Inventaris

Aalst, Erembodegem, Meldert, Moorsel (Aalst), Hekelgem (Affligem)
Het Kluisbos is een belangrijk oud bos met een laaggelegen broekbos met typerende flora. In het Kluisbos staat de Kluiskapel oorspronkelijk opgericht in de 7de-8ste eeuw door de abdij van Lobbes op een plaats met een heidense boom- en broncultus. De relicten van het abdijcomplex van Affligem liggen op een verhevenheid in het landschap wat een uitstraling geeft van haar vroegere macht over deze streek. De Faluintjes en het Kloosterbos bestaan uit graslanden en akkerlanden, met verspreide bosjes en lokale hopteelt. Er lopen talrijke los- en voetwegen die noord-zuid georiënteerd zijn richting Molenbeekvallei. De beekvalleien zijn meestal vrij smal en sterk in het landschap ingesneden met meanderende beken, drassige graslanden en bosjes in een natte omgeving.

Alveringem (Alveringem), Diksmuide, Lampernisse, Oostkerke, Oudekapelle, Sint-Jacobs-Kapelle (Diksmuide), Eggewaartskapelle, Zoutenaaie (Veurne)
Dit gebied omvat de poldergebieden met graslanddepressie van de zogenaamde Kom van Lampernisse, de Vlavlakte en de aansluitende kleine dorpskernen van Lampernisse, Zoetenaaie, Oostkerke, Sint-Jacobskapelle en Oudekapelle. Het uitgestrekte gebied met sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polders met reliëfrijke graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning, vertoont een grote variatie in poelgronden en geulgronden. De site van het Leenhof Ter Wissche en de verdwenen kerken van Oostkerke en Zoutenaaie vormen bijzondere sporen van (vroeg-)middeleeuwse bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven met walgracht voor. De polder is doorsneden door talrijke vaarten en grachten. De Oude Zeedijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten bieden weidse vergezichten.

Anzegem, Gijzelbrechtegem (Anzegem), Elsegem, Petegem-aan-de-Schelde, Wortegem (Wortegem-Petegem)
Dit gebied omvat enerzijds de versnipperde boskern van het vroegere Bouvelobos gelegen op de heuvelkam van het Schelde-Leie-inteerfluvium met omgevend open akkerareaal, versneden door smalle beekvalleien en anderzijds de domeingoederen rond het Kasteel van Hemsrode. Rond de historische hoeves Ten Bulke en Hof te Bouvelo bevinden zich oude, middeleeuwse ontginningskernen. Daarnaast zijn in het gebied ook Steentijd-nederzettingen bekend. Het open en nagenoeg onbebouwd karakter, plaatselijk afgewisseld met traditioneel beheerde bossen met bronactiviteit, het waterrijke kasteeldomein van Hemsrode doorsneden door dreven, de uitgesproken hoogteligging (topzones) op de waterscheidingskam en de weidse vergezichten op zowel de Schelde- als de Leievallei vormen voorname landschapskenmerken.

Ingooigem, Tiegem (Anzegem)
Dit gebied omvat een deel van de kamlijn van het Schelde-Leie-interfluvium met de Tiegemberg, het Sint-Arnolduspark en het Hellebos en omgevend landbouwgebied. Langs de hellingen zijn heel wat dalhoofden en bronnen aanwezig. De dalhoofden zijn sterk ingesneden en hebben taluds langs de valleigrenzen. Vaak liggen de valleien onder weiland met perceelsrandbegroeiing (zoals knotbomen en opgaande bomen) of onder loofbos. De loofbossen herbergen een rijke voorjaarsflora.

Assenede (Assenede)
Dit gebied omvat het krekengebied van Assenede dat één geheel vormt met het krekengebied van Zeeuws-Vlaanderen. Het betreft een aaneenschakeling van grote open polders ingedijkt in de 16de en 17de eeuw. Het gebied wordt doorsneden door een aaneenschakeling van kreken, dijken en extensief beheerde graslanden. De kreken manifesteren zich als open of half verlande waterplassen en/of laagten ingenomen door grasland die zich aftekenen in het akkerareaal. De rechtlijnige en hoekige dijken zijn noord-zuid georiënteerd en afgeboord met populieren. In de polder liggen verspreide vrijstaande boerderijen. De bewoning wordt gekenmerkt door verspreide vrijstaande boerderijen in de polder en rijnederzettingen met dijkhuisjes geënt op het tracé van de dijken. Gietijzeren grenspalen markeren de landgrens tussen Nederland en België en herinneren nog aan het smokkelverleden.

