Inventaris

Aalst, Hofstade (Aalst), Erpe (Erpe-Mere), Lede (Lede)
Het door de Molenbeek doorsneden gebied Honegem - Solegem omvat een grote verscheidenheid aan landschapselementen met een grote floristische verscheidenheid tot gevolg. Het landschap wordt gekenmerkt door een afwisseling van graslanden, akkers en bossen. Het veen in de Honegemdepressie werd als turf gewonnen. Aan de rand van het gebied komen enkele hoeven en een watermolen voor.

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Aarschot, Rillaar (Aarschot)
Het gebied Achter Schoonhoven en bevindt zich ten oosten van Aarschot in de door restheuvels (behorende tot de Formatie van Diest) omgeven Demervallei, tussen de Weerderlaak (in het noorden), de Grote Motte (in het zuiden) en de Schoonhovense Beek (in het westen).

Alveringem (Alveringem), Lo, Pollinkhove (Lo-Reninge)
Dit gebied omvat het agrarisch gebied ten zuiden van Alveringem. De oostelijke grens wordt gevormd door de Lovaart, vermoedelijk in de 12de eeuw gegraven in een zijvertakking van de Ijzer die een verbinding vormde tussen de bovenloop van de Ijzer en Veurne en aanleiding gaf tot het ontstaan van Fortem als vaartgehucht. De percelen tussen de Lovaart en de steilrand naar het plateau toe liggen veelal onder graslandgebruik. In de valleien treft men soms weilanden aan. Het overige landbouwgebied land is overwegend in gebruik als akkerland. Het landschap is nog vrij kleinschalig met veel landelijke bewoning, kleine onregelmatige percelen en oude wegenpatronen. Verspreid over het plateau liggen nog talrijke archeologische resten van verdwenen hoeves en kastelen, alsook van de voormalige kerk en pastorie van het gehucht Sint-Rijkers.

Alveringem (Alveringem), Diksmuide, Lampernisse, Oostkerke, Oudekapelle, Sint-Jacobs-Kapelle (Diksmuide), Eggewaartskapelle, Zoutenaaie (Veurne)
Dit gebied omvat de poldergebieden met graslanddepressie van de zogenaamde Kom van Lampernisse, de Vlavlakte en de aansluitende kleine dorpskernen van Lampernisse, Zoetenaaie, Oostkerke, Sint-Jacobskapelle en Oudekapelle. Het uitgestrekte gebied met sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polders met reliëfrijke graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning, vertoont een grote variatie in poelgronden en geulgronden. De site van het Leenhof Ter Wissche en de verdwenen kerken van Oostkerke en Zoutenaaie vormen bijzondere sporen van (vroeg-)middeleeuwse bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven met walgracht voor. De polder is doorsneden door talrijke vaarten en grachten. De Oude Zeedijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten bieden weidse vergezichten.

Arendonk (Arendonk), Oud-Turnhout (Oud-Turnhout)
Het gebied is, hoewel plaatselijk aangetast doorheen de tijd, een uniek voorbeeld van een compleet historisch heide – economiesysteem. Historisch – landschappelijk vormde het westelijke deel (de vallei van de Aa met de woonkernen Schuurhoven en Schuurhovenberg) een complex van akkers en graslanden (het zogenaamde infield), terwijl het centrale en oostelijke deel ervan een immense heidevlakte was (het outfield).

As, Niel-bij-As (As), Opoeteren (Maaseik), Opglabbeek (Oudsbergen)
De Bosbeekvallei is ingesneden in het Kempens plateau, plaatselijk tot 30m diep en is uitgesproken asymmetrisch. De Bosbeek kronkelt in vele meanders naar de Maas. In het alluvium rond de beek komen laagveengebieden voor. Het uitgesproken reliëf met bijhorende vochtgradiënt ligt aan de basis van een gediversifieerde begroeiing met oa. zegge, riet, graslanden, ruigtes, moerassen en broekbossen. In de hooi- en weilanden waren vele grachten aanwezig voor ontwatering en periodieke bevloeiing. In de vallei lagen diverse molens. Verder van de vallei verwijderd treft men in een meer open landschap weilanden aan en akkers op het plateau. Het gehucht De Houw heeft een langgerekte vorm en ligt in een zijdal van de Bosbeekvallei. In dit gehucht zijn nog vele bouwkundig waardevolle elementen aanwezig zoals hoeves, kapellen en kruisen.

Olmen (Balen), Meerhout (Meerhout), Kwaadmechelen (Tessenderlo-Ham)
Dit gebied, gelegen in de zuidelijke Kempen, op de grens van de provincies Limburg en Antwerpen wordt begrensd door het kanaal Dessel – Kwaadmechelen het Albertkanaal. Het kleinschalige valleilandschap wordt doorsneden door de Luikse Beek die het gebied ontwatert. Het weinig uitgesproken afhellend reliëf zorgt voor een gradiënt van venige naar ijzerhoudende moerasgronden waarin turf en ijzererts ontgonnen werd. Het gebied wordt gekenmerkt door een gevarieerd coulissenlandschap dat vooral in het zuidelijk deel gaaf is bewaard. De historische percelering is in dit kleinschalig cultuurlandschap nog intact en goed herkenbaar door de typische houtkanten op de perceelsgrenzen en afwateringsgrachten loodrecht op de beken. In het noordelijk deel werden vele percelen verlaten door landbouwers en heeft de vegetatie zich spontaan ontwikkeld tot elzen- en wilgenbroekbossen.

Beverlo, Koersel (Beringen), Hechtel (Hechtel-Eksel), Helchteren (Houthalen-Helchteren)
Het heide- en stuifzandcomplex van Hechtel-Helchteren met vallei van de Zwarte Beek is gelegen aan de westrand van het Kempens Plateau. Eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Daarin gingen heidevlakten samen met cultuurgronden, geriefhoutbosjes, hooi- en weilanden in het beekdal en turfontginningen. Vanaf het begin van de vorige eeuw werden hele oppervlakten van de heide met naaldhout beplant en verruigde het beekdal. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Tegen Hechtel ligt een langgestrekte duinengordel, ontstaan door overexploitatie of ontginning van de heidegebieden. Deze duinen zijn grotendeels gefixeerd door bebossing.

Bosstraat, Heihoevenweg (Beringen)
De Zwarte Beek is een typische laaglandbeek. De nagenoeg onverstoorde vallei wordt gekenmerkt door een afwisseling van graslanden, bospercelen, heide- en veenrelicten en vormt het biotoop voor enkele zeldzame planten- en diersoorten. Het landschap ten noordoosten van Koersel, omvat een deel van de middenloop van de Zwarte Beek en heeft een oppervlakte van circa 135 hectare. Het landschap is van historisch belang: eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Tussen Hechtel en Koersel bleef een gaaf deel van het beekdallandschap bewaard.