm ontworpen door Giovanni Servandoni in het derde kwart van de 18de eeuw, vormde eeuwenlang de residentie van de familie d’Ursel.

Stationsstraat (Boutersem)
Kleine veldkapel uit 1796 met vierkante plattegrond en zwak hellend leien zadeldakje. De Sint-Luciadevotie te Vertrijk klimt minstens op tot de 14de eeuw.

Sterrebornestraat (Boutersem)
Bedevaartsoord met een grote kapel, heropgebouwd in neogotische stijl in 1893-1894 naar ontwerp van Edward Francken, omgeven door een plantsoen. Rechts van de toegangsweg naar het kapelportaal bevindt zich de bron in een afzonderlijk veldkapelachtig gebouwtje. De randbeplanting bestaat voor de helft uit gekandelaarde zomerlinden, die getuigen van de oorspronkelijke, bij de heraanleg van 1893-1894 behorende aanplanting.

Elst, Zegelsem (Brakel), Sint-Kornelis-Horebeke, Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), Sint-Blasius-Boekel (Zwalm)
Dit gebied omvat de bovenloop van de Perlinckbeek tussen Zegelsem en Sint-Blasius-Boekel waar het verval van de beek het grootst is met verschillende zijbeken. De dalbodem kent een sterk wisselende topografie met boog- en een vleugeldalen. De westelijke dalwand ligt voornamelijk onder akker en de meer steile oostelijke onder bos en graslandpercelen die met perceelsrandbegroeiing omzoomd zijn. De loop van het Perlinckbeek is gewijzigd ten gevolge van waterbeheersingswerken door de mens. In de vallei van de Perlinckbeek komen verschillende grote gesloten hoeves voor en de Perlinckmolen die teruggaat tot de 9de eeuw.

Elst, Nederbrakel, Opbrakel, Zegelsem (Brakel), Schorisse (Maarkedal)
Het heuvelig karakter van dit gebied wordt veroorzaakt door de sterke erosiewerking van talrijke kleine waterlopen. Dit gebied omvat de bronhoofden van drie parallel lopende zijbeken van de Zwalm, de Vaanbuikbeek, de Roosmeersbeek en de Slijpkotbeek. Tussen de valleitjes, die west-oostwaarts georiënteerd zijn, liggen hoge kouters van waar men een weids uitzicht heeft op een landschap met houtkanten en perceeslrandbegroeiing. In de buurt van de erven komen kaphagen voor met een erg kleine plantafstand. In de diepere delen van de valleien liggen unieke bronbossen met een waardevolle bronbosflora. Het indrukwekkende halfgesloten hoevecomplex van het Hof te Wolfskerke gaat terug tot de 12de eeuw en ligt ingeplant op een heuvelkam, omgeven door landbouwgronden. Het Mullenkasteel werd later gebouwd als eclectische woning bij de hoeve.