Inventaris

Beveren, Hoogstade, Stavele (Alveringem), Roesbrugge-Haringe (Poperinge), Oostvleteren, Westvleteren (Vleteren)
Dit gebied wordt gestructureerd door de valleien van de Ijzer en de Poperingevaart. De Ijzer kent stroomopwaarts van Elzendamme een natuurlijk meanderend verloop in een diep ingesneden vallei. Door hun lage ligging zijn de aangrenzende gronden bij deze waterlopen zeer vochtig en kunnen ze bijna enkel als grasland gebruikt worden. Deze graslanden zijn door overstromingen, door hun historisch permanente karakter en door het hooilandbeheer floristisch en (avi)faunistisch zeer waardevol. De hoeves zich buiten de vallei, soms vlakbij de rand, en zijn omgeven door akkerland op deze drogere gronden. De kerken van Westvleteren, Beveren, Roesbrugge-Haringe en Stavele (in mindere mate) bevinden zich net boven de valleirand. Elzendamme zelf was dankzij haar gunstige ligging bij de samenvloeiing van Ijzer en Poperingevaart tijdens de middeleeuwen en later een bloeiende nederzetting.

De Beukelaerlaan, Donkweg, Ekersesteenweg (Antwerpen)
De Oude Landen vormen een half open landschap gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan vegetatie. Het gebied werd tijdens de 11de eeuw gewonnen op de Schelde door bedijking en inpoldering.

Anzegem (Anzegem), Huise, Kruishoutem, Nokere, Ouwegem, Wannegem-Lede (Kruisem), Heurne, Mullem, Oudenaarde (Oudenaarde), Waregem (Waregem), Moregem, Ooike, Wortegem (Wortegem-Petegem)
Dit gebied omvat een deel van de ‘Vlaamse Ardennen’ ten westen van de Schelde en vormt een onderdeel van het uitgestrekte Schelde-Leie interfluvium. De heuvelkammen liggen hier dominant in het landschap. De kouters zijn van elkaar gescheiden door beekvalleien. Kleinschalige dorpskernen liggen verspreid in het landschap. Hoeves, kasseiwegen en windmolens bepalen mee het beeld.

As, Niel-bij-As (As), Opoeteren (Maaseik), Opglabbeek (Oudsbergen)
De Bosbeekvallei is ingesneden in het Kempens plateau, plaatselijk tot 30m diep en is uitgesproken asymmetrisch. De Bosbeek kronkelt in vele meanders naar de Maas. In het alluvium rond de beek komen laagveengebieden voor. Het uitgesproken reliëf met bijhorende vochtgradiënt ligt aan de basis van een gediversifieerde begroeiing met oa. zegge, riet, graslanden, ruigtes, moerassen en broekbossen. In de hooi- en weilanden waren vele grachten aanwezig voor ontwatering en periodieke bevloeiing. In de vallei lagen diverse molens. Verder van de vallei verwijderd treft men in een meer open landschap weilanden aan en akkers op het plateau. Het gehucht De Houw heeft een langgerekte vorm en ligt in een zijdal van de Bosbeekvallei. In dit gehucht zijn nog vele bouwkundig waardevolle elementen aanwezig zoals hoeves, kapellen en kruisen.

Asse, Kobbegem, Mollem, Zellik (Asse), Brussegem (Merchtem)
Dit gebied is gelegen tussen Asse en Wemmel. Bollebeek en Kobbegem zijn zeer landelijke gehuchten rond enkele historische hoeves, aansluitend bij een open landschap. Het gebied wordt gekenmerkt door de alluvia van een aantal beken. Perceelsvormen bleven gedurende enkele eeuwen nagenoeg ongewijzigd. Bomengroepen, bomenrijen, taluds en houtkanten accentueren het landschap. Aan de rand van de drassige beekdalen vinden we talrijke bronnen.

Asse (Asse)
Putberg ligt ten westen van Asse, dat een rijk verleden heeft als knooppunt van Romeinse verkeerswegen, waaronder de heerbaan naar Bavay. Op de Putberg verschenen omstreeks 1880 twee eclectische kastelen met bijhorend laat-landschappelijk park. Het landschap is er zeer gevarieerd met sterke reliëfverschillen, taluds, holle wegen, bossen, mooie vergezichten.

Asse, Bekkerzeel (Asse), Sint-Ulriks-Kapelle (Dilbeek), Ternat (Ternat)
Dit gebied is gelegen ten zuiden van Asse in de vallei van de Nieuwermolenbeek. Centraal ligt het domein van het kasteel Nieuwermolen, een vml. waterburcht, genoemd naar een nabijgelegen watermolen (1450). Het neoclassisistische Hoogpoortkasteel ligt in een fraai aangelegd domein op een helling die de omgeving beheerst. Niet alleen in de omgeving van de kastelen, maar ook in de vallei- en brongebieden komen grote bospercelen voor, afgewisseld met akkers.

Avelgem (Avelgem), Ruien (Kluisbergen)
Het gebied omvat een deel van de Scheldevallei tussen Avelgem en Ruien met de Scheldemeersen en meerdere afgesneden Scheldemeanders. Ook het mondingsgebied van de Ronebeek behoort tot de ankerplaats.

Balen, Olmen (Balen), Lommel (Lommel)
Dit gebied is gelegen in Balen in de Antwerpse Zuiderkempen. Het betreft een kleinschalig gesloten landbouwlandschap, gelegen in een uitgestrekte alluviale vlakte die wordt gevormd door de meanderende Grote Nete en verschillende van haar zijlopen. In het noordwesten is er een overgang naar duinen. De langgerekte percelering, de houtkanten, grachten en greppels, alsook het wegenpatroon zijn allen sporen van de eeuwenoude antropogene invloed in dit al bijna 100 jaar relatief gaaf bewaard bleven. De vijvers in de ‘Eendenkom’ refereren naar hun vroeger gebruik als eendenkweekvijvers. Aan de Grote Nete in Balen liggen nog verschillende watermolens.

Olmen (Balen), Kwaadmechelen (Ham), Meerhout (Meerhout)
Dit gebied, gelegen in de zuidelijke Kempen, op de grens van de provincies Limburg en Antwerpen wordt begrensd door het kanaal Dessel – Kwaadmechelen het Albertkanaal. Het kleinschalige valleilandschap wordt doorsneden door de Luikse Beek die het gebied ontwatert. Het weinig uitgesproken afhellend reliëf zorgt voor een gradiënt van venige naar ijzerhoudende moerasgronden waarin turf en ijzererts ontgonnen werd. Het gebied wordt gekenmerkt door een gevarieerd coulissenlandschap dat vooral in het zuidelijk deel gaaf is bewaard. De historische percelering is in dit kleinschalig cultuurlandschap nog intact en goed herkenbaar door de typische houtkanten op de perceelsgrenzen en afwateringsgrachten loodrecht op de beken. In het noordelijk deel werden vele percelen verlaten door landbouwers en heeft de vegetatie zich spontaan ontwikkeld tot elzen- en wilgenbroekbossen.