Beerse (Beerse), Merksplas (Merksplas), Rijkevorsel (Rijkevorsel)
De Kolonie Merksplas is een voor het Vlaams Gewest uniek en intact voorbeeld van de opbouw en inrichting van een gebied als ‘onvrije’ weldadigheidskolonie. In 1823 werd de ’onvrije kolonie’ van Merksplas ontgonnen op de heide. Ze bood al snel onderdak aan ongeveer 600 bedelaars. In 1893 werd begonnen met het graven van de ringgracht, om ontsnappingen tegen te gaan. Deze ringgracht is nog grotendeels bewaard. Ook van het gebouwenbestand is heel wat bewaard gebleven (kerk, gebouwen van de huidige strafinrichting, boerderijen, bedrijfsgebouwen, schoolgebouw en personeelswoningen). Ook bijzonder is het kerkhof. Kenmerkend voor het landschap van dit gebied zijn verder het rastervormig drevenpatroon en de beboste percelen afgewisseld met akkerland. Het uitgestrekte en rustige geheel is een visueel zeer aantrekkelijk compartimentlandschap. De dendrologische waarde is groot.

Dworp (Beersel), Buizingen, Halle, Lembeek (Halle)
Het gebied herbergt het typische landschap van de ‘Brabantse Ardennen’, gekenmerkt door een golvende topografie met beekvalleien en boscomplexen, een beperkt aantal vergezichten begrensd door het reliëf, vegetatie en bebouwing, complexe verweving van open ruimten en bebouwing en geïsoleerde bossen. Het Pajottenland in het westen is zacht golvend en vruchtbaar met een afwisseling van open veld op de droge ruggen. In de valleien bevinden zich de weiden en beemden, onderbroken met populierenrijen, hagen en knotwilgen. Tussen Zenne en Zoniën komen de steile zandhellingen voor, gedomineerd door de vele uitgestrekte bossen. Het gebied omvat naast een verscheidenheid aan elementen en patronen van landgebruik eveneens heel wat bouwkundig erfgoed.

Prinsenbos, Staatsbaan (Bekkevoort), Roeterstraat (Scherpenheuvel-Zichem)
De neoclassicistische hoeve is geïsoleerd ingeplant in een gevarieerd heuvelachtig landschap met akkers, weiland, holle wegen en schaarse relicten van het Prinsenbos. De hoeve en zijn directe omgeving zijn zowel historisch als ruimtelijk visueel met elkaar verbonden.

Bertem (Bertem), Veltem-Beisem, Winksele (Herent), Meerbeek (Kortenberg), Heverlee (Leuven)
De na de middeleeuwen gescheiden boscomplexen Bertembos en Eikenbos-Grevensbos zijn omringd door de typische Brabantse kouters. Oude verbindingswegen doorkruis(t)en het gebied met Zeventommen als knooppunt. Door zijn hoge ligging op Diestiaanheuvelruggen biedt Bertembos fraaie vergezichten langs colluviale dalletjes, droge depressies en holle wegen naar de omringende valleien van de Voer en de Molenbeek. Droge leemgronden hebben onder bos een dikke A-horizont. Langs hellingen en depressieranden dagzoomt tertiair substraat. De bosperimeter is sinds 1850 nagenoeg ongewijzigd. Sporen van een boswal en grensstenen bleven bewaard. Qua soorten en leeftijd van de boometage behoort Bertembos tot de rijkste en meest gevarieerde van de regio. De kerselaars behoren tot de oudste van België.

Elst, Nederbrakel, Opbrakel, Zegelsem (Brakel), Schorisse (Maarkedal)
Het heuvelig karakter van dit gebied wordt veroorzaakt door de sterke erosiewerking van talrijke kleine waterlopen. Dit gebied omvat de bronhoofden van drie parallel lopende zijbeken van de Zwalm, de Vaanbuikbeek, de Roosmeersbeek en de Slijpkotbeek. Tussen de valleitjes, die west-oostwaarts georiënteerd zijn, liggen hoge kouters van waar men een weids uitzicht heeft op een landschap met houtkanten en perceeslrandbegroeiing. In de buurt van de erven komen kaphagen voor met een erg kleine plantafstand. In de diepere delen van de valleien liggen unieke bronbossen met een waardevolle bronbosflora. Het indrukwekkende halfgesloten hoevecomplex van het Hof te Wolfskerke gaat terug tot de 12de eeuw en ligt ingeplant op een heuvelkam, omgeven door landbouwgronden. Het Mullenkasteel werd later gebouwd als eclectische woning bij de hoeve.